Trước đó, việc tái tạo hình ảnh từ hoạt động não bộ chỉ có thể thực hiện được khi đối tượng chủ thể đang nhìn những hình ảnh đó hoặc các hình ảnh - như khuôn mặt, chữ viết hay các hình vẽ đơn giản - rất rõ ràng. Nhóm các nhà nghiên cứu từ Viện Khoa học và Công nghệ Lượng tử Quốc gia (QST) và các tổ chức khác đã chứng minh rằng có thể tái tạo tất cả các loại hình ảnh, như phong cảnh hay các hình vẽ phức tạp, ở một mức độ nào đó chỉ dựa trên suy nghĩ.
Đầu tiên, nhóm nghiên cứu sử dụng máy chụp cộng hưởng từ (MRI) ghi lại hoạt động não bộ của những đối tượng chủ thể đã xem 1.200 hình ảnh khác nhau. Sau đó, sử dụng AI để tạo ra "biểu đồ điểm" với khoảng 6,13 triệu yếu tố như màu sắc, hình dạng và kết cấu. Một chương trình giải mã tín hiệu thần kinh đã được tạo ra để khớp hoạt động của não với biểu đồ điểm, tạo ra các biểu đồ điểm mới khi hoạt động não bộ mới được đưa vào.
Tiếp theo, các đối tượng được cho xem một hình ảnh khác 1.200 hình ảnh đã xem trước đó và hoạt động não bộ của họ được đo bằng MRI từ 30 phút đến một giờ sau đó đồng thời được yêu cầu hình dung loại hình ảnh mà họ đã nhìn thấy. Khi nhập các bản ghi, bộ giải mã tín hiệu thần kinh tạo ra biểu đồ điểm. Các biểu đồ được đưa vào một chương trình AI tổng hợp khác để tái tạo hình ảnh, trải qua quá trình sửa đổi 500 bước.
Quá trình này giúp xác định hình ảnh gốc từ hình ảnh tái tạo với tỷ lệ chính xác lên đến 75,6%, một tiến bộ vượt bậc so với các phương pháp trước đó chỉ đạt được độ chính xác 50,4%. Kết quả này được công bố trên ấn bản trực tuyến của tạp chí khoa học quốc tế Neural Networks.
Nghiên cứu này có thể dẫn đến những hình thức giao tiếp mới không cần sử dụng từ ngữ. Nhà nghiên cứu Kei Majima của QST cho biết: "Đây là một thành tựu to lớn khi con người lần đầu tiên nhìn vào suy nghĩ người khác. Tôi hy vọng nghiên cứu này sẽ thúc đẩy sự hiểu biết sâu hơn về tâm trí con người".
Công nghệ luôn có hai mặt, do đó, việc ứng dụng AI vào cuộc sống cũng tạo ra nhiều lo ngại ở Nhật Bản. Tháng 11 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã đưa ra dự thảo về 10 nguyên tắc liên quan đến trí tuệ nhân tạo, hướng tới việc sử dụng hiệu quả cũng như giảm thiểu các rủi ro khi sử dụng công nghệ mới này.
Theo đó, các nguyên tắc tập trung vào con người, chống thông tin sai lệch, công bằng, minh bạch... sẽ áp dụng cho những đối tượng sử dụng AI như doanh nghiệp, kể cả các cơ quan bộ, ngành của chính phủ. Những người không trực tiếp sử dụng hoặc các nhà cung cấp dữ liệu sẽ không nằm trong phạm vi điều chỉnh.
Ngoài 10 nguyên tắc chung, dự thảo còn quy định về tài liệu liên quan đến quá trình phát triển như cơ sở thu thập dữ liệu, thuật toán được sử dụng để có thể xác minh bởi bên thứ 3. Tuy nhiên, dự thảo lần này không quy định các vấn đề cụ thể có thể phát sinh trong quá trình sử dụng AI như vấn đề vi phạm bản quyền.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!