Trận mưa lũ hiếm gặp những ngày qua tại Hà Giang đã gây ra lượng mưa lớn, có nơi vượt trên 300 mm trong nhiều giờ đồng hồ. Để tránh ngập sâu tại thành phố Hà Giang, ba nhà máy thủy điện trên sông Miện và ba nhà máy thủy điện trên sông Lô đã đồng thời xả lũ. Tuy nhiên, người dân và chính quyền xã ở các địa phương vùng hạ du sông Lô cho biết họ không nhận được thông báo trước khi các nhà máy thủy điện xả lũ.
Sau gần một ngày, anh Dương Công Soạn mới trở lại được nhà để vận chuyển đồ đạc ra nơi khô ráo. Nước vẫn ngập gần 1 mét. Anh Soạn và nhiều người dân cho rằng nước lên rất nhanh, khiến nhiều đồ đạc và tài sản có giá trị không kịp di dời. "Nước lên nhanh quá, chúng tôi không nhận được thông báo xả lũ từ các nhà máy thủy điện". - anh Soạn cho biết.
Ông Phạm Văn Ánh, Chủ tịch UBND thị trấn Nông trường Việt Lâm, Vị Xuyên, Hà Giang, cũng xác nhận: "Tôi chưa hề nhận được thông báo nào về quy trình xả lũ của nhà máy thủy điện".
Tỉnh Hà Giang đã ban hành Quy chế phối hợp cung cấp thông tin về vận hành đón, xả lũ có hiệu lực từ tháng 8 năm 2021. Quy chế này quy định rõ trách nhiệm của tất cả các ban ngành và chính quyền địa phương từ cấp tỉnh đến cấp huyện để đảm bảo an toàn cho hồ đập và khu vực hạ du.
Ông Trần Việt Thế, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Hà Giang, nhấn mạnh: "Trách nhiệm để thông báo vận hành là của các đơn vị vận hành thủy điện vì là người trực tiếp vận hành. Trong luật đã quy định rõ rồi".
Ngược lại, các nhà máy thủy điện khẳng định rằng họ đã ban hành thông báo xả lũ tới các đơn vị chức năng. Ông Nguyễn Tiến Thành, Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Sông Lô, Hà Giang, cho biết: "Khi xả lũ chúng tôi thông báo cho người dân quanh khu vực bằng còi, nếu lũ to thì bằng Zalo".
Việc thông báo xả lũ để điều tiết lũ là thực sự cần thiết. Tuy nhiên, việc chính quyền xã trên địa bàn huyện Vị Xuyên không nhận được những thông báo này chứng tỏ các cơ chế phối hợp giữa các đơn vị trong tình huống khẩn cấp chưa thực sự tốt. Nếu nhận được thông báo xả lũ trước từ 2 đến 5 tiếng theo quy định, người dân có thể kịp thời di chuyển tài sản đến nơi an toàn.
Các nhà máy thủy điện bằng cách này hay cách khác đều đã có thông báo trước với Sở Công Thương và các xã vùng hạ du. Nhưng những thông báo này có đến được với người dân hay không và chính quyền có chủ động thông báo về tình trạng xả lũ của các thủy điện sẽ gây ngập úng cho người dân hay không thì còn nhiều vấn đề bất cập.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!