Nhiều kỹ thuật hiện đại can thiệp mạch máu và bệnh van tim

Bệnh tim mạch và các bệnh về mạch máu là một trong các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Theo số liệu của WHO năm 2019, tử vong do bệnh tim mạch và mạch máu chiếm tới 39,5%. Tỷ lệ gia tăng của nhóm bệnh này có thể lên đến hơn 10% mỗi năm, làm tăng gánh nặng về y tế và kinh tế xã hội.

Nhằm giúp người dân hiểu rõ hơn về các bệnh lý mạch máu và van tim, những phương pháp can thiệp mạch dưới da và ưu điểm vượt trội của chúng trong điều trị bệnh tim mạch và mạch máu, tối ngày 13/6/2023, Đài truyền hình Việt Nam phối hợp cùng Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tổ chức chương trình giao lưu trực tuyến "Can thiệp mạch máu và bệnh van tim". Chương trình có sự tham gia tư vấn của các chuyên gia đến từ khoa Tim mạch, BVĐK Tâm Anh Hà Nội: BSCKI Nguyễn Đức Hưng, ThS.BS Nguyễn Tuấn Long, ThS.BSNT Dương Công Lĩnh.

Các bệnh lý mạch máu và van tim ảnh hưởng đến việc lưu thông máu của cơ thể và hoạt động co bóp của tim, gây tổn thương cơ tim, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, đau thắt ngực, khó thở, giảm khả năng gắng sức, hồi hộp, hụt hơi, rối loạn nhịp tim... Nếu không được điều trị, bệnh không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, suy tim, thậm chí tử vong.

Theo BSCKI Nguyễn Đức Hưng - Phó khoa Tim mạch, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, các bệnh lý mạch máu và van tim tại Việt Nam đang tăng dần về cả số lượng bệnh nhân lẫn mức độ phức tạp. Bên cạnh yếu tố bẩm sinh, rối loạn về mặt di truyền thì tuổi thọ trung bình tăng, chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, lối sống sinh hoạt chưa lành mạnh như sử dụng rượu bia và hút thuốc lá; lạm dụng đồ ngọt, thức ăn nhanh, thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ; ít vận động… cũng là những nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nếu như trước đây, các bệnh lý tim mạch thường gặp ở người sau 60 tuổi, thì ngày nay người bệnh đang có xu hướng trẻ hóa.

BSCKI Nguyễn Đức Hưng cảnh báo tỷ lệ người mắc bệnh lý tim mạch tại Việt Nam đang gia tăng, có xu hướng trẻ hóa.

Bên cạnh điều trị bằng thuốc và phẫu thuật, các kỹ thuật can thiệp mạch máu đang dần trở nên phổ biến ở Việt Nam trong vòng 10 năm trở lại đây nhờ khẳng định được nhiều ưu điểm: hiệu quả vượt trội hơn so với điều trị nội khoa; kết quả mang lại ngang bằng phẫu thuật nhưng tránh được nhiều rủi ro tai biến nên an toàn hơn so với phẫu thuật.

Theo ThS.BS Nguyễn Tuấn Long - khoa Tim mạch, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, thay vì phương pháp mổ mở phải cưa xương ức kinh điển, các bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên dụng thu nhỏ đi vào lòng mạch máu đến vị trí mạch máu hoặc tim cần xử lý để nong, nẹp, đặt stent, thay van, tái thông mạch máu. Vết chọc với kích thước 2-3mm trên da, ít xâm lấn nên không ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Người bệnh không cần chạy máy tim phổi nhân tạo tuần hoàn ngoài cơ thể, không gây mê toàn thân, giúp giảm mất máu, giảm đau, giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Hầu hết người bệnh có thể xuất viện sau 2-3 ngày, sinh hoạt và ăn uống như bình thường, không cần hạn chế thể lực, nhanh chóng phục hồi sức khỏe mà không cần phải lưu viện hàng tuần, ăn uống kiêng khem kỹ càng như phẫu thuật truyền thống.

Tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, ngoài phẫu thuật kinh điển thì nhiều kỹ thuật hiện đại ngày nay đang được áp dụng thường quy như siêu âm trong lòng mạch máu để tối ưu hiệu quả can thiệp. Dưới sự hỗ trợ của hệ thống siêu âm tim và robot chụp mạch tân tiến Artis Pheno trong phòng can thiệp Hybrid vô khuẩn hiện đại, các mạch máu sẽ hiện rõ nhờ công nghệ số hóa xóa nền (Digital Subtraction Angiography – DSA), các bác sĩ dễ dàng theo dõi hoạt động của tim và quan sát hình ảnh trong lòng động mạch, tĩnh mạch, từ đó có thể tiến hành can thiệp đặt stent, nong bóng, thay van... chính xác, an toàn, hạn chế tối đa biến chứng.

ThS.BS Nguyễn Tuấn Long tư vấn nhiều kỹ thuật can thiệp mạch máu hiện đại.

Tư vấn liên quan đến câu hỏi một trường hợp đặt stent động mạch vành cho người bệnh suy thận, ThS.BSNT Dương Công Lĩnh, khoa Tim mạch, BVĐK Tâm Anh Hà Nội cho biết, thuốc cản quang có thể ảnh hưởng đến chức năng thận. Vì vậy, bệnh nhân thuộc nhóm đối tượng này sẽ được áp dụng kỹ thuật dùng hệ thống cắt lớp quang học mạch vành OCT để đặt stent giúp hiệu quả không thay đổi, nhưng lượng thuốc cản quang sử dụng rất ít.

Tại BVĐK Tâm Anh Hà Nội, để giảm nguy cơ cho người suy thận, suy tim, bác sĩ sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính khoa học trong lòng mạch nhờ kỹ thuật Cardiac Swing. Với cánh tay robot xoay 360 độ quanh người bệnh, chỉ cần 2 lần chụp, với tổng cộng 7 – 8 ml cản quang, bác sĩ có thể ghi nhận được hình ảnh 3D động mạch vành ở mọi góc độ. Thay vì phải chụp 6 - 8 góc độ, tương đương với 6 - 8 lần bơm thuốc cản quang, mỗi lần 2 - 4ml, nâng tổng lượng thuốc đưa vào cơ thể người bệnh có thể lên đến 30ml, gây ảnh hưởng đến tim, thận như các kỹ thuật thông thường.

Giải đáp thắc mắc của khán giả về trường hợp phình động mạch chủ bụng, bác sĩ Long cho biết, nếu túi phình nhỏ dưới 5cm, chưa có biến chứng, có thể theo dõi, thăm khám định kỳ, dùng thuốc kiểm soát huyết áp, kiểm soát nhịp tim và ổn định mỡ máu để tránh túi phình tiến triển. Sau sử dụng thuốc kiểm soát tối ưu nhưng túi phình vẫn tiến triển nhanh hơn, đặc biệt là tăng lên 0.5cm trong vòng nửa năm thì cần xử lý. Hiện việc xử lý túi phình có phương pháp: phẫu thuật hoặc can thiệp nội mạch. Trong đó, can thiệp nội mạch đặt stent graft sử dụng thiết bị kim loại đặc biệt đang được ứng dụng rộng rãi. Thiết bị cải tiến này được đưa đến lót vào vị trí túi phình, làm giảm sự tác động của dòng máu đến túi phình, hạn chế sự tiến triển và nguy cơ vỡ túi phình, tránh nguy cơ tử vong.

ThS.BSNT Dương Công Lĩnh chia sẻ về trường hợp đặt stent mạch vành cho bệnh nhân suy thận.

Theo các chuyên gia, để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, mọi người nên xây dựng lối sống, sinh hoạt lành mạnh: ăn uống đúng giờ; uống đủ nước; ngủ đủ giấc; tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất kích thích; tăng cường ăn rau xanh, hoa quả và chất xơ; hạn chế thực phẩm nhiều chất béo, đồ ăn nhanh; rèn luyện thể dục thể thao đều đặn tối thiểu 30 phút/ngày, ít nhất 5 lần/tuần,...

Tuy vậy, các chuyên gia khuyến cáo, để nâng cao hiệu quả vận động thể thao, mọi người nên tập luyện vừa sức. Trước khi có ý định tham gia bất kỳ một môn thể thao nào, nên có sự thăm khám kỹ lưỡng về sức khỏe tim mạch, đặc biệt là người có yếu tố nguy cơ cao như béo phì, cao huyết áp, mắc bệnh lý tim bẩm sinh, tiền sử gia đình có người bị bệnh tim mạch hoặc đột tử khi trẻ (dưới 50 tuổi) hoặc có các biểu hiện thoáng qua của bệnh tim mạch như hụt hơi, khó thở khi gắng sức,...

Hiện BVĐK Tâm Anh Hà Nội đang ứng dụng hiệu quả nhiều kỹ thuật can thiệp mạch máu và van tim hiện đại như nong và đặt stent động mạch vành giúp điều trị các tổn thương hẹp tắc động mạch vành, nong và đặt stent động mạch chi dưới để điều trị các bệnh lý hẹp tắc động mạch chi dưới, đặt stent graft động mạch chủ để điều trị các bệnh lý phình, tách động mạch chủ... với chi phí hợp lý.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!