Đến hẹn lại lên, người yêu thích bầu trời đêm lại bắt đầu một tháng mới hứng khởi với những mong chờ dành cho những sự kiện thiên văn mới. Trong tháng 11 này, sẽ có sự xuất hiện của các trận mưa sao băng Taurid, gồm 2 cơn riêng biệt ở phía Nam và Bắc, sau đó là mưa sao băng Leonid và nguyệt thực nửa tối.
Dòng thiên thạch Taurid bao gồm các mảnh vụn do sao chổi 2P/Encke để lại. Mưa sao băng Taurids phía Nam dự kiến đạt cực đại từ đêm muộn ngày 4/11 đến rạng sáng ngày kế tiếp. Các luồng thiên thạch “tiếp nhiên liệu” cho mưa sao băng Taurids trải rất rộng và khuếch tán. Vì thế, cường độ sao băng xuất hiện chỉ xấp xỉ 5 vệt mỗi giờ.
Thời điểm đạt đỉnh của mưa sao băng Taurid phía Nam được dự báo là sẽ diễn ra vào đêm trăng khuyết cuối tháng. Đây là lúc pha trăng tròn đã qua đi, nhưng phần được chiếu sáng của Mặt trăng vẫn còn đầy đặn hơn hình dạng bán nguyệt.
Trong khi đó, mưa sao băng Taurids ở phía Bắc đạt cực đại ngày 11/11, duy trì đến sáng sớm 12/11. Ánh sáng yếu từ mặt trăng lưỡi liềm ở thời điểm này không ảnh hưởng nhiều đến khả năng quan sát của người ngắm. Tỷ lệ xuất hiện “quả cầu lửa” (fireball, sao băng sáng rực rỡ hơn bình thường) của mưa sao băng này tuân theo chu kỳ 7 năm. Lần xuất hiện nhiều “quả cầu lửa” Taurids phía Nam gần nhất là năm 2015, vì thế, cường độ xuất hiện sao băng sáng rực trong lần này không được kỳ vọng cao.
Một cơn mưa sao băng khác sẽ xuất hiện trong tháng là Leonid, gắn liền với sao chổi Tempel–Tuttle. Dự kiến, thời gian mưa sao băng này đạt cực đại là trong khoảng từ nửa đêm ngày 16/11 đến rạng sáng 17/11, tức ngày hôm sau. Leonid có cường độ lớn hơn hẳn so với Taurids, ước tính sẽ tạo ra khoảng 15 đến 20 vệt sáng từ các thiên thạch mỗi giờ.
Những khu vực có thể quan sát nguyệt thực (phần bóng đen) cuối tháng 11
Sự kiện cuối cùng của tháng là nguyệt thực nửa tối. Hiện tượng này xảy ra khi mặt trăng đi vào vùng bóng tối bên ngoài của Trái đất và bị che phủ không toàn bộ. Nguyệt thực nửa tối sẽ diễn ra vào ngày 29-30/11 và có thể quan sát được tại nhiều nơi như phía Đông châu Á, châu Mỹ và châu Úc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!