Cháy nổ xe điện đang diễn biến gia tăng
Là loại phương tiện tiện lợi, xe máy điện, xe đạp điện hiện nay được sử dụng khá phổ biến. Nhất là với những bạn học sinh, sinh viên hoặc những người chưa có giấy phép lái xe. Tuy nhiên, trong thời gian qua đã có rất nhiều trường hợp bình ắc-quy/pin của xe điện tự phát nổ hoặc chập điện trong quá trình sạc pin khiến rất nhiều người hoang mang.
Ngay trong tháng 7 vừa rồi, liên tiếp xảy ra hai vụ việc cháy chập xe điện gây tử vong. Ngày 19/7/2023 tại thôn Ngãi Cầu, xã An Khánh, huyện Hoài Đức (Hà Nội), hỏa hoạn tại ngôi nhà ở kết hợp với kinh doanh xe đạp, xe máy điện làm 3 người trong gia đình tử vong.
Hiện trường vụ cháy ngôi nhà ở kết hợp với kinh doanh xe đạp, xe máy điện
Trước đó ngày 13/7/2023, tại phường Trung Sơn (thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa) một vụ hỏa hoạn đã xảy ra khiến 2 người chết. Nguyên nhân ban đầu của vụ cháy được xác định, ắc quy xe điện bị chập khi đang sạc dẫn đến cháy nổ.
Hiện trường vụ hỏa hoạn tại phường Trung Sơn (thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa)
Tính trong 2 năm qua có nhiều vụ cháy liên quan đến xe điện gây thiệt hại nghiêm trọng, như ngày 16/1/2022 tại bãi xe tầng trệt tháp 5, chung cư Masteri Thảo Điền, phường Thảo Điền, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh. Hay một vụ khác xảy ra tại Hà Tĩnh vào ngày 25/9/2020, tại phường Tân Giang, TP Hà Tĩnh làm cháy rụi ô tô 5 chỗ, nguyên nhân vụ cháy do sạc xe máy điện.
Hiện trạng cháy nổ xe điện đang được cảnh báo có những diễn biến gia tăng. Chúng ta thử tưởng tượng với khoảng 27 triệu hộ gia đình ở Việt Nam, trong đó nhiều hộ gia đình đều sở hữu cho mình xe đạp điện và cả ô tô điện cùng với các thiết bị sử dụng có pin sạc khác trong gia đình như; quạt tích điện, điện thoai… đều tiềm ẩn các nguy cơ cháy, nổ hay chập điện trong quá trình sạc pin.
Phóng viên VTV đã thí nghiệm để chứng minh những viên pin lithium phổ biến dùng cho các dòng xe máy điện mà cháy sẽ rất khó để có thể dập được bằng những bình cứu hỏa thông thường hiện nay.
Lửa bùng phát phá vỡ lớp vỏ nhựa. Nhiệt độ tăng mạnh, pin bắt đầu phát nổ. Dùng bình bột để dập lửa, dù có phun cạn cả 1 bình loại 4kg, thì ngọn lửa vẫn tiếp tục bùng lên. Tiếp tục chuyển sang dùng 1 bình khí C02 để dập, cũng phun liên tục cạn bình, ngọn lửa vẫn tiếp tục bùng lên.
Đám cháy của pin xe điện vẫn tiếp tục bùng lên dù phun bình cứu hỏa
Theo đại diện Hiệp hội PCCC, về cơ bản nguyên lý của các bình chữa cháy thông thường hiện nay là làm cách ly chất cháy với oxy để ngăn phản ứng cháy. Tuy nhiên, đám cháy của pin xe điện không cần oxy mà là cháy xuất phát từ các phản ứng hóa học bên trong viên pin. Thậm chí nếu người dân dùng nước để chữa cháy thì có thể giống như tình huống này, nước gặp nhiệt độ cao biến thành hydro lại gây nổ.
Hiện nay chỉ có một vài sản phẩm của nước ngoài như bình chữa cháy gốc nước dùng công nghệ bọc phân tử thì mới có thể làm giảm thật nhanh nhiệt độ để dập tắt nó. Tuy nhiên, loại bình này chưa phổ biến, giá thành cao gấp nhiều lần các loại bình thông dụng.
Mỹ: Nhiều người tử vong do cháy nổ pin xe điện
Trong xu thế chuyển dịch xanh của thế giới. Xe điện là loại phương tiện đang được khuyến cáo chuyển đổi. Tính tới cuối năm 2022, có khoảng hơn 26 triệu xe điện đang lưu thông trên toàn cầu, tăng 60% so với năm 2021. Cơ quan năng lượng quốc tế cho rằng, lượng xe điện bán ra có thể đạt 14 triệu xe năm 2023 này.
Trước số sự tăng trưởng mạnh của thị trường xe điện trên thế giới, việc quy định quy chuẩn về phòng cháy chữa cháy cho pin sạc xe điện là việc cần phải được quan tâm. Nó là vấn đề mới mà nhiều quốc gia, không chỉ có Việt Nam phải đối mặt.
Tại Mỹ, các pin lithium nằm trong xe đạp điện, ô tô điện luôn tiềm ẩn mối nguy hiểm cháy nổ, đây chính là nguyên nhân khiến ít nhất 13 người tử vong từ đầu năm tới nay tại quốc gia này.
Chỉ trong 6 tháng đầu năm nay, Sở Cứu hỏa thành phố New York đã ghi nhận tới hơn 100 vụ hỏa hoạn liên quan đến pin lithium của xe điện.
New York đã ghi nhận tới hơn 100 vụ hỏa hoạn liên quan đến pin lithium của xe điện
Để phòng chống cháy nổ xe điện, bắt đầu từ tháng 9, tại New York, các nhà lập pháp sẽ yêu cầu các công ty bán xe đạp điện trong thành phố trước tiên phải được chứng nhận bởi một công ty kiểm tra an toàn độc lập, chẳng hạn như công ty kiểm tra UL Solutions.
Các loại pin ô tô khi cháy nổ thực sự rất nguy hiểm lượng nhiệt phát ra lớn, tác động lớn đến môi trường, các lực lượng cứu hỏa của bang California, Mỹ đang phải nghiên cứu các phương pháp chữa cháy mới, hiệu quả hơn.
Năm 2021, Ủy ban An toàn Giao thông Vận tải Quốc gia Hoa Kỳ (NTSB) đã yêu cầu các nhà sản xuất ô tô ban hành hướng dẫn chi tiết để phòng ngừa và ngăn chặn hỏa hoạn do pin sau khi cơ quan này tiến hành bốn cuộc điều tra về các vụ cháy liên quan đến xe Tesla. Theo Hiệp hội Dịch vụ Cứu hỏa và Cứu hộ Quốc tế, đã có sự gia tăng đáng kể các vụ cháy pin lithium trong thời gian qua, bao gồm cả phương tiện giao thông.
Quản lý an toàn PCCC các loại pin sạc là cực kỳ cần thiết
Ngay ngày 9/8, thông tin từ bệnh viện Hữu nghị Việt Đức Hà Nội, 1 người phụ nữ vừa bị đa chấn thương và mù mắt do điện thoại phát nổ, trong lúc vừa dùng vừa sạc pin.
Bệnh viện này tiếp nhận nữ bệnh nhân 37 tuổi từ Bắc Giang trong tình trạng chấn thương biến dạng hàm mặt, vỡ nhãn cầu mắt phải, vết thương ngang khí quản do có mảnh nhựa cắm sâu; rất nhiều vết thương ngực, bụng, hai bên đùi...
Người phụ nữ bị đa chấn thương và mù mắt do điện thoại phát nổ, trong lúc vừa dùng vừa sạc pin
Các bác sĩ đã mổ cấp cứu kịp thời, kết hợp đa chuyên khoa. Sau mổ, tình trạng người bệnh tương đối ổn định. Hai năm gần đây, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận 4 đến 5 trường hợp nổ điện thoại khi đang sạc.
Như vậy là không chỉ xe điện, các vấn đề liên quan đến phòng chống cháy nổ các loại pin sạc cần phải được quan tâm. Bởi nếu nhìn một lượt các thiết bị trong gia đình, các loại pin sạc ở trong rất nhiều thiết bị: điện thoại, đèn sạc, quạt sạc… Riêng với thị trường xe điện, hiện chúng ta đang có hơn 3 triệu chiếc xe đạp điện, xe máy điện lưu hành.
Tốc độ tăng trưởng khá nhanh từ 30-35% mỗi năm. Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 có khoảng 50% người dùng sử dụng xe điện, hướng tới 100% người dân sử dụng xe điện vào năm 2050.
Với xu thế này, vấn đề quản lý an toàn phòng cháy chữa cháy các loại pin sạc là điều cực kỳ cần thiết. Phải có những quy định cụ thể và chi tiết bởi nó liên quan trực tiếp đến tính mạng con người.
Cùng trao đổi về chủ đề này trong chương trình Vấn đề hôm nay là ông Nguyễn Đỗ Tùng Cương, Chủ tịch Hiệp hội Phòng cháy, Chữa cháy và Cứu nạn, Cứu hộ Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!