Sau khi ăn, bạn có bị đau, chướng bụng hay trúng gió không? Nếu bạn có hiện tượng này thì rất có thể bạn bị hội chứng ruột kích thích. Theo Đại học Monash, 15% chúng ta bị ảnh hưởng bởi tình trạng này.
Các triệu chứng này có thể được kích hoạt bởi FODMAPs (oligosacarit lên men, disacarit, monosacarit và polyol). Đây là những carbohydrate (đường) không được hấp thụ đúng cách trong ruột, gây ra các vấn đề về tiêu hóa cho một số người.
Nhưng giờ đây, nhóm phát triển chế độ ăn ít FODMAP đầu tiên trên thế giới dành cho những người mắc IBS (Hội chứng ruột kích thích) đã phát hành một cuốn sách nấu ăn gồm 120 công thức nấu ăn ngon, dễ dàng để giúp bạn ăn uống ngon miệng mà không gây ra các triệu chứng.
Chuyên gia dinh dưỡng nghiên cứu cấp cao của Đại học Monash, Tiến sĩ Jane Varney và Phó giáo sư Jane Muir, người đã viết sách dạy nấu ăn này, đã phá bỏ một số lầm tưởng phổ biến về FODMAP trong cuốn sách của mình.
Vậy những lầm tưởng ấy là gì?
Lầm tưởng về FODMAP: Nếu tôi không nạp được FODMAP, tôi không ăn chúng nữa
Tiến sĩ Varney nói: "Chế độ ăn kiêng FODMAP không dành cho cuộc sống, mà là chế độ ăn kiêng học tập ba bước".
Cô ấy khuyên trước tiên nên hoán đổi các loại thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao và vừa phải bằng các loại thực phẩm thay thế có hàm lượng FODMAP thấp. Ví dụ, hãy thay quả lê bằng quả kiwi chẳng hạn.
Tiếp theo, hãy thử các thực phẩm để xác định FODMAP nào gây ra các triệu chứng IBS của bạn. Cuối cùng, liệt kê ra các loại thực phẩm được dung nạp tốt.
"Về lâu dài, mục tiêu là nới lỏng các hạn chế về chế độ ăn uống, mở rộng chế độ ăn kiêng và thiết lập chế độ ăn kiêng hạn chế tối thiểu".
Lầm tưởng về FODMAP: Chế độ ăn ít FODMAP tốt cho mọi người vì nó thúc đẩy sức khỏe đường ruột
PGS Muir cho biết: "Mặc dù chế độ ăn kiêng có thể được tuân theo một cách lành mạnh và cải thiện các triệu chứng đường ruột ở 75% người mắc IBS, nhưng đó không phải là chế độ ăn kiêng tốt cho sức khỏe nói chung hay cái gọi là sức khỏe đường ruột".
"Trên thực tế, hầu hết những người không có IBS sẽ là tốt hơn cho họ nếu đồ họ ăn bao gồm nhiều thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao hơn, chẳng hạn như trái cây, rau, các loại đậu, sản phẩm từ sữa, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt".
PGS Muir giải thích những thứ này nuôi dưỡng vi khuẩn đường ruột của chúng ta và tăng cường sức khỏe đường ruột.
Lầm tưởng về FODMAP: Chế độ ăn ít FODMAP tốt cho việc giảm cân
Theo Tiến sĩ Varney, việc giảm cân không chủ ý có thể xảy ra khi các loại thực phẩm có hàm lượng FODMAP cao như lúa mì và sữa bị cắt khỏi chế độ ăn nhưng không được thay thế bằng các loại thực phẩm thay thế có hàm lượng FODMAP thấp.
"Đây là vấn đề đối với việc đầy đủ dinh dưỡng và tính bền vững lâu dài cho sức khoẻ" - Tiến sĩ Varney nói.
Tiến sĩ Varney khuyên bạn nên tham khảo ý kiến của một chuyên gia dinh dưỡng đã được đào tạo về FODMAP trước khi tự đưa ra quyết định nào.
Lầm tưởng về FODMAP: Gluten là một FODMAP
PGS Muir cho biết: "Gluten và FODMAPs thường bị nhầm lẫn nhưng lại hoàn toàn khác nhau về mặt dinh dưỡng".
Cô giải thích: "Gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen và lúa mạch, trong khi FODMAP là carbohydrate có trong các loại ngũ cốc này cũng như nhiều loại thực phẩm khác. Vì vậy, mặc dù chúng tôi biết rằng gluten và FODMAP được tìm thấy trong một số loại thực phẩm giống nhau, như bánh mì và ngũ cốc, nhưng nghiên cứu cho thấy rằng việc hạn chế gluten không cải thiện các triệu chứng IBS".
Lầm tưởng về FODMAP: Chế độ ăn ít FODMAP không có sữa
Tiến sĩ Varney nói: "Mặc dù đúng là các sản phẩm sữa có chứa đường FODMAP, nhưng hầu hết mọi người dung nạp đường sữa rất tốt".
Cô ấy khuyên bạn nên hạn chế nó ở bước một của chế độ ăn ít FODMAP nếu bạn không chắc về khả năng chịu đựng của mình.
"Nhiều sản phẩm từ sữa có chứa rất ít đường sữa - chẳng hạn như pho mát cứng - và thậm chí các sản phẩm từ sữa có hàm lượng đường sữa cao hơn như sữa và sữa chua cũng có thể được đưa vào với một lượng nhỏ".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!