Tranh cổ động là loại tranh được sáng tạo để phục vụ cho mục đích chính trị, xã hội cụ thể, gần gũi với đời sống của người dân. Tranh cổ động có đặc trưng nghệ thuật riêng, có ý tưởng nội dung cô đọng, hình ảnh xúc súc tích, dễ hiểu cùng với những khẩu hiệu, câu chữ ngắn gọn, mang tính thời sự.
Tranh cổ động Việt Nam từ những năm 1945 đến 1975 đã đánh dấu mốc lớn cho sự thành công về nghệ thuật đồ họa cũng như hoàn thành nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền đấu tranh cách mạng, vận động, cổ vũ, giáo dục quần chúng trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc…
Với ngôn ngữ tạo hình khỏe khoắn, lối biểu đạt rõ ràng mang đậm tính hình tượng và sự thừa hưởng của màu sắc truyền thống trong tranh dân gian, tranh cổ động góp phần cổ vũ toàn dân, toàn quân vững tin vào công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc.
Tranh cổ động trong giai đoạn này là minh chứng cho khả năng sáng tạo của các họa sĩ đã truyền tải thành công các nội dung tuyên truyền bằng ngôn ngữ đồ họa đến các tầng lớp nhân dân trong những thời điểm, giai đoạn lịch sử.
Tranh cổ động với ngôn ngữ biểu đạt và vai trò tuyên truyền nên hiện nay vẫn giữ vị trí quan trọng trong công tác tuyên truyền, đặc biệt là trong những dịp kỷ niệm lớn của đất nước.
Họa sĩ Nguyễn Du sinh năm 1943.
Tại Hà Nội, trong một con ngõ nhỏ ở quận Bắc Từ Liêm, có một người họa sĩ hơn 80 tuổi vẫn ngày ngày lên phác thảo, vẽ hình, đi nét rồi tô màu, kẻ chữ cho tranh cổ động, góp phần vào nhiệm vụ cổ vũ tinh thần cho toàn dân, toàn quân.
Những bản vẽ phác thảo được họa sĩ tỉ mỉ, cẩn thận trong từng đường nét.
Với hơn 60 năm cầm cọ vẽ tranh, đến nay, ông đã sáng tác hàng trăm tác phẩm, chủ yếu là sáng tác tuyên truyền các ngày lễ, kỷ niệm lớn của Thủ đô và đất nước. Nhiều tác phẩm được tuyển chọn trưng bày tại các triển lãm trong nước và quốc tế. Nhiều tác phẩm được in ấn trong các tuyển tập tranh cổ động của các bộ, ngành…
“Thủ đô Hà Nội, nơi tôi sinh ra và lớn lên, chứng kiến những thăng trầm, đổi thay của mảnh đất ngàn năm văn hiến, tôi luôn thổn thức với những ý tưởng và gửi gắm tình yêu vào trong các tác phẩm”, họa sĩ Nguyễn Du chia sẻ.
Những bức tranh cổ động về Ngày Giải phóng Thủ đô khơi dậy tình yêu hòa bình, tình yêu và trách nhiệm với mảnh đất ngàn năm văn hiến.
Nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), họa sĩ Nguyễn Du cũng sáng tác 3 tác phẩm tranh cổ động.
“Tôi trằn trọc nhiều đêm để suy nghĩ về đề tài và lựa chọn các hình tượng, từ Tháp Rùa, đến đàn chim, hay biểu tượng hòa bình…Đó là những hình ảnh quen thuộc về Thủ đô nhưng phải có sự chắt lọc, chuyển biến, vừa khỏe khoắn, vừa tinh tế và nhất là tính lãng mạn, hào hoa thể hiện rõ. Bên cạnh đó, tất cả những hình tượng lựa chọn đều phải hướng đến giải phóng Thủ đô với mong muốn hòa bình, khơi dậy tình yêu và trách nhiệm với mảnh đất ngàn năm văn hiến. Đặc biệt phải nghiên cứu màu sắc, hình ảnh. Nếu làm được như thế thì mới hấp dẫn, người ta mới xem, tính cổ động mới cao, mọi người mới ủng hộ”, họa sĩ Nguyễn Du chia sẻ.
Hình tượng chim hòa bình vừa tượng trưng cho hình ảnh Hà Nội là Thành phố vì hòa bình, vừa thể hiện khát vọng hòa bình của Thủ đô và đất nước, vừa tôn vinh giá trị hòa bình mà quân dân ta phải hy sinh bao xương máu mới giành được.
Kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024) là dịp mỗi người dân nhìn lại chặng đường lịch sử vẻ vang, sự trưởng thành và phát triển của Hà Nội; tiếp tục xây dựng Thủ đô vượt qua mọi khó khăn, thách thức.
Với họa sĩ Nguyễn Du, người họa sĩ vẽ tranh chính là chiến sĩ xung kích trên mặt trận văn hóa. Người họa sĩ ấy phải nghiên cứu kĩ về đề tài và tìm cách thể hiện một cách khái quát sao cho cô đọng, dễ hiểu để bức tranh cổ động tốt, rõ ràng về nội dung, hấp dẫn về hình thức.
Những bức tranh cổ động chào mừng 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô của họa sĩ Nguyễn Du.
Với ngôn ngữ tạo hình khỏe khoắn, dễ hiểu, màu sắc tươi sáng, họa sĩ Nguyễn Du đã sáng tạo nên những tác phẩm mang giá trị thẩm mỹ cao. Những bức tranh cổ động giúp người dân Việt Nam hiểu hơn về quá khứ, lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc; cổ vũ toàn dân, toàn quân vững tin vào công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!