Mới đây, các nhà khoa học đã nuôi cấy thành công những quả thận được làm hầu hết từ các tế bào của con người bên trong phôi lợn, thử nghiệm này đã đưa các nhà nghiên cứu tiến thêm một bước nữa trên con đường dài hướng tới việc tạo ra các bộ phận cơ thể sống của con người để cấy ghép.
Kết quả được báo cáo ngày 7 tháng 9 trên tạp chí Tế bào gốc, đánh dấu lần đầu tiên một cơ quan tạng được nhân bản hóa, một cơ quan có cả tế bào người và động vật, được phát triển bên trong một loài khác.
Theo nhà sinh học tế bào tại Đại học Khoa học và Công nghệ Côn Minh ở Trung Quốc, người đã giúp tạo ra phôi người-khỉ tinh tinh đầu tiên vào năm 2021, cho biết: “Đây là một tiến bộ đáng kể trong thuyết chimerism giữa người và động vật”.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng công cụ chỉnh sửa gen CRISPR/Cas9 để chỉnh sửa hai gen cần thiết cho sự phát triển của thận. Điều đó tạo ra một khoảng trống trong đó iPSC của con người, một khi được tiêm vào có thể phát triển thành tế bào thận. Các tế bào gốc của con người cũng được điều chỉnh để có các gen hoạt động đặc biệt làm giảm quá trình apoptosis, hay sự chết của tế bào, nhằm giữ cho các tế bào sống đủ lâu để và bắt đầu hình thành thận.
Trong khi các tế bào gốc đã biệt hóa thành nhiều loại tế bào, bao gồm tế bào ống thận và mô đang phát triển, thì thận của con người có hơn 70 loại tế bào riêng biệt mà các nhà khoa học sẽ cần phải tổng hợp lại. Do bậy, cho đến khi các nhà nghiên cứu có thể tạo ra một cơ quan 100% là của con người, rất có thể những ca cấy ghép như vậy sẽ dẫn đến sự đào thải.
Tuy nhiên, một số iPSC đã phân biệt nhầm thành các tế bào thần kinh trong não và tủy sống của phôi. Các nhà nghiên cứu nói rằng các tế bào dường như là ngẫu nhiên, không giống như các tế bào thận, khiến ông nghĩ rằng chúng có khả năng tạo ra động vật có bộ não con người - điều này sẽ tạo ra một tình thế khó khăn về mặt đạo đức.
Để tránh những vấn đề đạo đức như vậy, các nhà nghiên cứu cho biết trong tương lai nhóm sẽ loại bỏ các gen điều phối sự biệt hóa của tế bào gốc thành tế bào thần kinh - cũng như thành tế bào mầm, trứng và tinh trùng, những gen truyền thông tin di truyền cho con cái. Nhóm nghiên cứu cũng đang theo đuổi việc phát triển các tiền chất cơ quan khác của con người ở lợn, bao gồm cả tim và tuyến tụy.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!