Một góc nhà tù Sơn La nhìn từ trên cao xuống. (Ảnh: VOV)
Nhà tù Sơn La do thực dân Pháp xây dựng năm 1908 để giam cầm, đầy ải và thủ tiêu ý chí đấu tranh của những người Cộng sản Việt Nam.
Ban đầu, đây là một nhà tù nhỏ hàng tỉnh và được mở rộng quy mô vào những năm 1930-1940. Tuy nhiên, chính tại nơi đây, khí tiết của những người chiến sỹ Cộng sản đã tỏa sáng và thắp lên ngọn lửa đấu tranh cách mạng khắp núi rừng Tây Bắc.
Giai đoạn từ 1930-1945, tại đây giam cầm hơn 1.000 tù nhân, trong đó có nhiều vị là cán bộ chủ chốt của cách mạng Việt Nam như: Lê Duẩn, Trường Chinh, Văn Tiến Dũng, Lê Thanh Nghị, Nguyễn Lương Bằng, Song Hào, Xuân Thủy…
Năm 1962, Di tích nhà tù Sơn La được Bộ Văn hoá - Thông tin xếp hạng. Từ nhiều năm nay, di tích nhà tù Sơn La đã trở thành một địa điểm văn hóa, nơi giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ.
Việc Bộ VH-TT&DL đề nghị UBND tỉnh Sơn La lập hồ sơ Di tích Quốc gia đặc biệt cho di tích nhà tù Sơn La mang nhiều ý nghĩa, nhất là khi kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ đang đến gần.