Bước sang tháng 12 người dân miền Bắc mới thực sự thấy đông về. So với 2-3 năm trở lại đây, các đợt rét trong mùa đông năm nay đến muộn. Tuy nhiên, đợt rét đầu mùa lại có cường độ khá mạnh và rét đậm đã xảy ra trên diện rộng.
Ngưỡng rét đậm được xác định khi nền nhiệt độ trung bình ngày dưới 15 độ C. Thực tế ngày 1/12, khi không khí lạnh mạnh tràn về, nhiệt độ trung bình ngày ở đồng bằng Bắc Bộ như thủ đô Hà Nội, Quảng Ninh, Bắc Giang, Bắc Ninh, Nam Định đã xuống quanh mức 14-15 độ C.
Vùng núi một số nơi như Cao Bằng, Lạng Sơn, còn rét hại khi mức nhiệt trung bình ngày dưới 13 độ C. Đặc biệt ở các vùng núi cao như Mẫu Sơn nhiệt độ thấp nhất đợt này quan trắc được chỉ 1,6 độ C.
Như vậy, dù năm nay mùa đông đến muộn hơn nhưng rét đậm, rét hại lại đến sớm hơn hẳn gần 1 tháng. Thông thường mọi năm phải qua Giáng sinh, tức là cuối tháng 12 trở đi, mới xuất hiện rét đậm, rét hại.
Vùng cao chủ động chống rét cho vật nuôi
Rét đậm, rét hại cũng là một loại hình thiên tai bởi nó có thể gây ra những thiệt hại lớn trong sản xuất, nhất là với các địa phương vùng núi phía bắc nước ta. Nhiệt độ rất thấp, lại đi kèm với các hiện tượng băng giá, sương muối trong mùa đông, cây trồng, vật nuôi đều bị ảnh hưởng.
Rút kinh nghiệm về thiệt hại hàng năm, tại nhiều địa phương, bà con ngày càng chủ động hơn trong việc chống rét sớm cho gia súc, gia cầm, hạn chế thiệt hại trong mùa đông.
Mới bước vào mùa rét, nhưng ở xã Hoàng Thu Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, có những ngày nhiệt độ đã xuống đến 12 độ C. Những ngày mưa rét, ông Cháo Seo Sếnh đã đưa trâu về nhà để nuôi nhốt. Đây là khối tài sản lớn nhất của gia đình ông.
Các hộ dân đang tích cực dự trữ thức ăn cho vật nuôi trong mùa đông. Hiện nay, ngoài rơm rạ hay ngô, nhiều bà con còn chủ động trồng thêm cỏ - nguồn thức ăn thô xanh cho gia súc trong những ngày giá rét.
Hiện nay, trên toàn tỉnh Lào Cai hiện có gần 45.000 hộ chăn nuôi gia súc lớn, với tổng đàn trên 150.000 con. Trong đó, hơn 75% số hộ chăn nuôi có chuồng trại đảm bảo phòng chống rét. Với những hộ có chuồng tạm hoặc chưa có chuồng, bà con chọn phương án di chuyển đàn xuống vùng thấp tránh rét.
Dự báo sẽ còn nhiều đợt rét ảnh hưởng tới vùng cao Lào Cai. Vì vậy, các phương án chống rét, bảo vệ đàn gia súc đã được ngành nông nghiệp triển khai tới tất cả các địa phương. Với khoảng 3.000 ha cỏ các loại, sản lượng đạt trên 700.000 tấn sẽ đáp ứng trên 60% nhu cầu thức ăn thô xanh cho đàn đại gia súc của Lào Cai.
Việc chủ động từ sớm sẽ giúp bà con giảm thiểu thiệt hại trong mùa rét.
Từ tháng 12, tần suất các đợt không khí lạnh gây rét sẽ nhiều hơn
Năm nay mùa Đông đến đúng theo quy luật; tuy nhiên, trong giai đoạn đầu mùa các đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến Việt Nam yếu và chủ yếu lệch biển, ít làm thay đổi thời tiết đất liền, khiến chúng ta cảm giác mất mùa Đông.
Tuy nhiên sau đợt rét đậm, rét hại xuất hiện đầu tháng 12, đánh dấu đã vào giai đoạn chính Đông, từ thời gian này trở đi tần suất các đợt không khí lạnh xuống nước ta gây rét sẽ nhiều hơn.
Dự báo trong tháng 12, các đợt không khí lạnh sẽ liên tục bổ sung xuống nước ta. Ngay ngày 4/12 sẽ có thêm các sóng lạnh bổ sung xuống. Đến giữa tuần sau lại có thêm không khí lạnh tăng cường khiến rét duy trì ở miền Bắc ít nhất 1 tuần tới.
Càng đến cuối tháng 12 trời càng rét hơn. Như tại thủ đô Hà Nội, dự báo nhiệt độ trung bình 10 ngày đầu tháng khoảng 18,5 độ C thì đến 10 ngày cuối tháng, mức nhiệt trung bình chỉ 17 độ C, thấp hơn trung bình mọi năm.
Giai đoạn chính Đông ở miền Bắc là tháng 12, tháng 1 và tháng 2. Trong đó, các đợt rét đậm, rét hại sẽ tập trung chủ yếu vào cuối tháng 12 và tháng 1. Thời gian mỗi đợt có thể kéo dài 2-5 ngày, có đợt còn kéo dài hơn.
Dự báo mức nhiệt thấp nhất ở vùng đồng bằng có thể giảm xuống mức 7-10 độ C, vùng núi 3-6 độ C, khu vực núi cao có nơi dưới 0 độ C, rất dễ xảy ra băng giá và mưa tuyết, tập trung nửa cuối của tháng 12 và trong tháng 1/2023. Tết Nguyên đán năm nay vào tháng 1 nên có thể chúng ta cũng sẽ được đón một cái Tết rét.
Với dự báo như vậy, ngoài việc chủ động phòng chống rét trong sản xuất, chăn nuôi, mọi người cần chú ý các cách để bảo vệ sức khỏe, trang bị đầy đủ các vật dụng, phương tiện giữ ấm nhưng phải đảm bảo an toàn. Bởi trong các mùa đông vừa qua, vẫn có những trường hợp thiệt mạng khi sưởi ấm bằng than tổ ong.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!