Năm 2011, mỗi một con bò ở thôn Đông Vinh, xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh ra đường phải nộp 5kg thóc. Năm 2012, mỗi một con bò ở xã này ra đường phải nộp 7.000 đồng. Người dân đã phản ánh khoản thu này lên xã, huyện nhưng không nhận được câu trả lời thoả đáng. Thậm chí có gia đình phải bán cả những hạt thóc cuối cùng để nộp cho những khoản thu này.
Ông Hùng làm trưởng thôn Đông Vinh được hơn 10 năm nay. Ông tỏ ra tự tin với lý do và cách thức tổ chức thu những khoản mang tính chất đóng góp này. Ông Hùng cho biết thêm, mỗi cuộc họp thôn thường có khoảng 80% số hộ gia đình tham gia họp. Phần lớn những người đi họp là phụ nữ. Chỉ có khoảng 30% số người đi họp thôn là lao động chính, trụ cột trong gia đình.
Cũng chính vì lý do đã biểu quyết để thông qua các khoản thu này, nên Phó bí thư đảng uỷ xã Cẩm Bình thậm chí còn ủng hộ đối với cách làm của thôn Đông Vinh. Ông cho biết thêm, hầu như thôn nào cũng có cách làm tương tự như Đông Vinh và mỗi thôn sẽ có những khoản thu khác nhau.
Từ thu đài thọ cán bộ đến thu tiền nuôi trâu, bò, máy cày, máy kéo thậm chí thu cả tiền nuôi vịt... những khoản thu đã trở thành nỗi ám ảnh của người dân. Trong khi đó,chính quyền địa phương cho rằng, việc thu những khoản đóng góp này là theo thoả thuận giữa chi bộ, trưởng thôn và người dân nên thôn đứng ra thu những khoản này không sai luật.
Nhưng có thực sự là người dân tự nguyện đóng góp những khoản thu này hay không? Chương trình Tiêu điểm tuần này sẽ lý giải nguyên nhân của hiện tượng này, cùng với đó là những kiến nghị về mặt giải pháp của các chuyên gia để từng bước hạn chế những khoản thu bắt buộc phải tự nguyện này.
Năm nay, người dân nhiều thôn của Hà Tĩnh không phải đóng góp một số khoản như tiền nuôi bò, phí nuôi vịt... do các trưởng thôn cho rằng thấy không hợp lý. Nhưng việc cán bộ thôn dễ dàng đưa ra hoặc bỏ đi những khoản thu một cách tuỳ tiện thì người dân cũng chỉ biết được bỏ khoản nào, đỡ phải nộp khoản đó. Và cũng có thể, vào một ngày nào đó, trong danh mục các khoản thu lại xuất hiện trở lại phí nuôi bò, nuôi vịt như nó đã từng xuất hiện trong quá khứ.