Trong những năm tháng chống Mỹ cứu nước của dân tộc, phía sau sự dấn thân vì sự nghiệp giành độc lập, tự do của những người lính nơi tuyến đầu là sự hy sinh của người ở lại. Có những hy sinh thật khó gọi tên, đặc biệt là từ hậu phương của những người chiến sĩ làm công tác tình báo, như câu chuyện của nhà tình báo lỗi lạc - Thiếu tướng Đặng Trần Đức (Ba Quốc).
Hơn 20 năm hoạt động trong lòng địch, phía sau lưng ông là sự hy sinh phi thường của 2 người vợ, 2 gia đình: một Nam, một Bắc.
Những bài thơ chất chứa nỗi niềm của người vợ trẻ xa chồng trong chiến tranh. Năm 1949, ông Đặng Trần Đức lập gia đình với bà Phạm Thị Thanh, có với nhau 2 người con. Chỉ 5 năm sau, bà đưa ra quyết định khó khăn nhất cuộc đời.
"Bố nói là phải lấy một người phụ nữ khác để che đậy danh tính, mẹ tôi thấy choáng váng, thấy bị mất mát quá. Bố tôi nói chỉ 2 năm thôi, rồi lại sum họp, nhưng sau 21 năm, cụ bà mới gặp lại cụ ông", bà Đặng Thị Chính Giang (con gái Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đặng Trần Đức), chia sẻ.
Tại Nhà lưu niệm Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đặng Trần Đức, 2 tấm di ảnh của bà Thanh, bà Xuân đặt trang trọng cạnh di ảnh người chồng.
Năm 1954, ông Đức kết hôn cùng bà Ngô Thị Xuân, vào Nam thực hiện nhiệm vụ tình báo. Ở ngoài Bắc, những năm tháng khó khăn của mẹ con bà Thanh bắt đầu.
"Người ta nghĩ mẹ tôi bị chồng bỏ, bố tôi là người phản quốc, đi theo địch vào trong kia. 21 năm, tôi chưa thấy mẹ tôi khóc. Bà nói với tôi: Bố con không phải phản quốc, con cứ tin là như vậy", bà Đặng Thị Chính Giang chia sẻ thêm.
Niềm tin ấy đã giúp mẹ con bà Thanh đã vượt qua mọi gian khổ, chờ ngày ông trở về.
Trong Nam, bà Xuân đánh cược sự an nguy của mình và 3 con, làm chỗ dựa vững chắc suốt những năm tháng ông Đức hoạt động trong lòng địch.
Tại Nhà lưu niệm Thiếu tướng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Đặng Trần Đức, 2 tấm di ảnh của bà Thanh, bà Xuân đặt trang trọng cạnh di ảnh người chồng. Hành trình dài của ông qua 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, đến chiến tranh biên giới Tây Nam, luôn có bóng dáng hy sinh của 2 người vợ, 2 gia đình Bắc - Nam.
Không chỉ trong bom đạn chiến tranh, mà ngay cả khi đất nước hòa bình, thống nhất, phía sau những người lính vẫn luôn là sự hy sinh vô bờ bến của những người vợ, người mẹ. Những cống hiến hy sinh thầm lặng ấy chính là tấm gương để những thế hệ hôm nay thêm trân trọng giá trị của hòa bình, để sống sao cho xứng đáng, để những hy sinh đó thực sự trở nên ý nghĩa nhất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!