Theo Cục cảnh sát phòng chống tội phạm công nghệ cao C50, phương thức, thủ đoạn phạm tội của loại tội phạm ngày càng tinh vi, kín đáo và có sự thay đổi liên tục nhằm lẩn tránh sự phát hiện của các cơ quan chức năng. Thiệt hại do tội phạm sử dụng công nghệ cao gây ra vô cùng lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội.
An ninh mạng đứng trước nhiều thách thức
Tình trạng xâm phạm an ninh, an toàn mạng máy tính diễn ra rất phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Những năm qua, hệ thống mạng tại Việt Nam luôn được đặt trong tình trạng báo động với rất nhiều vụ tấn công, cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng Internet; phát tán virus, phần mềm gián điệp, mã độc hại với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng.
Đặc biệt năm 2014, đã có hàng ngàn website của Việt Nam bị các hacker Trung Quốc tấn công trong thời gian dài, trong đó có nhiều Website có tên miền Chính phủ Việt Nam (.gov). Tình trạng xâm nhập trái phép vào cơ sở dữ liệu, website của các doanh nghiệp để trộm cắp dữ liệu, đe dọa tống tiền có chiều hướng gia tăng.
Các loại virus, phần mềm gián điệp, mã độc ngày càng được mã hóa tinh vi, phức tạp với nhiều hình thức phát tán rất đa dạng như qua email, website khiêu dâm, diễn đàn, mạng xã hội, ứng dụng của các điện thoại thông minh. Đáng chú ý, hành vi tống tiền qua mạng Internet, mạng viễn thông bằng việc sử dụng các loại virus mã hóa dữ liệu thiết bị của người dùng cho đến khi người dùng trả phí theo đề nghị của các đối tượng mới được giải mã ngày càng xuất hiện phổ biến.
Gia tăng việc sử dụng công nghệ cao để chiếm đoạt tài sản
Tình trạng tội phạm sử dụng công nghệ thông tin, truyền thông (mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng Internet hoặc thiết bị số) để chiếm đoạt tài sản diễn biến rất phức tạp, khó lường như: trộm cắp, sử dụng trái phép thông tin thẻ tín dụng; làm giả thẻ ATM; trộm cước viễn thông....
Đáng chú ý, nhiều loại tội phạm truyền thống đang có xu hướng chuyển sang sử dụng công nghệ cao để hoạt động phạm tội như: trộm cắp; lừa đảo; tống tiền; đánh bạc, cá độ bóng đá; mại dâm; buôn bán hàng cấm; phát tán văn hóa phẩm đồi trụy; rửa tiền…
Cụ thể, tình trạng trộm cắp, trao đổi, mua bán, sử dụng trái phép, làm giả thẻ tín dụng để mua hàng ở nước ngoài chuyển về Việt Nam tiêu thụ diễn ra phức tạp. Đã hình thành những đường dây gồm nhiều đối tượng cả trong lẫn ngoài nước, xâm nhập bất hợp pháp vào các Website bán hàng, thanh toán trực tuyến để trộm cắp thông tin thẻ tín dụng, sau đó đặt mua hàng hóa trực tuyến có giá trị cao (iPhone, iPad, laptop, máy ảnh...) chuyển về Việt Nam tiêu thụ, gây thiệt hại nghiêm trọng cho các chủ thẻ.
Nhiều đối tượng người nước ngoài (chủ yếu quốc tịch Trung Quốc, Đài Loan, Malaysia và một số quốc gia châu Phi) nhập cảnh vào Việt Nam sử dụng thiết bị công nghệ cao để làm giả thẻ sau đó móc nối với một số đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ (POS) tiến hành giao dịch khống để rút tiền mặt, chiếm hưởng trái phép hàng trăm tỷ đồng.
Ngoài ra, tình trạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các hoạt động thương mại điện tử xảy ra rất thường xuyên. Đặc biệt, hành vi lừa đảo qua hình thức kinh doanh, huy động vốn đa cấp diễn ra rất phức tạp tại nhiều tỉnh, thành phố trên toàn quốc với số lượng bị hại lên đến hàng trăm nghìn người, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng. Tình trạng các đối tượng trộm cắp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản trên các website TMĐT tại Việt Nam để làm giả thẻ hoặc đặt mua vé máy bay trực tuyến diễn ra nghiêm trọng dẫn đến tình trạng nhiều nước không chấp nhận giao dịch qua mạng Internet có địa chỉ IP xuất phát từ Việt Nam.
Các loại tiền điện tử như: Liberty Reserve, paypal, e-gold, e-pasport, u-kash, webmoney… thường xuyên bị tội phạm sử dụng công nghệ cao lợi dụng để thanh toán, mua, bán, “ship hàng” , mua bán thông tin thẻ tín dụng của người nước ngoài, đánh bạc trên mạng hoặc liên quan đến hành vi rửa tiền...
Báo động tình trạng nghe lén gia tăng
Trong lĩnh vực viễn thông, đáng chú ý là tình trạng mua bán các loại thiết bị, phần mềm có chức năng nghe lén cuộc gọi thoại, trộm cắp thông tin cá nhân trong điện thoại di động. Tháng 6/2014, PC50 Công an TP Hà Nội đã điều tra, làm rõ công ty TNHH Công nghệ Việt Hồng kinh doanh trái phép phần mềm nghe lén điện thoại với số điện thoại bị trộm cắp dữ liệu cá nhân lên đến hơn 14.000 chiếc.
Nhiều nhóm đối tượng người Trung Quốc, Đài Loan vào Việt Nam sử dụng thiết bị chuyên dụng, giả mạo cơ quan thực thi pháp luật của Trung Quốc để lừa đảo, chiếm đoạt tiền của công dân Trung Quốc, Đài Loan đang sinh sống tại Trung Quốc và Việt Nam. Tình trạng gian lận cước viễn thông quốc tế diễn biến rất phức tạp, gây thiệt hại lớn về kinh tế đối với các tập đoàn viễn thông trong nước. Nếu như trước đây, loại tội phạm này hầu hết đều tập trung tại các tỉnh phía Nam, hiện nay đã dần xuất hiện tại các tỉnh phía Bắc, đặc biệt là tại khu vực cửa khẩu Móng Cái, Quảng Ninh.
Đa dạng các loại hình đánh bạc trực tuyến
Bên cạnh đó, tình trạng đánh bạc trực tuyến và cá độ bóng đá qua mạng Internet diễn ra thường xuyên, dưới nhiều hình thức rất đa dạng. Các website chuyên tổ chức đánh bạc, cá độ thường đặt máy chủ tại nước ngoài và cấu kết với người Việt Nam hình thành các đường dây đánh bạc, cá độ có quy mô lớn và tổ chức thành nhiều tầng. Số lượng người chơi lên đến hàng trăm nghìn người, khiến hàng triệu USD chảy ra nước ngoài mỗi ngày.
Đặc biệt, tình trạng các đối tượng người Trung Quốc móc nối với các đối tượng người Việt Nam thiết lập và điều hành các website đánh bạc tại khu vực biên giới hai nước có chiều hướng gia tăng nhanh chóng.
Các loại tội phạm sử dụng mạng Internet để tuyên truyền văn hóa phẩm đồi trụy; tống tiền; làm giả tài liệu, con dấu… đang diễn biến rất phức tạp.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.