Ảnh: VOV.
Đề án thu phí ô tô vào nội đô
Vài ngày qua, người dân Thủ đô háo hức khi được trải nghiệm những chuyến tàu đường sắt trên cao Cát Linh - Hà Đông đánh dấu một bước tiến mới của hệ thống giao thông công cộng. Tuy nhiên, để giảm ùn tắc nội đô cũng như ô nhiễm môi trường do các phương tiện phát thải thì vẫn cần nhiều biện pháp đồng bộ.
Một trong số đó theo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội là đề án thu phí phương tiện cơ giới đường bộ đi vào một số khu vực nội thành. Dự kiến, việc thu phí ô tô vào nội đô sẽ được thực hiện từ năm 2024, với mức phí được xác định từ 50.000 - 100.000 đồng/lượt.
Theo đơn vị tư vấn, Hà Nội sẽ lập 87 trạm thu phí xe ô tô vào nội đô. Hoạt động thu phí từ 5h đến 21h hằng ngày. Dự kiến phạm vi thu phí giới hạn bởi các đường: Vành đai 3 - cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - trục Tây Thăng Long - Võ Chí Công - cầu Nhật Tân - đường Hoàng Sa - đường Trường Sa - đường Lý Sơn - đường Nguyễn Văn Linh và khép kín vào vành đai 3. Để lập 87 trạm thu phí trên, đơn vị tư vấn xác định được 68 vị trí và thực hiện thu phí. Theo đề án, khoản phí này đảm bảo tác động đến việc thay đổi hành vi của người tham gia giao thông như điều chỉnh lộ trình hay chuyển sang phương tiện công cộng.
Để nghiên cứu đề án này, phía Sở Giao thông vận tải Hà Nội đã ký hợp đồng với đơn vị tư vấn là Trung tâm tư vấn phát triển Giao thông Vận tải, thuộc Trường Đại học Giao thông vận tải, khảo sát lấy ý kiến của 600 người dân liên quan. Trong đó, theo nhóm nghiên cứu, hơn 2/3 số người ủng hộ phương án thu phí nhưng với điều kiện là phải có phương tiện công cộng thay thế.
Người dân băn khoăn về việc thu phí ô tô vào nội đô
Làm nghề lái xe taxi, việc di chuyển ra vào nội thành là việc thường xuyên diễn ra trong ngày. Thế nên ngay từ khi có thông tin về đề án thu phí xe vào nội đô, các tài xế đã tỏ ra lo lắng vì nếu triển khai, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập khi phải nộp thêm phí để đi lại hàng ngày.
Anh Mai Văn Hòa - tài xế taxi cho biết: "Chẳng hạn đi ra khỏi ngoại thành một cuốc được 200 ngàn thì lại mất phí, ảnh hưởng đáng kể đến thu nhập chúng tôi".
Anh Nguyễn Lưu Toàn - tài xế taxi cho hay: "Về cơ bản những người nào có nhu cầu cần vào thành phố thì họ sẽ vẫn vào nên việc thu phí không thể giảm ùn tắc được".
Còn theo tính toán của doanh nghiệp vận tải hành khách, nếu triển khai việc thu phí ô tô vào nội đô thì mỗi tháng ít nhất doanh nghiệp sẽ mất thêm hàng chục triệu đồng tiền phí cho 72 đầu xe đang hoạt động. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp và có thể khiến giá vé đi xe tăng lên.
Việc kinh doanh vận tải hành khách hay hàng hóa - mất tiền phí vào nội đô thì đã đành. Còn với những người dân sống ở trong khu vực thu phí như anh Dương Lê Ước An - nếu theo đề án - thì cứ ra khỏi Hà Nội đến khi trở về nhà là mất tiền. Vì chỉ được miễn phí theo lượt nhất định - nhưng vì tính chất công việc thường xuyên phải hàng ngày di chuyển ra ngoại tỉnh - nên mỗi tháng anh An sẽ phải mất thêm khoản tiền không nhỏ để trở về nhà.
Ngoài những trường hợp ở trong khu vực thu phí thì theo đề án, đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp nhất là những người có nhà ở ngoại thành, hàng ngày phải đi ô tô vào nội thành để làm việc. Nếu thu phí, chị Hà ở Tân Xuân, Quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội nhẩm tính, riêng tiền phí đi lại từ nhà đến nơi làm việc trong 1 tháng - sẽ hết khoảng 3 triệu đồng.
Vậy là - theo đề án dự kiến, không riêng gì chị Hà, tất cả những người ở bên ngoài vành đai thu phí, dù chỉ cách vài chục m - nếu sử dụng ô tô cá nhân vào nội đô để đến nơi làm việc sẽ vẫn mất tiền phí như những trường hợp khác.
Việt Nam không phải quốc gia đầu tiên áp dụng loại phí này. Nhiều thành phố lớn trên thế giới như Singapore, New York, Hong Kong (Trung Quốc), London… đã áp dụng việc thu phí ô tô vào nội đô theo các hình thức như thu phí theo vành đai, thu phí theo khu vực để hạn chế xe cộ vào các khu vực ùn tắc. Thực tế đã mang lại nhiều hiệu quả đáng ghi nhận, tuy nhiên điều kiện cơ sở hạ tầng của các nước chắc chắn là khác nhau. Vì thế với đề án cho thủ đô Hà Nội, nhiều chuyên gia vẫn bày tỏ băn khoăn về tính khả thi cũng như thời điểm áp dụng.
Dự kiến phạm vi thu phí giới hạn bởi các đường: Vành đai 3 - cầu Thanh Trì - Pháp Vân - Mai Dịch - Phạm Văn Đồng - trục Tây Thăng Long - Võ Chí Công - cầu Nhật Tân - đường Hoàng Sa - đường Trường Sa - đường Lý Sơn - đường Nguyễn Văn Linh và khép kín vào vành đai 3.
Liên quan đến đề án này, ngày 4/11 vừa qua, phía UBND thành phố Hà Nội đã có văn bản trả lời Sở Giao thông vận tải và nêu rõ: Việc phê duyệt đề án vào thời điểm hiện nay là chưa phù hợp, chưa đảm bảo đầy đủ toàn diện các điều kiện thực hiện. Vì thế cần tiếp tục nghiên cứu, tham vấn ý kiến, đánh giá tác động toàn diện của đề án, làm rõ một số nội dung về thời điểm áp dụng thu phí; nguồn kinh phí đầu tư các trạm thu phí; điều kiện hạ tầng giao thông công cộng… rồi mới thực hiện thí điểm theo khu vực hẹp trước khi mở rộng theo lộ trình.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!