Phiên họp giả định "Quốc hội trẻ em" lựa chọn 2 nhóm vấn đề có tính thời sự
Sáng 10/9, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã dự và phát biểu chỉ đạo sau khi kết thúc Phiên họp giả định "Quốc hội trẻ em" lần thứ I – Năm 2023 do Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương chủ trì, phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội tổ chức.
Phát biểu sau phiên họp, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, Đảng, Nhà nước và toàn xã hội luôn dành sự quan tâm, chăm lo đặc biệt cho trẻ em. Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu của dân tộc Việt Nam luôn đặt niềm tin và kỳ vọng vào thế hệ măng non, những chủ nhân tương lai của đất nước, kế tục sự nghiệp cách mạng của ông cha. Người căn dặn: "Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết". Kế thừa và phát triển quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng, Đảng ta đã đề ra hệ thống quan điểm nhất quán về chăm sóc, bảo vệ và giáo dục trẻ em, xác định trách nhiệm của toàn Đảng, của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng khẳng định chủ trương: "Chăm lo bồi dưỡng, giáo dục, phát triển toàn diện và bảo đảm quyền của trẻ em; dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước".
Toàn cảnh Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em lần thứ nhất
Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á và thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước về Quyền trẻ em. Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản pháp luật để khẳng định các quyền của trẻ em và trách nhiệm của các cơ quan nhà nước, của gia đình, nhà trường và xã hội trong chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Nổi bật nhất có thể kể đến Luật Trẻ em 2016, Luật Giáo dục 2019, Chương trình hành động quốc gia vì trẻ em và nhiều chương trình, đề án về phát triển toàn diện trẻ em. Hiện nay, nước ta đang có trên 25 triệu trẻ em, chiếm 25,5% tổng dân số. Trong đó, 100% trẻ em dưới 6 tuổi được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí. Gần 100% các cháu đến độ tuổi được đến trường, 95% trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vaccine. Đời sống tinh thần, vui chơi giải trí, môi trường giao tiếp xã hội của trẻ em ngày càng phong phú, đa dạng, được các cấp, các ngành và cả xã hội quan tâm, chăm lo. Chương trình hỗ trợ trẻ em mồ côi do đại dịch COVID-19 được đông đảo các cơ quan, đơn vị, cá nhân và tổ chức quốc tế hưởng ứng tích cực.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, mặc dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện, nhưng công tác giáo dục, chăm sóc, bảo vệ trẻ em vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.
"Nhiều trẻ em ở miền núi, vùng cao, trẻ em dân tộc thiểu số chưa có đủ điều kiện để tiếp cận những dịch vụ giáo dục, chăm sóc y tế có chất lượng cao, chưa được bảo đảm tốt về dinh dưỡng. Trẻ em khuyết tật, trẻ mồ côi, trẻ không còn nơi nương tựa còn cần nhiều hơn nữa sự quan tâm của các cơ quan nhà nước và của xã hội. Tình trạng trẻ bị bạo lực, xâm hại, tai nạn, thương tích nhất là đuối nước còn xảy ra ở nhiều địa phương; rất nhiều trẻ đang bị ảnh hưởng tiêu cực từ những thông tin trên mạng internet; tình trạng trẻ em thiếu các sân chơi lành mạnh, bổ ích, an toàn còn khá phổ biến. Thực trạng đó cho thấy chúng ta còn rất nhiều việc phải làm để bảo vệ và chăm sóc tốt hơn nữa cho thế hệ tương lai của đất nước. Tại phiên họp Quốc hội giả định hôm nay, tôi hoan nghênh Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương và các cháu thiếu nhi đã lựa chọn hai nhóm vấn đề rất có tính thời sự là: "Bảo vệ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng" và "Phòng, chống tai nạn thương tích, bạo lực, xâm hại trẻ em" để thảo luận và kiến nghị." - Chủ tịch Quốc hội phát biểu.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em”
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, trẻ em đang được Đảng, Nhà nước đặt trọn tình cảm, niềm tin, được toàn xã hội chăm lo, tạo điều kiện để phát triển; đồng thời biểu dương thành tích, sự nỗ lực của các đại biểu trẻ em toàn quốc tham dự phiên họp: "Các cháu là những tấm gương tiêu biểu trong học tập, rèn luyện, cũng là niềm hi vọng của đất nước. Dù tuổi còn nhỏ nhưng các đã chịu khó tìm hiểu, nghiên cứu, thể hiện sự chững chạc, phong thái tự tin, có suy nghĩ chín chắn, sâu sắc khi đóng vai là những đại biểu Quốc hội, thậm chí lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ trong điều hành, thảo luận và có nhiều đề xuất, kiến nghị rất xác đáng để giải quyết những vấn đề của trẻ em".
"Bác mong các cháu tiếp tục phấn đấu, có hoài bão, ước mơ, sau này đóng góp thật nhiều cho sự phát triển của đất nước. Bác rất hi vọng trong số các cháu tham dự chương trình hôm nay sẽ có nhiều cháu khi trưởng thành, qua quá trình rèn luyện, phấn đấu sẽ nhận được sự tín nhiệm của nhân dân, trở thành đại biểu Quốc hội thực sự. Chính sự thể hiện xuất sắc của các cháu hôm nay cho thấy mô hình phiên họp Quốc hội giả định nhằm thúc đẩy sự tham gia sớm của trẻ em vào các hoạt động chính trị, xã hội, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích của trẻ em, hướng cho trẻ em trở thành những công dân có trách nhiệm với đất nước, xã hội và khả năng trở thành những nhà lãnh đạo trong tương lai. Thực tế cho thấy, tiếng nói của trẻ em đã làm thay đổi nhận thức của người lớn và góp phần làm thay đổi thế giới. Ý kiến thảo luận của các cháu, và đặc biệt là Nghị quyết của phiên họp giả định cũng là cơ sở để Quốc hội, Chính phủ và các ban, ngành, đoàn thể nghiên cứu, tiếp thu, có sự chuẩn bị tốt hơn trong quá trình ban hành các chính sách pháp luật về các vấn đề có liên quan tới trẻ em" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Đại biểu trẻ em tham dự Phiên họp giả định
Chủ tịch Quốc hội cũng bày tỏ vui mừng được biết rằng, thời gian qua, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã có nhiều cố gắng trong thực hiện nhiệm vụ tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em; chủ động phối hợp với các cấp, ngành và các cơ quan, tổ chức nhiều phong trào, chương trình, hoạt động chăm lo, hỗ trợ và phát huy quyền tham gia của trẻ em như: chương trình "Nối vòng tay thương" hỗ trợ trẻ em mồ côi do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19; "Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Việt Nam", mô hình Hội đồng trẻ em, câu lạc bộ quyền trẻ em, ban hành "Đề án Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em, giai đoạn 2023-2027"…
"Sáng kiến tổ chức Phiên họp giả định Quốc hội trẻ em lần này là sự hưởng ứng thiết thực, là hoạt động quan trọng trước thềm Hội nghị nghị sĩ trẻ toàn cầu lần thứ 9 do Việt Nam đăng cai, thể hiện được vai trò tiên phong, sáng tạo của tổ chức Đoàn, Đội trong việc tạo môi trường phát huy quyền tham gia của trẻ em" - Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.
Lắng nghe, giải quyết những nguyện vọng, kiến nghị của trẻ em cả nước
Để tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, tổ chức Đoàn Thanh niên và các tổ chức chính trị - xã hội quan tâm, thực hiện tốt một số nội dung.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu
Theo đó, các cấp ủy Đảng, chính quyền tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em, về phòng, chống bạo lực, xâm hại, tai nạn thương tích trẻ em đã được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ, đã đem lại những kết quả tích cực trong thực tiễn. Tuy nhiên, các vụ việc tiêu cực liên quan đến trẻ em vẫn xảy ra, các mối nguy hại đối với trẻ em, đặc biệt là trên môi trường mạng đang diễn biến với những hình thái phức tạp, khó lường. Điều đó đòi hỏi việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách, pháp luật, các chương trình, đề án về chăm sóc, bảo vệ trẻ em, quan tâm, đầu tư các nguồn lực, cả về ngân sách và con người để thực hiện công tác trẻ em.
Các cơ quan của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, các tổ chức chính trị - xã hội, tăng cường hoạt động giám sát việc thực hiện quyền trẻ em và các quy định của pháp luật về chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, kịp thời tổ chức các phiên giải trình về những vấn đề thời sự cấp bách có liên quan đến trẻ em. Trong quá trình xem xét, thông qua các dự thảo luật, pháp lệnh, nghị quyết, cần chú trọng thẩm tra các quy định bảo đảm quyền trẻ em.
"Tôi cho rằng, trong thời gian tới, cần nghiên cứu để đưa quy trình thẩm tra nội dung bảo đảm quyền trẻ em thành một khâu bắt buộc trong hoạt động lập pháp, tương tự như việc thẩm tra về bình đẳng giới hiện nay" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ để giải quyết những vấn đề nổi lên trong công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, nhất là những vấn đề các em đã kiến nghị tại phiên họp Quốc hội giả định. Rà soát để hoàn thiện và chỉ đạo thực hiện các chính sách chăm lo cho trẻ em, nhất là trẻ em mồ côi, trẻ em khuyết tật, trẻ em dân tộc thiểu số, con em công nhân, người lao động.
Công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em cần được thực hiện đồng bộ bởi gia đình, nhà trường và xã hội. Chủ tịch Quốc hội cũng muốn gửi gắm tới các bậc phụ huynh, người chăm sóc trẻ em, mỗi gia đình cần nêu cao trách nhiệm trong quan tâm, nuôi nấng, dạy dỗ trẻ em, để trẻ em thực sự hạnh phúc, an toàn, được bày tỏ tiếng nói trong ngôi nhà của mình. Gia đình cần quan tâm đến sức khỏe thể chất, tâm lý của trẻ em, tránh gây áp lực cho các em về học tập và cuộc sống.
Đối với các nhà trường, các thầy cô, hãy tạo điều kiện, môi trường giáo dục giúp các cháu mỗi ngày đến trường là một niềm vui, để thầy cô là người cha, người mẹ thứ hai của các cháu, thường xuyên lắng nghe ý kiến, nguyện vọng và đồng hành để các cháu không bị áp lực học hành, thi cử.
Với cộng đồng xã hội, hãy luôn dành những tình cảm, trách nhiệm và lòng yêu thương, sự quan tâm nhất tới trẻ em, bảo vệ trẻ em ở mọi lúc, mọi nơi, đó cũng là tiền đề để chúng ta xây dựng một xã hội giàu lòng nhân ái, sẻ chia, tạo nên một thế hệ công dân tương lai có đầy đủ phẩm chất, trí tuệ góp phần xây dựng đất nước ta ngày càng phát triển.
Tại các địa phương, chính quyền các cấp cần đóng vai trò làm cầu nối, phối hợp giữa chính quyền, gia đình, nhà trường và xã hội trong việc bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Hội đồng nhân dân, lãnh đạo các tỉnh, thành phố cần tăng cường các hoạt động đối thoại với trẻ em; nghiên cứu lồng ghép các chỉ tiêu phát triển trẻ em vào các chỉ tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương; bố trí ngân sách để thực hiện các chương trình, dự án, đề án về công tác trẻ em. Có giải pháp cụ thể nâng cao vai trò, trách nhiệm và hiệu quả hoạt động của chính quyền và cán bộ làm công tác trẻ em cấp cơ sở.
Đối với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương và các cấp bộ Đoàn, Đội cần tiếp tục phát huy vai trò là tổ chức đại diện cho tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em; luôn thể hiện tinh thần chủ động, sáng tạo trong tham mưu, triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước một cách sinh động, hiệu quả đến với các đối tượng trẻ em. Chú trọng triển khai tốt các mô hình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em. Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội đồng Đội Trung ương chủ trì, phối hợp với các Ủy ban của Quốc hội và cơ quan liên quan định kỳ tiếp tục tổ chức ngày càng tốt hơn Phiên họp giả định "Quốc hội trẻ em" để lắng nghe, giải quyết những nguyện vọng, kiến nghị của trẻ em cả nước.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, lãnh đạo các địa phương đặc biệt quan tâm, đảm bảo đầy đủ các điều kiện để Trung ương Đoàn, Hội đồng Đội Trung ương và các cấp bộ Đoàn, Đội thực hiện tốt nhiệm vụ tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em, thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng gửi lời chúc các đại biểu trẻ em sẽ không ngừng rèn luyện, phấn đấu, thực sự trở thành "Chủ nhân của đất nước", đưa dân tộc Việt Nam vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!