Các chuyên gia kịp thời đưa ra những khuyến cáo phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe cho cặp đôi và thai nhi trong Chương trình "Mùa cưới - Tiêm vaccine tiền hôn nhân & phụ nữ mang thai".
Đây là khuyến cáo mà các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực y tế dự phòng đã chia sẻ trong Chương trình Tư vấn trực tuyến "Mùa cưới - Tiêm vaccine tiền hôn nhân & phụ nữ mang thai" diễn ra vào tối 27/10. Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực sản phụ khoa, bệnh truyền nhiễm và vaccine gồm: BS Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC; ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa, BVĐK Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh; BS Bùi Thanh Phong, Quản lý Y khoa vùng, Hệ thống tiêm chủng VNVC.
Theo ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa, mang thai là điều hết sức kỳ diệu. Khi mang thai, để tránh phản ứng đào thải và giữ lại thai nhi trong buồng tử cung, hệ miễn dịch của người mẹ sẽ tự nhiên suy yếu. Điều này khiến mẹ bầu có nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, tăng nặng những bệnh có sẵn, rất nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi. Đặc biệt, các mẹ bầu có bệnh lý nền như đái tháo đường, tăng huyết áp, hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD…, nguy cơ mắc bệnh và trầm trọng thêm bệnh lý nền càng cao, tăng tỷ lệ tử vong gấp nhiều lần.
"Việc chủ động khám sức khỏe tiền hôn nhân giúp các cặp vợ chồng tự tin trong mối quan hệ, loại trừ các bệnh lây truyền qua đường tình dục vừa giúp tầm soát, sàng lọc các bệnh lý có nguy cơ di truyền cho con. Do đó, trước khi có dự định kết hôn, các cặp vợ chồng cần chủ động tiêm vaccine tiền hôn nhân để bảo vệ sức khỏe bản thân, ngăn ngừa lây nhiễm cho bạn đời và tạo kháng thể truyền cho em bé", bác sĩ Bình Lụa chia sẻ.
ThS.BS.Ngô Thị Bình Lụa cho biết, sức khỏe của phụ nữ mang thai bị đe dọa nghiêm trọng nếu mắc các bệnh truyền nhiễm, tăng các biến chứng nặng trong thai kỳ.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, tiêm chủng là trọn đời, vaccine tiền hôn nhân là những vaccine được thực hiện trước khi bước vào giai đoạn kết hôn, quan trọng và cần thiết với nam và nữ giới. Để đón những đứa con khỏe mạnh thì ba mẹ phải đủ sức khỏe, có đủ kháng thể từ vaccine để chống lại bệnh tật.
Nếu bỏ lỡ tiêm chủng, phụ nữ mang thai có thể đối diện nhiều rủi ro sức khỏe. Nếu mẹ bầu nhiễm Rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ, con có nguy cơ sinh ra bị nhiễm rubella bẩm sinh gây điếc, mù, mắc bệnh tim bẩm sinh và chậm phát triển về tâm thần. Tương tự, mẹ bầu mắc thủy đậu trong 3 tháng đầu thai kỳ, thai kỳ có nguy cơ gặp hội chứng thủy đậu bẩm sinh, với những dị dạng bất thường ở các cơ quan. Nếu mẹ mắc bệnh 5 ngày trước khi sinh và hai ngày sau sinh thì trẻ có nguy cơ mắc thủy đậu sơ sinh với tỷ lệ tử vong lên đến 30%.
Nếu mẹ mắc cúm trong thai kỳ, thai kỳ sẽ gặp nhiều rủi ro như sảy thai, thai chết lưu, sinh non, trẻ sinh ra có nguy cơ mắc dị tật bẩm sinh, nhẹ cân… Tương tự, nếu mẹ chưa tiêm phòng uốn ván thì trẻ sinh ra có nguy cơ uốn ván sơ sinh với tỷ lệ tử vong lên đến hơn 80%, đặc biệt là trong những trường hợp trẻ được cắt dây rốn bằng những dụng cụ không được tiệt trùng kỹ càng.
"Virus HPV là tác nhân gây hơn 600.000 ca ung thư trên toàn cầu, cả nam và nữ đều có nguy cơ nhiễm bệnh. Virus dễ lây qua đường tình dục với triệu chứng âm thầm nên rất khó nhận biết. Nhiều người lầm tưởng rằng virus HPV chỉ gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ nhưng thực ra nó cũng gây ung thư tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn ở phụ nữ, ung thư dương vật ở nam giới và ung thư vùng hầu họng ở cả 2 giới. Do vậy, trước khi lập tổ ấm, các cặp đôi cần chủ động đi tiêm vaccine, vì nguy cơ mắc bệnh đều như nhau", bác sĩ Chính chia sẻ.
Bác sĩ Chính chia sẻ về những gánh nặng bệnh tật do bệnh truyền nhiễm nếu thai phụ bỏ lỡ vaccine.
Thông tin về những loại vaccine mà các cặp đôi cần tiêm trước khi kết hôn, bác sĩ Bùi Thanh Phong cho biết: "Tiêm chủng không chỉ dành cho phụ nữ mà còn cần cho nam giới để giúp xây dựng cuộc sống và gia đình hạnh phúc. Có khoảng 8 loại vaccine mà các cặp đôi cần ưu tiên tiêm là: HPV, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, uốn ván, bạch hầu - uốn ván - ho gà, viêm gan B, cúm mùa, phế cầu khuẩn".
Lý giải vaccine phòng HPV quan trọng cho các cặp đôi, đặc biệt là nam giới, bác sĩ Bùi Thanh Phong lý giải theo thống kê, tỷ lệ nam giới nhiễm HPV suốt đời là 45-50% và tỷ lệ này không giảm theo độ tuổi. Bên cạnh đó, tỷ lệ đào thải virus ở nam cũng thấp hơn nữ giới đến 30%. Đồng thời, nam giới cũng có miễn dịch tự nhiên yếu hơn nữ giới.
Bác sĩ Bùi Thanh Phong chia sẻ về lịch tiêm cho các cặp đôi trước khi bước vào giai đoạn hôn nhân.
Trước những băn khoăn của nhiều chị em phụ nữ trẻ tuổi đang có dự định lập gia đình và sinh con trong thời gian tới rằng "vaccine gây nóng, mẹ bầu không nên tiêm vaccine", bác sĩ Bạch Thị Chính lý giải: "Tiêm vaccine là đưa vào cơ thể một lượng rất nhỏ tác nhân gây bệnh đã bị suy yếu hoặc bất hoạt (không còn hoạt động), để tạo ra kháng thể và giúp cơ thể chủ động chống lại căn bệnh đó. Do đó, tiêm vaccine không gây bệnh mà còn giúp cơ thể phòng bệnh hiệu quả và chủ động.
Sốt và nóng là phản ứng thông thường sau tiêm chủng cho thấy hệ miễn dịch đang tập "đánh trận giả". Nếu vì lo lắng phản ứng sốt mà không tiêm chủng sẽ để lại những hậu quả nặng nề".
Bác sĩ Chính dẫn chứng những số liệu đáng chú ý về việc mẹ bầu mắc bệnh có thể gây nguy hiểm cho con. Chẳng hạn, theo thống kê của WHO, trước khi có vaccine, mỗi ngày thế giới phát hiện 492 trường hợp mắc rubella bẩm sinh, riêng tại Việt Nam, có 8 đứa trẻ sinh ra mỗi ngày bị rubella bẩm sinh. Khảo sát ở Rumani năm 2011-2012 cho thấy điều trị một trường hợp mắc sởi tiêu tốn 439 đô la, điều trị một trường hợp mắc rubella tiêu tốn 132 đô la còn chi phí chăm sóc một trẻ bị hội chứng rubella bẩm sinh có thể lên đến 44.000 đô la. Không chỉ vậy, rubella bẩm sinh còn là gánh nặng bệnh tật suốt đời cho trẻ, gia đình và toàn xã hội.
Tại Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC đang có đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh, tăng cường đề kháng cho các cặp đôi tiền hôn nhân và đang mang thai. Chị em phụ nữ có thể đến một trong gần 140 trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc để được các bác sĩ khám sàng lọc, tư vấn các mũi tiêm, các loại vaccine và lịch tiêm cụ thể, phòng bệnh tốt nhất để bảo vệ sức khỏe đón con yêu bình an khỏe mạnh chào đời.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!