Canxi có vai trò quan trọng trong đời sống, đặc biệt là trong quá trình kiến tạo, hình thành hệ răng và xương của trẻ em, đảm bảo chức phận thần kinh và sự đông máu bình thường. Khi cơ thể bị thiếu canxi, trẻ thường ngủ không ngon giấc, dễ cáu gắt và khó tập trung.
Với chế độ ăn uống hợp lý, lượng canxi hấp thu trong cơ thể trẻ có thể tăng lên mỗi ngày và dần dần giảm được lượng canxi còn thiếu một cách đáng kể, khoa học. Tuy nhiên, không phải bậc phụ huynh nào cũng thành công khi cố gắng bổ sung canxi cho trẻ bằng chế độ ăn uống. Do đó, bổ sung phô mai tươi cho trẻ là một trong những cách tốt nhất được các chuyên gia khuyến nghị để ngăn ngừa tình trạng thiếu canxi ở trẻ.
Theo các chuyên gia, giai đoạn từ 1 tuổi trở lên là thời điểm tốt để trẻ làm quen và thích ứng dần với các món ăn thường ngày, với độ mềm tương đối. Một trong những món ăn được khuyến nghị bởi UNICEF, đáp ứng đầy đủ nhu cầu dưỡng chất thiết yếu, đồng thời vẫn đảm bảo được khẩu vị cho trẻ là phô mai tươi.
Tại hầu hết các quốc gia phát triển trên thế giới, phô mai tươi từ lâu đã trở thành sự lựa chọn dinh dưỡng hàng đầu của các gia đình có con nhỏ. Loại thực phẩm này được chế biến từ sữa và kem nhưng lại có hàm lượng đạm và chất béo phù hợp nên được xem như nguồn cung cấp dưỡng chất an toàn cho sức khỏe của trẻ. Không những thế, hương vị béo, thơm đặc trưng của phô mai tươi còn hợp với sở thích của trẻ nên thường được chọn làm món ăn vặt.
Phô mai tươi được chế biến theo công thức dành riêng cho trẻ thường rất dễ ăn, với vị thơm mát, không béo ngậy, không khiến trẻ kén ăn. Ở một số loại phô mai tươi còn được bổ sung thêm thành phần hoa quả tươi, đa dạng mùi vị giúp trẻ được kích thích vị giác.
Điểm đặc biệt, để cung cấp 100mg canxi, cần uống 1 ly sữa 100ml hoặc 1 hộp sữa chua 100g, nhưng chỉ với 50g phô mai tươi là đã có được lượng canxi tương đương. Hơn nữa, thực chất thành phần chính của phô mai tươi là protein và canxi chứ không phải chất béo. Tỉ lệ protein trong phô mai tươi thậm chí còn cao hơn cả thịt và cá... Cách thức sử dụng phô mai cũng thuận tiện do nhỏ gọn, cơ động, có thể dùng kèm với bánh quy, bánh mì...
Ngoài canxi, thành phần của phô mai tươi còn có nhóm các Vitamin B như Vitamin B2 và Vitamin B12. Vitamin B2 có tác dụng thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của tế bào, rất cần thiết cho quá trình phát triển của trẻ. Còn vitamin B12 giúp cơ thể hoàn thiện một cách hoàn chỉnh, đảm bảo hoạt động của tế bào, các sợi mô và các cơ.
Trên thực tế, theo báo cáo tại hội thảo khoa học "Khuyến nghị sử dụng sữa và chế phẩm sữa cho người Việt Nam" do Viện Dinh dưỡng Quốc gia tổ chức tháng 3/2016, khẩu phần canxi của người Việt Nam đạt 500 - 540mg/người/ngày, chỉ đạt 50 - 60% mức đáp ứng nhu cầu khuyến nghị canxi của khẩu phần. Nguyên nhân là do thói quen ít sử dụng sữa và chế phẩm sữa.
Thậm chí, nhiều phụ huynh có quan điểm cho rằng chỉ có sữa mới giúp bổ sung canxi nên khi con không thích sữa mà chỉ thích ăn phô mai tươi, sữa chua, phụ huynh lại lo lắng con không đủ chất, không thể cao lớn như bạn bè. Nhiều người còn cho rằng phô mai tươi chỉ để ăn vặt mà không phải là thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Đây là quan niệm sai lầm. Bởi lẽ, sử dụng phô mai tươi với hàm lượng canxi tối ưu kết hợp cả Vitamin D có thể làm gia tăng khả năng hấp thụ canxi ở trẻ.
Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Trọng Hưng - bác sĩ thuộc viện Dinh dưỡng cơ sở 2, người tiêu dùng cũng nên chọn mua phô mai tươi và có cách bổ sung loại sản phẩm cho con đúng cách, không nên lạm dụng.
Đối với cách sử dụng các loại phô mai, TS. Nguyễn Trọng Hưng chia sẻ các phụ huynh thường có thói quen cho phô mai cứng vào nấu cháo, nấu bột cho trẻ. Tuy nhiên, điều đó là không cần thiết, trẻ có thể ăn trực tiếp phô mai tươi. Phụ huynh nên để ý kỹ hàm lượng phô mai cứng, không nên ăn kéo dài, ăn quá nhiều.
Với nhiều lựa chọn từ phô mai cứng tới phô mai mềm, các bà mẹ có thể tùy vào thói quen ăn uống của gia đình và sở thích của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, cần để ý hàm lượng chất béo và chất đạm trong phô mai cứng tránh để trẻ ăn quá nhiều không có lợi cho sức khỏe của trẻ. Có thể dùng phô mai tươi thay thế việc sử dụng phô mai cứng với lợi thế chứa ít chất béo, nhiều loại men có lợi cho tiêu hóa. Thêm vào đó, phô mai tươi cũng chứa một lượng vitamin D hỗ trợ hấp thu canxi, giúp trẻ hấp thu tối đa lượng canxi mỗi ngày từ bữa cơm gia đình và có trong chính món phô mai tươi trẻ sử dụng.
Phô mai tươi gần giống với sữa chua nên rất phù hợp cho việc sử dụng như một món ăn tráng miệng, ăn phụ ngoài bữa ăn chính mỗi ngày. Đối với trẻ tập ăn dặm, có thể cho trẻ sử dụng 1 hộp 50g/lần/ngày. Đối với trẻ lớn hơn có thể ăn từ 1 - 2 hộp mỗi ngày.
Theo nghiên cứu, trẻ sơ sinh từ 0 - 6 tháng tuổi cần bổ sung khoảng 300mg canxi mỗi ngày. Nhu cầu canxi của những bé từ 7 - 12 tháng tuổi là khoảng 400mg canxi/ngày. Các bé từ 1 - 3 tuổi lượng canxi tối thiểu là 500mg canxi/ngày, lượng canxi tăng dần theo độ tuổi của trẻ.
Một trong những cách bổ sung canxi phổ biến và nhanh chóng nhất cho bé đó là chọn sữa, các sản phẩm từ sữa giàu canxi. Không phải con số chỉ hàm lượng canxi trên nhãn là yếu tố duy nhất làm nên tiêu chuẩn vàng này.
Thông thường, nếu cung cấp quá nhiều phốt pho thì hàm lượng canxi sẽ tự đào thải ra ngoài cơ thể. Tỷ lệ vàng được các chuyên gia trên thế giới nghiên cứu là 1.8:1. Đặc biệt, trong gia đoạn 0 - 3 tuổi, 80% chiều cao, cân nặng, trí tuệ của bé phát triển tốt nhất trong gian đoạn này, các mẹ nên cung cấp đủ lượng sữa cần thiết cho bé.
Ngoài việc cung cấp hàm lượng canxi/phốt pho đạt chuẩn ra, sữa, các chế phẩm từ sữa còn cần cung cấp hàm lượng vitamin D làm chuyển hóa canxi, giúp bé hấp thu canxi một cách tốt nhất, tăng hệ miễn dịch, chắc khỏe xương. Việc bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất sẽ cho bé 1 hệ dinh dưỡng tốt nhất.
Ngoài việc dùng sữa hay một một số sản phẩm từ sữa để bổ sung canxi cho trẻ, gần đây, trên các diễn đàn và mạng xã hội, các mẹ thường hỏi nhau về một xu hướng chăm sóc con mới đang khá "hot" là thay thế sử dụng váng sữa bằng phô mai tươi.
Trước đây, váng sữa được chế biến bằng cách vớt phần trên cùng của sữa và làm lạnh. Ngày nay, nhà sản xuất sử dụng máy ly tâm để tách phần trên cùng của sữa, đó chính là váng sữa. Tùy thuộc vào cách chế biến, sẽ có nhiều loại váng sữa khác nhau như váng sữa vani, váng sữa bổ sung trái cây… Váng sữa được tạo ra từ phần nổi lên của sữa tươi, có tỷ lệ chất béo khá cao.
Trong khi đó, phô mai tươi là loại phô mai dạng kem mềm được làm từ sữa, có hàm lượng đạm và chất béo phù hợp, chỉ chiếm khoảng 15 - 20% thành phần dinh dưỡng có trong một đơn vị. Đây là tỷ lệ hợp lý trong cân đối dinh dưỡng bữa ăn cho trẻ phát triển bình thường. Dòng sản phẩm này còn giúp bổ sung canxi cho trẻ một cách tự nhiên thông qua hệ tiêu hóa. Phô mai tươi khác váng sữa cũng ở đặc điểm này, nếu như váng sữa chứa nhiều chất béo và chất đạm cao thì ở phô mai tươi, thành phần chất béo và chất đạm ở mức vừa phải.
Đây cũng là nguyên nhân Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã nhận định phô mai tươi là một trong những loại "thực phẩm vàng" cho trẻ, đồng thời khuyến khích hình thành thói quen đưa phô mai tươi vào chế độ dinh dưỡng hàng ngày.
Nếu hàm lượng canxi trong 100ml sữa tươi và váng sữa chỉ khoảng 100mg canxi thì trong 100g phô mai tươi, hàm lượng canxi phải gấp đôi. Vì thế, chỉ cần sử dụng 1 hộp phô mai tươi đã bằng uống một lúc 200ml sữa tươi. Khi sử dụng, phô mai tươi không gây cảm giác đầy bụng như dùng sữa tươi, không gây cảm giác nhanh ngán như váng sữa bởi vị thanh hơn và ít chất béo hơn.
Qua các công thức chế biến của các nhà sản xuất, phô mai tươi phù hợp với mọi trẻ nhỏ, kể cả những trẻ không thích uống sữa tươi. Phô mai tươi không những giàu canxi, dễ hấp thụ mà còn có lợi cho tiêu hóa và giúp trẻ phát triển chiều cao. Sản phẩm hỗ trợ bổ sung một số loại vitamin và khoáng chất cần thiết trong quá trình tăng trưởng chiều cao cũng như tăng đề kháng cho trẻ.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều phô mai khác nhau. Tuy nhiên, để lựa chọn được phô mai có chất lượng, an toàn, dùng được cho cả gia đình cũng không dễ, nhất là khi thị trường sữa, chế phẩm từ sữa đang loạn nguồn gốc sản phẩm. Phô mai tươi trái cây vị dâu Helio là một sản phẩm đáng lưu ý trên thị trường sữa chính ngạch.
Để có thêm nhiều thông tin bổ ích về việc bổ sung canxi và Vitamin D cho trẻ, các bậc phu huynh có thể theo dõi buổi giao lưu trực tuyến cùng PGS.TS. Nguyễn Thị Lâm - Phó Viện Trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia diễn ra vào ngày 14/3 trên Báo điện tử VTV News!
* Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam!