Hồ Hoàn Kiếm nhìn từ trên cao. Ảnh: TTXVN
Mấy ngày qua, dư luận, mạng xã hội xôn xao thông tin, một số cơ quan báo chí cũng đưa tin về việc Hà Nội có 1 đơn vị hành chính cấp huyện (quận Hoàn Kiếm) và 176 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025.
Theo nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội ban hành ngày 12/7 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 đến 2030, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội là đơn vị hành chính thuộc diện phải sắp xếp vì chưa đáp ứng được tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số.
Diện tích của quận Hoàn Kiếm là hơn 5,3km2, trong khi quy định cấp quận là 35km2. Dân số ở đây hiện là gần 213.000 người, quy định là 150.000 người.
Tuy nhiên, có một số trường hợp không bắt buộc phải sắp xếp lại khi có yếu tố đặc thù, chẳng hạn như có địa giới hành chính hình thành ổn định từ năm 1945 đến nay, có vị trí trọng yếu về quốc phòng an ninh, có đặc điểm về truyền thống lịch sử...nếu sắp xếp lại sẽ dẫn đến mất ổn định về an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội...
Dựa trên các quy định, sau khi rà soát phương án sắp xếp của quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội sẽ báo cáo các cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Liên quan vấn đề này, ngày 1/8, ông Nguyễn Hữu Thành, Phó Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ cho biết, thành phố Hà Nội mới có báo cáo về mặt rà soát và chưa có quyết định. Về quy trình, Hà Nội phải xây dựng phương án tổng thể, sau khi được duyệt mới triển khai từng bước cụ thể.
Theo ông Nguyễn Hữu Thành, xét về tiêu chí sắp xếp, ngoài quy mô dân số, diện tích tự nhiên, còn có các yếu tố đặc thù để nghiên cứu xem xét, như: Đơn vị hành chính ổn định từ năm 1945, liên quan đến văn hóa, lịch sử truyền thống, dân tộc... Hiện, việc rà soát mới đánh giá quận Hoàn Kiếm theo tiêu chí dân số, diện tích tự nhiên. Ngoài ra, yếu tố đặc thù (được nêu cụ thể trong Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030) sẽ làm căn cứ để quyết định có sáp nhập hay không.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Diệu Oanh, Học viện Hành chính Quốc gia cho rằng, đối với thành phố Hà Nội, việc áp dụng các tiêu chí theo Nghị quyết số 35/2023/UBTVQH15 nếu tính yếu tố diện tích thì rất khó để đảm bảo. Tuy nhiên, tính đặc thù của Thủ đô có chính quyền đô thị, đặc thù trong Luật Thủ đô phải tính đến những yếu tố đó.
Ngoài ra, việc sắp xếp phải tính đến quy hoạch của phố cổ đã rất lâu đời, qua nhiều giai đoạn lịch sử. Tính đến các yếu tố này để thuận lợi về giao thương, điều kiện văn hóa và đặc biệt là việc sinh sống của người dân. Thêm vào đó, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính phù hợp với chủ trương của Đảng, Nhà nước, tuy nhiên nên tính lộ trình bởi Hà Nội là Thủ đô ngàn năm văn hiến, trái tim của cả nước.
Nhấn mạnh việc sắp xếp không nằm ngoài chủ trương theo nghị quyết của Quốc hội, nhưng cần tính đến yếu tố cụ thể và đặc thù, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thị Diệu Oanh cho rằng, sáp nhập Quận Hoàn Kiếm không đơn giản là việc sáp nhập cơ học. Khi sáp nhập quận Hoàn Kiếm với quận khác, việc lựa chọn tên quận cũng là vấn đề cần đặt ra. Bởi Hoàn Kiếm là quận lâu đời, trung tâm của thủ đô, nên phải cân nhắc kỹ.
Trước đó, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 diễn ra ngày 31/7, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, trong giai đoạn 2023 - 2025, qua rà soát và đối chiếu với các tiêu chí theo quy định hiện nay, thành phố Hà Nội có 1 đơn vị hành chính cấp huyện (quận Hoàn Kiếm) và 176 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện phải sắp xếp.
Giai đoạn 2019 - 2021, thành phố đã sắp xếp 12 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 6 xã và 6 phường; không có đơn vị hành chính cấp huyện thuộc diện phải sắp xếp. Hiện nay, thành phố Hà Nội có 30 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm: 17 huyện, 12 quận, 1 thị xã và 579 đơn vị hành chính (383 xã, 175 phường, 21 thị trấn).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!