“Chợ số” Định Công – Mô hình chuyển đổi số từ khu chợ dân sinh

Tiểu thương chợ Đại Từ hưởng ứng thanh toán không dùng tiền mặt.

Từ chợ dân sinh đến chợ công nghệ

Phường Định Công là một trong những địa bàn đô thị đông dân, nhiều hộ kinh doanh và chợ dân sinh hoạt động sầm uất. Với lợi thế đó, địa phương được thành phố Hà Nội chọn làm điểm triển khai mô hình "Tuyến phố 4.0 – Thanh toán không dùng tiền mặt" và "Chợ số" từ cuối tháng 10 vừa qua. Đây được coi là hướng đi cụ thể hóa chủ trương chuyển đổi số quốc gia đến từng khu dân cư, góp phần hình thành phong cách sống hiện đại, tiện ích và minh bạch hơn trong giao dịch hàng ngày.

"Chợ số" về bản chất là mô hình chợ truyền thống được tích hợp phương thức thanh toán điện tử. Tại chợ Đại Từ – nơi được chọn làm điểm đầu, người dân có thể thanh toán hàng hóa thông qua quét mã QR, chuyển khoản hoặc ví điện tử thay cho tiền mặt. Cách làm này không chỉ giúp giảm rủi ro thất lạc, sai sót khi giao dịch, mà còn góp phần minh bạch hóa dòng tiền, tạo thuận lợi cho quản lý thuế và an ninh thương mại.

Theo đại diện UBND phường Định Công, trước khi mô hình vận hành, chính quyền địa phương đã phối hợp với các ngân hàng, doanh nghiệp viễn thông và đơn vị công nghệ tổ chức nhiều buổi tập huấn, hướng dẫn kỹ năng số cho tiểu thương. Việc tạo mã QR cá nhân, cài đặt ứng dụng thanh toán, mở tài khoản ngân hàng được thực hiện trực tiếp tại chợ để ai cũng có thể làm quen. Đặc biệt, các lớp hướng dẫn dành riêng cho người lớn tuổi – nhóm ít tiếp xúc với công nghệ – được tổ chức định kỳ, bảo đảm mọi đối tượng đều có thể tham gia.

Chị Trần Thị Tuyết, một tiểu thương bán rau củ tại chợ Đại Từ, cho biết ban đầu chị khá e ngại khi phải dùng điện thoại thông minh để nhận tiền. "Tôi sợ nhầm, sợ không biết thao tác. Nhưng được phường hướng dẫn tận nơi, tôi thấy rất tiện. Khách chỉ cần quét mã, tôi nhận được tiền ngay, không phải lo trả lẻ hay ghi nợ", chị chia sẻ.

Không chỉ người bán, người mua cũng nhanh chóng đón nhận hình thức thanh toán mới. Bà Phạm Mùi, Tổ trưởng Tổ dân phố 50, cho rằng thanh toán điện tử giúp việc đi chợ gọn nhẹ hơn: "Trước đây, tôi hay quên ví, giờ chỉ cần mang điện thoại. Quét mã xong là xong, không lo nhầm lẫn hay bị mất tiền. Tôi sẽ vận động người dân trong tổ cùng làm quen với cách giao dịch mới này".

Theo thống kê của phường, đến nay hàng trăm tiểu thương tại chợ Đại Từ đã đăng ký sử dụng mã QR cá nhân. Nhiều cửa hàng trên tuyến phố Đại Từ cũng áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Cách làm này được người dân ủng hộ, đặc biệt trong bối cảnh giao dịch điện tử đã trở thành xu thế chung của cả nước.

Phó Chủ tịch UBND phường Định Công Nguyễn Thị Thu Hương cho biết, bước đầu mô hình nhận được phản hồi tích cực. "Chúng tôi xác định chuyển đổi số không phải là khẩu hiệu mà là thay đổi trong từng hành vi, từng giao dịch. Người dân Định Công giờ có thể tự hào nói rằng họ đi chợ mà không cần mang tiền mặt", bà Hương nói.

Từ mô hình nhỏ đến tầm nhìn lớn

Từ thành công bước đầu, Định Công đang hướng tới mở rộng mô hình "Chợ số" ra toàn địa bàn. Các tuyến phố khác sẽ được khuyến khích triển khai "Tuyến phố không tiền mặt", đồng thời nhân rộng các hoạt động hướng dẫn kỹ năng số đến từng tổ dân phố. Chính quyền phường cũng dự kiến kết nối với các đơn vị cung cấp dịch vụ công trực tuyến, tích hợp tiện ích số trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.

Theo định hướng của thành phố Hà Nội, chuyển đổi số cấp phường, xã là nền tảng quan trọng trong chiến lược xây dựng chính quyền điện tử. Khi người dân tiếp cận công nghệ từ những giao dịch quen thuộc nhất – như đi chợ, thanh toán điện nước hay đăng ký dịch vụ – thì chuyển đổi số mới thực sự trở thành văn hóa sống.

"Chợ số" tại Định Công không chỉ là mô hình giao dịch hiện đại, mà còn là thể hiện mức độ lan tỏa của công nghệ trong đời sống đô thị. Nó cho thấy chuyển đổi số không chỉ diễn ra ở các cơ quan, doanh nghiệp hay thành phố lớn mà bắt đầu từ những nơi tưởng như giản dị nhất – khu chợ dân sinh, nơi mỗi giao dịch đều có thể trở thành một bước tiến của xã hội số.