Các lễ hội ở Việt Nam chủ yếu hình thành theo mô hình làng xã, tức là phục vụ cho nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh của chính những người dân ở làng đó, xã đó.
Các lễ hội từ trước đến nay vẫn diễn ra đều đặn theo đúng tập tục cho đến khi, những hình ảnh của lễ hội xuất hiện trên các diễn đàn, các trang mạng xã hội. Những tranh luận gay gắt nổ ra xoay quanh việc lễ hội này phản cảm, lễ hội kia dã man. Áp lực từ dư luận buộc những người tổ chức đứng giữa ranh giới giữ hay bỏ những tập tục truyền thống.
Nhận định chung về phần lễ trong các lễ hội năm nay là có nhiều đổi mới hơn so với mọi năm. Điều đó thể hiện qua cách tổ chức nhanh gọn, tiết kiệm và nhất là bỏ đi những thủ tục, nghi lễ mà dư luận cho là dã man, phản cảm.
Tại Lễ hội chém lợn ở Ném Thượng, Bắc Ninh, không còn cảnh chém lợn dã man giữa sân đình; không còn những bức xúc của dư luận. Hai năm nay, Ban tổ chức lễ hội cẩn thận đưa lợn vào trong khu vực quay bạt kín để tổ chức hành lễ.
Tại Lễ hội đền Đông Cuông, Yên Bái, buộc dây thừng và thắt cổ cho đến chết là cách mà người dân dùng để giết trâu tế mẫu trong những năm trước. Trước nhiều ý kiến cho rằng nghi thức treo trâu để giết gây phản cảm, đại diện Ban tổ chức lễ hội cho biết những hình ảnh đó đã không còn tái diễn trong lễ hội năm nay.
Con tàu với hàng trăm người chông chênh giữa dòng nước là hình ảnh thường thấy trong Lễ hội rước nước ở xã Phú Thịnh, Hưng Yên trên sông Hồng. Thế nhưng, năm nay, hội rước nước xã Phú Thịnh đã khác hẳn mọi năm. Tàu kiểm định, áo phao trang bị đầy đủ, chưa bao giờ, các bô lão trong làng được trải nghiệm hành trình rước nước tế thần an toàn như thế.
Năm nay, mọi người có thể nhìn thấy rõ hai xu hướng tổ chức lễ hội. Một là giữ nguyên, hai là bỏ hẳn đi những tập tục được dư luận cho là phản cảm. Về phần thay đổi, câu chuyện điển hình nhất phải kể tới lễ hội cướp phết ở xã Bàn Giản, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc.
Năm nay, theo chỉ đạo, Ban tổ chức đã quyết định bỏ hẳn màn đả cầu cướp phết. Chấp nhận không còn những cảnh chen lấn, xô đẩy, Ban tổ chức cũng chấp nhận một lễ hội bớt vui, bớt đông hơn so với mọi năm.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam!