Bản nhỏ của người Mông nằm sát biên giới Việt Nam-Lào. Người già ở đây vẫn còn nhớ quãng thời gian mà Trưởng Ban xung phong Lào Bắc Kaysone Phomvihane đã về đây xây dựng căn cứ cách mạng (từ năm 1948-1951). Căn cứ này tạo tiền đề cơ bản để phong trào kháng chiến vùng Thượng Lào phát triển.
Ông Tráng Lao Lử kể rằng, bố ông là Tráng Lao Khô được tổ chức bố trí nuôi giấu người chỉ huy là ông Kaysone. Hai người đã kết nghĩa anh em và sau này ông Lao Khô còn biếu ông Kaysone 50 đồng bạc trắng để mua vũ khí. Mảnh ruộng của gia đình giờ trở thành Di tích lịch sử khu căn cứ cách mạng Việt Nam - Lào.
Trong ký ức của nhiều cựu chiến binh và chuyên gia quân tình nguyện Việt Nam, tình cảm với đất nước và nhân dân Lào là rất đặc biệt. Với Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, đơn vị của ông đã từng phải "mở đường máu" đưa tiểu đoàn 2 của quân đội Pa thét Lào từ Lào qua Việt Nam về Phongsaly sau hiệp định Geneva - Tiểu đoàn mà sau này trở thành lực lượng nòng cốt gồm những cán bộ cấp cao của Lào.
Một trong những biểu tượng cao đẹp của Liên minh chiến đấu Việt - Lào là tuyến đường Trường Sơn - đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Vào lúc ác liệt nhất của chiến tranh, Lào đã đồng ý với đề nghị của Việt Nam cho mở tuyến đường vận tải trên lãnh thổ của mình. Từ đây, con đường vượt đỉnh Trường Sơn lật cánh sang phía Tây được gấp rút triển khai để hình thành tuyến vận tải quy mô lớn mà người Mỹ gọi là trận đồ bát quát xuyên rừng rậm và tìm mọi cách ngăn chặn nhưng không thành.
Nhiều câu chuyện trong muôn vàn câu chuyện là minh chứng sinh động cho mối quan hệ hợp tác đặc biệt giữa 2 nước Việt Nam - Lào, mối quan hệ mẫu mực, trong sáng và hiếm có trên thế giới được xây đắp bằng công sức, của cải và xương máu của nhiều thế hệ người dân hai nước. Ngày nay, dẫu thời cuộc đổi thay, nhưng tình cảm sắt son giữa 2 dân tộc đã trở thành tài sản vô giá, tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển của tương lai hai nước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!