Khái niệm “Quyền được lãng quên” trên Internet xuất hiện từ lâu nhưng phải đến năm 2014 cụm từ này mới được nhắc đến rộng rãi trên phạm vi toàn cầu. Tòa án công lý châu Âu lúc đó đã đưa ra phán quyết có lợi cho Mario Costeja Gonzalez, một công dân Tây Ban Nha, khi ông này yêu cầu Google xóa các kết quả tìm kiếm có liên quan đến quá khứ bị thu giữ tài sản thế chấp của mình được đăng trên tờ báo điện tử La Vanguardia năm 1998.
Gonzalez cho biết, những thông tin lỗi thời đó ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống hiện tại của ông và ông không muốn ai nhìn thấy chúng nữa.
Ngay sau khi phán quyết của Tòa án công lý châu Âu có hiệu lực, hãng Google đã nhận được 12.000 yêu cầu xóa bỏ những thông tin cá nhân khỏi hệ thống tìm kiếm. Đến nay con số này đã tăng hơn 30 lần, lên gần 400.000 yêu cầu. Dần dần, “Quyền được lãng quên” đang trở thành khái niệm quen thuộc tại nhiều nước.
Tại Hàn Quốc thậm chí đã có hẳn một ngành kinh doanh liên quan đến quyền này. Nhiều công ty được thành lập chỉ để giúp khách hàng xóa bỏ các nội dung họ không mong muốn trên Internet.
Trong khi đó, Nhật Bản cũng vừa tiến thêm một bước để công nhận "Quyền được lãng quên trên Internet" của cá nhân. Hồi đầu năm nay, một tòa án ở quận Saitama đã yêu cầu Google gỡ bỏ các thông tin đăng tải cách đây 3 năm về việc bắt giữ một người đàn ông với cáo buộc xâm hại tình dục trẻ em để người này có cơ hội xây dựng lại cuộc đời mà không bị ảnh hưởng bởi các thông tin trong quá khứ. Nhưng phán quyết này đã làm bùng lên cuộc tranh luận về tính hài hòa giữa “Quyền được lãng quên” trên Internet của cá nhân và quyền được biết của công chúng và tự do diễn đạt.
Làm cách nào để có thể cân bằng giữa hai nhu cầu này? Quyền riêng tư của cá nhân vẫn cần được đảm bảo, nhưng công luận cũng cần được biết chuyện gì đã xảy ra, nhất là đối với những đối tượng phạm tội không chịu hoàn lương. Đâu là giới hạn của "quyền được lãng quên"? Đến nay cuộc tranh cãi vẫn chưa có câu trả lời.
Như vậy, sự cân bằng giữa quyền được lãng quên của cá nhân và quyền được tiếp cận thông tin của công chúng là khá khó khăn. Nó đòi hỏi một sự suy xét cẩn thận, kĩ càng. Dự kiến trong năm nay, Ủy ban truyền thông Hàn Quốc sẽ công bố hướng dẫn cụ thể về những tình huống mà một cá nhân có thể yêu cầu Google thực hiện "Quyền được lãng quên" trên Internet nhằm tránh xảy ra tranh cãi không đáng có.
Hiểu rõ hơn về “Quyền lãng quên” sẽ giúp người sử dụng Internet có được công cụ để bảo vệ sự riêng tư của cá nhân mình trong thế giới mạng không biên giới như hiện nay.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.