AI mở đường cho mô hình điều hành đô thị hiện đại

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Việt Linh

Hội thảo "AI trong Quản trị, Điều hành Đô thị thông minh" diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - Châu Á 2025 (Vietnam - Asia Smart City Summit 2025).

Trong bối cảnh AI đang trở thành công nghệ nền tảng của kỷ nguyên số, việc ứng dụng Al vào quản trị, điều hành đô thị không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, chất lượng dịch vụ công và trải nghiệm của người dân.

Hội thảo "AI trong Quản trị, Điều hành Đô thị thông minh" được tổ chức nhằm làm rõ hành lang pháp lý, định hướng chính sách về AI; chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn từ Trung ương tới địa phương; giới thiệu các nền tảng, giải pháp Al tiêu biểu đang được triển khai tại Việt Nam và quốc tế.

 AI mở đường cho mô hình điều hành đô thị hiện đại 

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Tử Quảng, Phó Chủ tịch VINASA kiêm Chủ tịch Ủy ban AI và Đạo đức AI, đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản trị và điều hành đô thị thông minh. Trong bối cảnh các thành phố trên toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, AI đã trở thành yếu tố then chốt quyết định năng lực quản trị, chất lượng dịch vụ công và sự phát triển bền vững.

Việt Nam đang bước vào giai đoạn bùng nổ đô thị hóa, với tốc độ gia tăng dân số nhanh chóng, kéo theo áp lực lớn lên hạ tầng và dịch vụ công. Người dân ngày càng kỳ vọng vào một nền hành chính nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả, trong khi các đô thị phải đối mặt với những thách thức về quản lý, quy hoạch và phát triển bền vững. Tất cả những yếu tố này đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới mô hình điều hành đô thị dựa trên dữ liệu và AI.

Ông Nguyễn Tử Quảng chỉ ra ba yếu tố then chốt để AI phát huy giá trị: Hành lang pháp lý và cơ chế sandbox, tạo môi trường thử nghiệm an toàn, khuyến khích đổi mới sáng tạo có kiểm soát. Hạ tầng số và hạ tầng dữ liệu quốc gia, đảm bảo các giải pháp AI vận hành ổn định, an toàn và hiệu quả. Nâng cao năng lực của khu vực công, bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình trong mọi hoạt động quản lý.

Hội nghị cũng mang đến góc nhìn quốc tế và chia sẻ các mô hình thành công tại Hàn Quốc, Hà Nội, Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh 

Từ thực tế tại Đà Nẵng, ông Trần Ngọc Thạch, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Đà Nẵng cho biết, quá trình giám sát và điều hành đô thị thông minh đã đạt kết quả bước đầu, thực hiện trên nền tảng điện tử gắn với dữ liệu số và AI.

Trong giai đoạn 2026 - 2030, Đà Nẵng sẽ triển khai Đề án Chuyển đổi số – AI City, hướng tới hoàn thiện thành phố thông minh dựa trên AI. Thành phố cũng đã ban hành kế hoạch ứng dụng trí tuệ nhân tạo dựa trên dữ liệu lớn trong các ngành, lĩnh vực, với mục tiêu trở thành trung tâm AI và đổi mới sáng tạo của miền Trung – Tây Nguyên, ứng dụng AI rộng rãi trong quản trị đô thị, dịch vụ công, y tế, giáo dục, du lịch, giao thông và môi trường.

Đến năm 2030, Đà Nẵng phấn đấu nằm trong top 3 địa phương dẫn đầu cả nước về nghiên cứu, ứng dụng và khởi nghiệp AI, với 100% cơ quan hành chính sử dụng AI trong xử lý thủ tục và phục vụ người dân.

Luật AI: Nền tảng đặt con người làm trung tâm

Đại diện Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia, ông Đặng Chiến Công, chia sẻ về vai trò AI trong quản trị và chuyển đổi số, nhấn mạnh AI hiện là nền tảng quan trọng, ảnh hưởng sâu sắc đến cách vận hành và ra quyết định của các cơ quan, tổ chức, đặc biệt trong quản lý đô thị thông minh.

Trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Luật Trí tuệ nhân tạo, nhóm công tác đã rà soát, tiếp thu và giải trình ý kiến từ các cơ quan, chuyên gia, nhằm đảm bảo luật phản ánh đúng bản chất AI và các ứng dụng thực tiễn. Các nguyên tắc về an toàn, minh bạch, quyền lợi và trách nhiệm của con người luôn được đặt làm trung tâm.

Ông Đặng Chiến Công nhấn mạnh, Luật AI không chỉ là khung pháp lý cho các ứng dụng hiện tại mà còn là nền tảng phát triển hệ thống AI trong tương lai. Luật đưa ra các quy định về rủi ro, trách nhiệm giải trình, tuân thủ, đồng thời tạo không gian an toàn để doanh nghiệp và tổ chức sáng tạo. Các cơ chế này giúp quản lý rủi ro theo mức độ (thấp, trung bình, cao), đảm bảo minh bạch nhưng vẫn mở ra không gian đổi mới.

Bộ KH&CN cũng đã xây dựng hướng dẫn, thông tư và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đánh giá sự phù hợp của các hệ thống AI, bao gồm cả chi phí tuân thủ và kiểm định. Hệ thống quản lý AI được tổ chức tập trung, với Chính phủ quản lý thống nhất và Bộ KH&CN là đầu mối phối hợp với các bộ, ngành liên quan.

Mục tiêu cuối cùng của Luật Trí tuệ nhân tạo là đặt con người làm trung tâm, phục vụ xã hội, nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo an toàn và phát triển bền vững các đô thị thông minh. Luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/3/2026, mở ra cơ sở pháp lý vững chắc để triển khai AI sớm và hiệu quả trong thực tiễn, góp phần tạo nền tảng cho một Việt Nam hiện đại, thông minh và hướng tới tương lai.