Hiện nay, còn 465.000 ha đất đai có nguồn gốc nông lâm trường trên cả nước chưa được thu hồi. Trong số này, phần để lãng phí, phần đang bị các cá nhân, tập thể lấn chiếm. Vấn đề này đã kéo dài nhiều năm và đang trở thành một vấn đề cấp bách, gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển bền vững của các địa phương.
Hệ quả là những diện tích đất đai này không được sử dụng một cách hiệu quả, không mang lại nguồn lợi ích kinh tế, cũng như làm giảm đi cơ hội phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Nhà ở, trang trại chăn nuôi…, những công trình này đã được gia đình ông Yến (thị trấn Nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, Sơn La) xây dựng cả chục năm nay trên đất của Nông trường Cờ Đỏ.
Trên giấy tờ, đây là khu đất nhà nước cho Công ty Chè Cờ Đỏ thuê từ cách đây hàng chục năm. Tuy nhiên, công ty bỏ không, quản lý không tốt, nên những diện tích này theo thời gian đã biến thành sở hữu tư nhân.
Trên địa bàn cả huyện Mộc Châu, tổng diện tích đất nông lâm trường cần phải bàn giao lại cho nhà nước là trên 6.900 ha.
"Tất cả đều nằm trong diện tích đất của công ty ngày xưa. Nếu bây giờ thu thì thu tất", ông Lò Văn Yến (thị trấn Nông trường Mộc Châu, huyện Mộc Châu, Sơn La) cho biết.
Trên địa bàn cả huyện Mộc Châu, tổng diện tích đất nông lâm trường cần phải bàn giao lại cho nhà nước là trên 6.900 ha. Các diện tích này trong nhiều năm qua do chưa thu hồi được nên phần lớn chỉ phục vụ lợi ích cá nhân mà chưa mang lại nguồn thu về cho địa phương.
"Khẳng định quyền sở hữu, quyền sử dụng cho người dân là thiếu cơ sở pháp lý. Thứ hai là khi xử lý các vi phạm liên quan đất đai trong phạm vi ranh giới được bàn giao ra cũng có căn cứ pháp lý chưa được củng cố, đó là một số vướng mắc", ông Lê Trọng Bình (Chủ tịch UBND huyện Mộc Châu, Sơn La) cho hay.
Nông trường Tô Hiệu thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn. Qua đo đạc, kiểm đếm, trên địa bàn huyện Mai Sơn còn có không ít trường hợp đất bị "mua đi, bán lại", nhiều trường hợp sử dụng đất sai mục đích với con số được thống kê, phát hiện là gần 12.100 hộ trong số 39.000 hộ vi phạm trên địa bàn.
Trên địa bàn huyện Mai Sơn hiện có 1.300 ha đất có nguồn gốc nông lâm trường, tuy nhiên trong hàng chục năm qua, chính quyền địa phương không thu được tiền thuế, phí nào từ các diện tích này.
Để xử lý những tồn tại trên, tỉnh Sơn La đã thành lập ban chỉ đạo liên ngành để tập trung triển khai và hướng dẫn các địa phương. Nếu triển khai đúng theo kế hoạch, địa phương sẽ tiếp nhận quản lý được hơn 18.500 ha đất, tận dụng nguồn lợi này hiệu quả hơn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!