Điểm nhấn du lịch vùng cao
Trong khuôn khổ các hoạt động chào mừng Ngày hội Hoa sơn tra, xã Ngọc Chiến tổ chức hai phần thi độc đáo: giã bánh dày và trình diễn thổi khèn Mông. Hoạt động không chỉ gây háo hức cho người dân và du khách, mà còn góp phần bảo tồn bản sắc dân tộc, tôn vinh giá trị truyền thống văn hóa của đồng bào vùng cao.
Ngày hội diễn ra giữa rừng hoa sơn tra
Phần thi giã bánh dày quy tụ 5 đội thi đến từ các bản: Nậm Nghẹp, Lọng Cang, Chăm Pộng, Giạng Phổng, Huổi Ngùa và Chom Khau. Mỗi đội gồm 4 thành viên, trong đó có 2 nam và 2 nữ, phối hợp nhịp nhàng trong quá trình giã và nặn bánh. Đây là hoạt động đòi hỏi sự khéo léo, kiên trì và tinh thần đồng đội cao.
Nguyên liệu chính cho phần thi bao gồm 15 kg gạo nếp được đồ chín, cùng các dụng cụ như chày, cối giã, trứng gà và lá chuối. Bánh dày đạt chuẩn phải dẻo mịn, trắng tự nhiên, nhẵn bóng, thơm hương gạo nếp mới và có hình tròn đều, đẹp mắt. Quá trình giã bánh không chỉ đòi hỏi sức mạnh mà còn cần kỹ thuật nhịp nhàng để tạo ra thành phẩm đạt yêu cầu.
Mỗi đội thi có 4 thành viên gồm 2 nam, 2 nữ thay phiên nhau giã bánh dày.
Ban giám khảo chấm điểm dựa trên các tiêu chí về hình thức bánh, kỹ thuật giã, độ dẻo thơm và cách trình bày sản phẩm. Sự hào hứng, tiếng hò reo cổ vũ của người dân và du khách đã khiến phần thi trở nên sôi động, tạo không khí náo nhiệt cho ngày hội.
Bên cạnh hội thi bánh dày, các đội đến từ các bản trong xã Ngọc Chiến còn trổ tài thổi khèn và múa khèn. Tiếng khèn réo rắt, hòa quyện cùng những điệu múa uyển chuyển không chỉ là biểu tượng nghệ thuật mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc đối với đồng bào Mông. Nghệ thuật này không chỉ dùng để kết nối với tổ tiên, thần linh, mà còn giúp thể hiện cảm xúc, tinh thần đoàn kết trong cộng đồng.
Tiếng khèn khiến cho không khí ngày hội thêm rộn ràng.
Theo phong tục, con trai người Mông phải biết thổi khèn và múa khèn, cũng như con gái phải thành thạo dệt vải, thêu thùa. Một tiếng khèn hay, một điệu múa đẹp không chỉ dựa vào tài năng bẩm sinh mà còn đòi hỏi sức khỏe, sự dẻo dai và quá trình luyện tập bền bỉ.
Ban giám khảo đánh giá phần thi dựa trên kỹ thuật thổi, độ ngân vang của tiếng khèn, cũng như độ khó của các động tác múa. Những thí sinh có màn trình diễn sáng tạo, kết hợp nhuần nhuyễn giữa thổi và múa sẽ giành được điểm số cao hơn.
Hội thi ẩm thực - tôn vinh đặc sản địa phương
Cùng với hai phần thi trên, Hội thi ẩm thực cũng là một điểm nhấn quan trọng trong khuôn khổ Ngày hội Hoa sơn tra lần thứ III năm 2025. Hội thi quy tụ 15 đội thi đại diện cho 15 bản trong xã Ngọc Chiến, với mục tiêu quảng bá văn hóa ẩm thực địa phương.
Mỗi đội đã chuẩn bị kỹ lưỡng và sáng tạo trong việc chế biến, trình bày các món ăn mang đậm hương vị vùng cao. Những nguyên liệu sử dụng đều là sản vật sẵn có của địa phương, kết hợp cùng gia vị đặc trưng để tạo nên các món ăn hấp dẫn như: cá suối nướng, gà đen H'Mông, chuột núi nướng, sâu chít chiên giòn, nộm hoa ban, thịt trâu gác bếp, pa pỉnh tộp (cá nướng)...
Điểm đặc biệt của hội thi năm nay là sự sáng tạo trong cách trang trí, khi nhiều đội sử dụng những bông hoa sơn tra - loài hoa biểu trưng của vùng đất Ngọc Chiến - để làm điểm nhấn trên mâm cỗ, tạo nên vẻ đẹp hài hòa giữa ẩm thực và thiên nhiên.
Ngày hội Hoa sơn tra còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc quảng bá du lịch Ngọc Chiến.
Ban giám khảo chấm điểm dựa trên các tiêu chí: hương vị, hình thức trình bày, tính truyền thống và ý nghĩa văn hóa của món ăn. Các đội thi cũng có cơ hội giới thiệu về nguồn gốc, cách chế biến và câu chuyện văn hóa phía sau mỗi món ăn, giúp du khách hiểu hơn về nền ẩm thực phong phú của người dân bản địa.
Không chỉ là sự kiện văn hóa, Ngày hội Hoa sơn tra còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc quảng bá du lịch Ngọc Chiến. Với những hoạt động sôi nổi như thi giã bánh dày, thổi khèn, múa khèn và hội thi ẩm thực, lễ hội đã trở thành điểm hẹn hấp dẫn cho du khách trong và ngoài tỉnh.
Bên cạnh đó, ngày hội còn mở ra cơ hội để du khách trải nghiệm cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số, tìm hiểu phong tục, tập quán và thưởng thức những món ăn độc đáo. Không gian văn hóa truyền thống kết hợp với sắc hoa sơn tra bung nở giữa núi rừng đã tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc, thu hút nhiều nhiếp ảnh gia và những người yêu thích khám phá vùng cao.
Việc tổ chức ngày hội không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa bản địa, mà còn giúp thúc đẩy du lịch cộng đồng, tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương. Với tiềm năng du lịch sẵn có cùng sự nỗ lực trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa, Ngọc Chiến đang ngày càng khẳng định vị thế là một điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Tây Bắc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!