Đền Vân Luông, thuộc phường Vân Phú, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ là di tích lịch sử Quốc gia thời Hùng Vương, thuộc quần thể di tích lịch sử Đền Hùng, cách di tích Đền Hùng khoảng 4 km, được phục dựng vào năm Tân Tỵ (Đời vua Minh Mạng thứ II năm 1821) trên diện tích 2.300m² tại xóm La Cầu, khu 7, phường Vân Phú, TP Việt Trì.
Trong đền còn lưu giữ một số cổ vật có giá trị: 5 bộ ngai cổ; 8 Đạo sắc phong của vua Triều Nguyễn; 1 Quyển Ngọc Phả soạn thời Hậu Lê; 1 Quyển văn trào; 2 Bài văn tế vua Thần Nông; 1 Bức Phù điêu tạc Tứ Linh; 01 Bức hoành phi làm năm Minh Mạng thứ XVI (1835) và nhiều cổ vật khác có giá trị.
Bên cạnh đó, Đền Vân Luông còn là nơi thờ anh linh các Vua Hùng, thờ tam vị đại vương: Cao Sơn Đại Vương, Ất Sơn Đại vương, Viễn Sơn Đại Vương; thờ Đức Tản Viên Sơn Thánh; thờ Nhị vị Thành Hoàng Làng. Được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa cấp quốc gia về kiến trúc nghệ thuật năm 2009. Lễ hội Đền Vân Luông – Lễ hội Cướp bông, Ném chài được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2022.
Quang cảnh Lễ khởi công Đền Vân Luông
Đặc biệt, trên cùng một di tích lịch sử Đền Vân Luông có 2 di tích cấp quốc gia được công nhận, đó là di tích về kiến trúc nghệ thuật và di sản văn hóa phi vật thể. Ngôi đền còn là nơi sinh hoạt tâm linh cộng đồng với những hoạt động văn hóa mang đậm dấu ấn của tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương.
Tuy nhiên, những năm gần đây, ngôi đền đã xuống cấp nghiêm trọng: Gạch ngói vỡ, mái dột, nhiều chi tiết cấu kiện đã hư hỏng nặng… việc thờ cúng, tế, lễ, mở hội, sinh hoạt tâm linh cộng đồng được tổ chức hàng năm tại ngôi đền không còn được đảm bảo, ảnh hưởng lớn tới việc bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử di tích của nhân dân địa phương…
Theo đó, ngày 20/9/2023, UBND TP. Việt Trì đã ban hành Quyết định số 3473/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Đền Vân Luông, với các hạng mục: Đền thờ nhà ban quản lý và các hạng mục phụ trợ, tổng kinh phí xây dựng hơn 9,7 tỷ đồng (thời gian thực hiện dự án từ năm 2023 đến năm 2026).
Dự án tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Đền Vân Luông – Di tích lịch sử Quốc gia là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện gìn giữ, duy trì và bảo tồn các giá trị văn hóa lịch sử, giá trị văn hóa tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, qua đó đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân và du khách thập phương.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!