Không thể phủ nhận rằng máy xét nghiệm COVID-19 đã đóng góp vai trò rất lớn trong giai đoạn cả nước chống dịch như thời gian qua. Thiết bị này đã giải quyết được nhu cầu xét nghiệm đang rất cần thiết và chính xác, để xác định một người mắc hay không mắc COVID-19.
Hiện cả nước có 112 phòng xét nghiệm Realtime-PCR có năng lực phát hiện SARS-CoV-2, với công suất tối đa khoảng hơn 27.000 mẫu/ngày. Vậy nhưng, ngoài khả năng xét nghiệm virus, giờ đây, hệ thống thiết bị này có khả năng xét nghiệm được sự minh bạch trong hoạt động mua sắm công. Cụ thể ở đây là trong lĩnh vực mua sắm vật tư, thiết bị y tế phục vụ khám chữa bệnh. Sau khi vụ việc sai phạm xảy ra tại CDC Hà Nội bị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu C03 Bộ Công an phát hiện, một loạt các địa phương có thay đổi bất thường trong việc mua bán sử dụng hệ thống thiết bị xét nghiệm này.
Giảm giá sâu nhất là tỉnh Quảng Ninh khi từ 8,4 tỷ đồng trong hợp đồng ban đầu, cuối cùng, qua 2 lần giảm giá, hiện số tiền để mua hệ thống xét nghiệm Realtime PCR được Sở Y tế giảm xuống 5,2 tỷ đồng. Việc đàm phán giảm giá diễn ra sau khi Bộ Công an làm việc với Quảng Ninh về việc mua hệ thống xét nghiệm từ trước đó.
Chẳng kém phần hào phóng, nhà thầu bán máy cho Sở Y tế tỉnh Quảng Nam còn chủ động giảm hẳn 2,4 tỷ đồng, sau khi chốt kèo mua bán hơn 1 tháng trời đưa mức giá hiện xuống còn 4,8 tỷ đồng. Nhưng có vẻ sự hào phóng của nhà thầu là chưa đủ, vì Giám đốc Sở Y tế tỉnh mong muốn trả lại hẳn máy cho doanh nghiệp.
Tỉnh Thái Bình cũng có một quá trình đàm phán được cho là rất thành công, khi giá mua ban đầu gần 6,5 tỷ đồng, đã dùng được nửa tháng thì tỉnh này gửi văn bản đến nhà thầu, đề nghị xem xét giảm giá với lý do là ủng hộ tỉnh. Dù đã bán đứt, nhà thầu vẫn chấp nhận giảm giá 10%.
Không có tài năng trong việc đàm phán nhưng sau vụ việc sai phạm xảy ra tại CDC Hà Nội, dư luận lại được ngỡ ngàng trước sự tài tình đi mượn máy để dùng thử như Lào Cai, Hải Phòng… Khi đồng loạt Sở y tế các tỉnh này khẳng định máy xét nghiệm Covid-19 họ đang dùng là "đi mượn" - chứ chưa phải là đã mua.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!