Ruột thừa là một đoạn ruột hẹp, kín, tận cùng, dài khoảng vài centimet và bám dính vào manh tràng (đoạn đầu tiên của ruột già), nó nằm ở phần dưới phải của ổ bụng. Viêm ruột thừa là sự viêm của ruột thừa. Nguyên nhân của sự viêm này thường là nhiễm trùng sau nơi tắc nghẽn của ruột thừa. Ðiều này có thể do một mảnh phân cứng (sỏi phân) mắc kẹt ở ruột thừa. Thêm vào đó, mô bạch huyết ở ruột thừa trở nên bị viêm và gây tắc ruột thừa. Ở nhiều trường hợp, nguyên nhân viêm cụ thể vẫn không được biết.
Viêm ruột thừa là bệnh thường gặp nhất trong cấp cứu ngoại khoa. Do triệu chứng lâm sàng đa dạng và không có xét nghiệm chuyên biệt để chẩn đoán chính xác nên có khoảng 1/5 các trường hợp bị chẩn đoán nhầm (nhất là ở trẻ em, người già) và khoảng 15% bị cắt ruột thừa trong cấp cứu mà ruột thừa bình thường.
Chính vì những triệu chứng của viêm ruột thừa ở trẻ đôi khi rất mơ hồ nên có một số cha mẹ chủ quan hoặc do thiếu kiến thức nên cho rằng trẻ bị rối loạn tiêu hoá, tự mua thuốc cho trẻ uống. Điều này càng làm lu mờ các triệu chứng của bệnh, gây khó khăn cho quá trình chẩn đoán, thậm chí có không ít trường hợp cứ cho là con mình bị đau bụng giun nên tự mua thuốc giun để điều trị. Các việc làm này không những làm trẻ không khỏi bệnh mà còn rất nguy hiểm đến tính mạng do viêm ruột thừa nếu xử lý trễ sẽ vỡ, gây viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng và có thể dẫn đến tử vong. Chính vì thế khi nghi ngờ trẻ bị viêm ruột thừa, điều cần nhất là phụ huynh phải đưa trẻ đến các bác sĩ chuyên khoa ngoại nhi để có những xử trí kịp thời.
Triệu chứng của viêm ruột thừa
- Đau bụng: Bao giờ cũng có và là lý do đưa bệnh nhân đến bệnh viện. Cơn đau xuất hiện bất cứ lúc nào, khi làm việc, nghỉ ngơi hay đang ngủ... Mức độ đau vừa phải hay chỉ đau âm ỉ, ít khi thấy bệnh nhân đau dữ dội, từng cơn.
- 55% trường hợp có cơn đau điển hình thường khởi phát ở vùng thượng vị hay quanh rốn, sau đó lan xuống hố chậu phải.
- Sốt: Đa số bệnh nhân thường sốt nhẹ từ 38 độ C đến 38,5 độ C. Khi sốt trên 39 độ C thường là có biến chứng như viêm phúc mạc hay áp xe ruột thừa.
- 95% bệnh nhân viêm ruột thừa có triệu chứng nôn hay buồn nôn
- Khi người lớn bị đau ruột thừa thường có cảm giác chán ăn.
- Tiêu chảy: Gặp nhiều ở trẻ em. Tiêu chảy là triệu chứng của viêm ruột thừa thể nhiễm độc. Tuy nhiên, tiêu chảy làm cho việc chẩn đoán xác định ruột thừa càng trở nên khó khăn hơn.
- Tiểu khó hay tiểu gắt: gặp khi ruột thừa dài, nằm ở tiểu khung, kích thích bàng quang.
Chẩn đoán viêm ruột thừa thường dễ dàng trong những trường hợp điển hình. Tuy nhiên, một số trường hợp biểu hiện lâm sàng không rõ ràng. Nhiều bệnh lý vùng chậu và tiểu khung thường có triệu chứng trùng lặp.