Kể từ tháng 3/2023, UBND xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa đã phát hiện nhiều trường hợp hộ dân xây dựng công trình và trồng cây hoa mai trái phép trên đất thuộc phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, gây trở ngại lớn cho thu hồi đất và tiến độ thi công dự án.
Qua kiểm tra, chính quyền đã ghi nhận 13 trường hợp vi phạm khi sử dụng đất sai mục đích, chủ yếu là trồng cây để trục lợi từ chính sách đền bù. Qua sự vận động, tuyên truyền của chính quyền địa phương, 9 hộ đã chấp nhận và ký biên bản không nhận đền bù. Tuy nhiên, đến tháng 9/2024 vẫn còn 4 hộ dân không đồng thuận, yêu cầu bồi thường cho cây trồng dù việc trồng cây diễn ra sau khi dự án đã được triển khai thi công.
Cụ thể, các hộ dân đã trồng cây mai trên diện tích đất trong phạm vi giải phóng mặt bằng, với mật độ cây dày đặc và không phù hợp với mục đích sử dụng đất tại địa phương vốn không có nghề trồng cây cảnh. Đáng chú ý, nhiều cây mai con có chiều cao chỉ từ 30-40 cm được trồng cách nhau từ 15-20 cm trên những mảnh đất đã được xác định ranh giới cho dự án cao tốc. Bên cạnh đó, một số hộ còn khoan giếng và tập kết vật tư để chuẩn bị xây dựng công trình trái phép.
Theo ông Võ Hương, Chủ tịch UBND xã Ninh Xuân, thị xã Ninh Hòa, địa phương thực hiện các biện pháp ngăn chặn vi phạm, nhưng một số hộ dân vẫn khẳng định cây trồng của họ có từ trước khi dự án bắt đầu. Vấn đề này đã tạo ra khó khăn trong việc xử lý, khi cần đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật về quyền sử dụng đất của người dân trước khi có thông báo thu hồi.
Tại buổi làm việc với UBND tỉnh Khánh Hòa diễn ra mới đây (trong tháng 9/2024), bà Nguyễn Thị Hồng Hải, Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa, đã báo cáo và làm rõ những khó khăn trong giải phóng mặt bằng cho các dự án trên địa bàn. Ninh Hòa đang triển khai nhiều dự án lớn, trong đó có việc xác định giá đất để bồi thường.
Bà Nguyễn Thị Hồng Hải cho biết việc cưỡng chế không thể tiến hành ngay do phải tuân thủ theo quy định pháp luật, đặc biệt là bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân trước khi có thông báo thu hồi. Bà cũng đề xuất UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép phê duyệt các phương án bồi thường đã được niêm yết trước khi Luật Đất đai mới có hiệu lực, nhằm đẩy nhanh quá trình chi trả cho người dân và tránh kéo dài thời gian giải phóng mặt bằng.
Trong khi đó, ông Đặng Hữu Tài, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Khánh Hòa cho biết, dù đã bàn giao 28km trên tổng số 31,5km nhưng việc thi công tuyến cao tốc nói trên còn gặp nhiều khó khăn như: Hiện không có đường vận chuyển hoặc vị trí xung yếu không thể thi công.
Cụ thể, 8km còn lại vẫn chưa thi công được do vướng mắc với 4 hộ dân trồng hoa mai trên. Các khu vực tái định cư và các hộ trồng mai đang gây khó khăn cho tiến độ thi công, đây là những vấn đề cấp bách cần được giải quyết để đảm bảo tiến độ dự án cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột.
Ông Nguyễn Tấn Tuân, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa cho rằng, việc xác định giá đất và giải phóng mặt bằng cần phải chặt chẽ và minh bạch, nhằm tránh tình trạng không đồng thuận từ phía người dân. Ông Nguyễn Tấn Tuân cũng chỉ đạo Công an thị xã Ninh Hòa điều tra khả năng trục lợi chính sách từ việc trồng mai trước khi có thông báo thu hồi đất. Đối với vấn đề tái định cư, ông Tuân yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương hoàn tất việc xác định giá đất trong tháng 9/2024 để đảm bảo tiến độ bàn giao mặt bằng cho dự án thi công. Việc cưỡng chế và xử lý vi phạm phải được thực hiện đúng pháp luật, tránh tình trạng lạm quyền và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.
Dự án cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột qua xã Ninh Xuân, ảnh hưởng trên 147.700 mét vuông đất, liên quan đến 76 gia đình và cá nhân. Trong số đó, 48 trường hợp đã được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và 28 trường hợp đang thẩm định. Một số hộ dân không đồng thuận với kết quả kiểm kê và yêu cầu được bồi thường cây trồng (cây mai), ảnh hưởng đến tiến độ bàn giao mặt bằng.
Để giải quyết, UBND xã tiếp tục tuyên truyền và vận động các gia đình nêu trên, nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án và yêu cầu bà con sớm giao mặt bằng để đảm bảo tiến độ thi công.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!