Thủ đô Moskva, Nga có nhiều nơi để tìm hiểu và khám phá. Nếu du khách là người yêu lịch sử và tò mò với những điều bí mật đừng nên bỏ qua một điểm đến thú vị - đó là xưởng in bất hợp pháp vào những năm 1905 - 1906 của những người làm cách mạng Nga Xô Viết. Đây là xưởng in duy nhất chưa bao giờ bị Cảnh sát phát hiện trong thời kỳ đó.
Trước đây, xưởng in ấn bất hợp pháp được giấu rất kỹ và nay muốn tìm thấy cũng không hề đơn giản. Cũng như hơn 100 năm trước, nơi đây hiện được che giấu bởi một cửa hàng đề biển "Buôn bán hoa quả vùng Kavkaz". Đây là một cửa hàng bán hoa quả rất đỗi bình thường và đến nay đang được giữ gần như nguyên vẹn từ cách thức kinh doanh những năm đầu thế kỷ 20.
Nằm phía sau quầy bán hàng, ngay tại một góc sàn nhà là cánh cửa dẫn xuống tầng hầm bảo quản hoa quả. Đây cũng chính là lối vào xưởng in bí mật của Cách mạng Nga Xô Viết. Từ xưởng in này đã có nhiều tờ rơi, truyền đơn và 5 số báo Công nhân được in ra, với không dưới 8.000 bản cho mỗi số.
Không ít lần đội Cảnh binh Nga hoàng đã có mặt tại đây nhưng không ai có thể ngờ được rằng, dưới đường hầm thoát nước là nơi đặt máy in và cũng là nơi làm việc của những người thợ in bí mật.
Hiện chiếc máy in có tuổi đời hơn 1 thế kỷ, nặng đến hàng trăm cân vẫn còn nằm tại đây. Những người thợ in đã làm việc trong chính trong không gian chật hẹp này, để cho ra đời hàng nghìn trang báo cách mạng.
Một điều đáng chú ý là xưởng in này nằm đối diện đồn Cảnh sát và không xa khu nhà tù, nhưng chưa bao giờ bị phát hiện cho đến khi tự đóng cửa vào năm 1906.
Mặc dù tờ báo Công nhân tồn tại không lâu, chỉ trong vòng 3 tháng. Nhưng chính những kinh nghiệm từ tờ báo này đã giúp nhiều cho sự phát triển của báo chí sau này của những người làm cách mạng Nga và xưởng in vẫn được giữ gìn như một phần lịch sử hiện đại nước Nga.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!