Tối ngày 24/2, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp cùng Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC tổ chức chương trình tư vấn "Vaccine phòng các bệnh ung thư do virus HPV" với sự theo dõi của hàng ngàn khán giả. Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu đến từ Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh: TS.BS Lê Thúy Tươi, Chuyên gia cao cấp về chăm sóc sức khỏe giới tính, BS CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC và TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội.
HPV gây ra nhiều bệnh nguy hiểm và nguy cơ lây nhiễm ngày càng tăng
Theo TS.BS Lê Thúy Tươi, HPV là virus lây truyền chủ yếu qua đường tình dục, mà hiện nay, xu hướng tình dục đang có nhiều thay đổi so với trước đây như quan hệ tình dục sớm hơn, có nhiều bạn tình hơn, quan hệ đồng tính cũng tăng lên. Đây là những yếu tố khiến cho HPV lây lan nhanh chóng, đặc biệt trong giới trẻ. Hiện nay, tại Việt Nam, ước tính có khoảng 10% dân số, tức 10 triệu người đang bị nhiễm HPV. Tỷ lệ nhiễm HPV hiện đang gia tăng ở các bạn trẻ và người có nhiều bạn tình.
Theo các chuyên gia, virus HPV rất nguy hiểm, HPV không chỉ gây ung thư cổ tử cung mà còn có thể gây ung thư âm đạo, âm hộ ở nữ, nam giới cũng có thể nhiễm HPV và đối mặt với ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư vòm họng có thể gặp ở cả hai giới. Mỗi năm, thế giới có khoảng 3.600 ca ung thư dương vật.
Theo bác sĩ Vũ Hữu Khiêm, tỷ lệ ung thư vòm họng ở nam giới tại Mỹ cao gấp 5 lần nữ giới, một phần do nam giới có khả năng đào thải HPV tự nhiên thấp hơn. Khi nhiễm HPV, virus sinh sôi ở niêm mạc hầu họng, lâu ngày gây viêm mãn tính, tổn thương tiền ung thư, ung thư. Ngoài ra, HPV có thể gây mụn cóc sinh dục, xuất hiện ở cổ, tay, chân, dương vật ở nam giới hoặc bộ phận sinh dục của nữ giới.
Nam nữ dù đã có quan hệ tình dục thì vẫn có thể tiêm ngừa HPV để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh do HPV gây ra. Ảnh: Nguyễn An
Các loại vaccine phòng ngừa HPV và đối tượng có mở rộng trên 26 tuổi?
Giải đáp tại buổi tư vấn, nhiều khán giả đã hiểu được những tác hại to lớn mà virus HPV gây ra cho cả nam và nữ. Do vậy, rất nhiều thắc mắc về các loại vaccine ngừa HPV cũng như đối tượng, những lưu ý cần có khi tiêm vaccine HPV.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, khi thực hiện nghiên cứu, tiến hành sinh thiết các tổn thương ở cổ tử cung, cứ 100% trường hợp có sự hiện diện của virus HPV thì tuýp 16 và 18 chiếm đến 70%. Nhiều nghiên cứu tiến hành cho thấy các tuýp HPV khác như 31, 33, 45, 52, 58 đều có thể gây những bệnh lý ở cả nam giới và nữ giới. Trước đây, thế giới có vaccine Cervarix phòng 2 type HPV 16, 18 ngừa ung thư cổ tử cung ở nữ giới. Nhưng hiện nay, chúng ta có vaccine Gardasil phòng 4 type gồm 6,11,16,18 và đặc biệt là vaccine thế hệ mới Gardasil 9 phòng 9 type HPV gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58 đạt hiệu quả bảo vệ lên đến 94% và có thể bảo vệ toàn diện hơn cho cả nam và nữ.
Tại Việt Nam thì từ 5/2022, Gardasil 9 cũng đã được mở rộng chỉ định tiêm cho nam giới và hiện Gardasil và Gardasil 9 đang được cung ứng đầy đủ tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC. "Gardasil 9 được gọi là "vaccine bình đẳng giới", bởi từ đây, nam giới cũng đã có cơ hội tiêm chủng và bảo vệ khỏi các nguy cơ mắc bệnh do HPV gây ra", BS Chính cho biết thêm.
Với hướng dẫn thường quy, vaccine HPV áp dụng tiêm cho người từ 9 - 26 tuổi, mặc dù vậy với những người lớn tuổi vẫn có thể trao đổi với bác sĩ để tư vấn chỉ định phù hợp. "Hiện nay nhiều quốc gia trên Thế Giới đã mở rộng tiêm vaccine HPV lên đến 45 tuổi. Nhìn chung, những người đã quan hệ tình dục vẫn nên tiêm ngừa HPV vì nếu lỡ có bị nhiễm một hoặc một số type HPV thì vaccine vẫn có giá trị bảo vệ khỏi các type còn lại và đề phòng tái nhiễm lần sau với các type đã nhiễm trước đó", BS Chính khẳng định.
Theo chuyên gia Lê Thúy Tươi, hoạt động tình dục không phải là phương thức lây truyền duy nhất của virus HPV. Virus HPV còn có thể lây qua tiếp xúc da, dùng chung một số đồ vật,… nên vaccine vẫn là cách bảo vệ hiệu quả nhất.
Phụ huynh nên lưu ý tiêm HPV cho con em mình
Rất nhiều phụ huynh khi nghe chương trình tư vấn đã dành sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề tiêm vaccine ngừa HPV cho con em mình. Trong đó có một ý kiến như sau: Thưa bác sĩ, bé lớn nhà cháu năm nay 10 tuổi, cháu dự định cho con đi tiêm phòng HPV luôn mà chồng cháu thì cứ bảo sớm quá chưa cần tiêm, sợ tiêm xong nhỡ xảy ra vấn đề gì. Mong bác sĩ tư vấn giúp cháu với, bé còn nhỏ thì nên tiêm không, chọn loại nào thì an toàn ạ?
Các chuyên gia cho rằng, trẻ em từ 9 tuổi trở nên cần tiêm vaccine HPV càng sớm càng tốt. Nếu tiêm vaccine HPV trước lần có hoạt động tình dục lần đầu tiên thì có khả năng trẻ chưa bị nhiễm HPV, do vậy hiệu quả bảo vệ của vaccine sẽ rất cao. Vaccine ngừa HPV rất an toàn với sức khỏe và đã được sử dụng ở nhiều nước, trong đó có những nước với nền khoa học tiên tiến và họ đều khẳng định về sự an toàn, khuyến cáo tiêm càng sớm càng tốt, miễn là trẻ đã đủ 9 tuổi trở lên.
Hiện nay, độ tuổi dậy thì của trẻ em rất sớm, trẻ có những tìm tòi, khám phá về bản thân, cùng với sự tác động của mạng xã hội, lối sống hiện đại dễ khiến cho trẻ quan hệ tình dục từ sớm. Do vậy, việc tiêm vaccine ngừa HPV, một loại virus lây truyền chủ yếu qua đường tình dục nên được thực hiện càng sớm càng tốt.
Đặc biệt là mới đây, tại Việt Nam vaccine Gardasil 9 được mở rộng chỉ định sử dụng cho nam giới và không giới hạn yếu tố quan hệ tình dục với nữ giới, rất kịp thời bảo vệ sức khỏe, phòng bệnh cho cộng đồng, đặc biệt là cộng đồng đồng tính nam MSM và cộng đồng những người đồng tính LGBT - bởi nguy cơ lây nhiễm các căn bệnh nguy hiểm đó ở nhóm này rất cao. Tăng tỷ lệ thanh niên nam nữ được tiêm đầy đủ vaccine này sẽ góp phần quan trọng làm giảm sự lưu hành của virus HPV nguy hiểm thông qua việc tạo ra miễn dịch cộng đồng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!