Nằm ở phía Bắc của tỉnh Ninh Bình, xã Gia Sinh, huyện Gia Viễn được mệnh danh là vùng đất thiêng của các cây dược liệu. Đây cũng là nơi năm xưa Thiền sư, danh y Nguyễn Minh Không tìm ra bài thuốc chữa bệnh “hóa hổ” cho vua Lý Thần Tông.
Xã viên Hợp tác xã Sinh Dược thu hoạch dược liệu.
“Trong quá trình tìm thuốc cho vua, ngài đã tìm thấy một vùng bán địa nằm dưới chân núi Bái Đính mọc nhiều cây thuốc tự nhiên nên đặt nơi này tên là Sinh Dược – tức là nơi cây thuốc sinh sống. Trải quá trình tu hành và tìm hiểu cây thuốc nơi đây, thiền sư Nguyễn Minh Không đã truyền lại những kinh nghiệm dùng thảo dược, những bài thuốc quý cho người dân thôn chúng tôi”, bà Nguyễn Thị Thanh – người dân xã Gia Sinh cho biết.
Nghề thuốc ở làng Sinh Dược được bồi đắp theo thời gian, thế hệ trước trực tiếp truyền thụ, hướng dẫn, chỉ bảo cho thế hệ sau. Những tinh hoa, kinh nghiệm làng nghề vì thế vừa kế thừa tri thức cổ truyền của dân tộc, vừa tích lũy bí quyết gia truyền của chính dòng tộc, gia đình.
Nghề làm thuốc ở làng Sinh Dược có từ lâu đời.
Để gìn giữ và phát triển nghề thuốc nam, năm 2014, HTX Sinh Dược được thành lập với mô hình phát triển sinh kế gắn với cộng đồng. Tại đây, người nông dân tham gia góp vốn, đất hoặc những tri thức về dược liệu bản địa cùng nhau canh tác những cây trồng quen thuộc, sản xuất các sản phẩm với nền tảng kinh nghiệm dân gian.
“Cùng sự kết hợp của nền tảng kiến thức, hiểu biết và ứng dụng khoa học, kỹ thuật tiên tiến, chúng tôi đã nghiên cứu, điều chế hơn 30 loại thảo dược địa phương thành những sản phẩm như muối ngâm chân, xà phòng tắm, cao xoa bóp, muối tắm…”, chị Trịnh Thị Lý – Phó Giám đốc HTX Sinh Dược chia sẻ.
Thảo dược được dùng để chế biến thành những sản phẩm phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng hiện nay.
Cũng theo chị Lý, bên cạnh việc tự trồng dược liệu, HTX còn khảo sát, liên kết khai thác với một số địa phương như: Cam Lộ (Quảng Trị), Duy Tiên (Hà Nam), Sa Pa (Lào Cai)... để chiết xuất tinh dầu theo công nghệ đã được chuyển giao và chuyển đến HTX sản xuất.
Hàng loạt hệ thống máy móc chế biến như máy sao, máy sấy, máy phối trộn, máy cắt bánh xà phòng được đầu tư nhằm tối ưu hóa quy trình, bảo đảm giám sát liên tục theo tiêu chuẩn ISO, C-GMP tạo ra thành phẩm chất lượng tốt nhất đến tay người tiêu dùng. Hiện có 2 sản phẩm của HTX đã được cấp chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao là muối ngâm chân Sinh Dược và trà An Thái.
Nâng cao chất lượng sản phẩm thông qua việc đầu tư các trang thiết bị.
Cùng với hoạt động sản xuất, làng nghề Sinh Dược đang kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái với hơn 2.000m2 gồm phòng tranh nghệ thuật bồ đề, các phòng tắm ngâm khoáng nóng thảo dược, xoa bóp massage, ẩm thực, du lịch homestay, thăm cánh đồng dược liệu…thu hút rất nhiều khách du lịch trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm.
Theo bà Nguyễn Thị Lan Anh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình cho biết: “Năm 2016, làng Sinh Dược được UBND tỉnh công nhận làng nghề với HTX Sinh Dược là hạt nhân. Từ đây đã tạo động lực cho những người con của làng nghề chuyên tâm hơn trong việc lưu giữ và phát huy những bài thuốc quý mà cha ông để lại. Làng nghề Sinh Dược là một điểm sáng, có nhiều tiềm năng phát triển gắn với các hoạt động du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái, tạo việc làm, tăng thu nhập và cải thiện cuộc sống cho người dân địa phương”.
Làng nghề Sinh Dược đang kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm, du lịch sinh thái.
Có thể khẳng định sức sống của làng nghề Sinh Dược là tình yêu, niềm đam mê và tâm huyết của những con quê hương với nghề truyền thống của cha ông để lại.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!