Muỗi là một phần của họ ruồi, thức ăn chủ yếu của chúng là mật hoa. Tuy nhiên, những con cái chuẩn bị sinh trứng cần một nguồn thức ăn cung cấp thêm protein: máu. Trong trường hợp bình thường, bị muỗi cắn chỉ để lại vết sưng đỏ ngứa. Tuy vậy, chúng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Muỗi gây nguy hiểm chết người do có khả năng lây truyền ký sinh trùng và virus. Một trong những bệnh nguy hiểm nhất là bệnh sốt rét.
Ở Mỹ, bệnh sốt rét đã gần như được phòng ngừa hoàn toàn nhờ màn che cửa sổ, điều hòa và cải thiện hệ thống thoát nước nơi ấu trùng muỗi phát triển. Tuy nhiên, căn bệnh này vẫn là mối nguy hiểm lớn đối với phần lớn thế giới.
McMeniman, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Bệnh sốt rét vẫn là nguyên nhân gây ra hơn 600.000 ca tử vong mỗi năm, chủ yếu ở trẻ em dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai. Một phần động lực của nghiên cứu này là cố gắng tìm hiểu cách thức muỗi truyền bệnh sốt rét tìm đến con người”.
McMeniman cùng các nhà nghiên cứu tập trung vào Anopheles gambiae, một loài muỗi được tìm thấy ở Châu Phi cận Sahara. Các nhà nghiên cứu cũng muốn so sánh sở thích mùi của muỗi giữa những người khác nhau, quan sát khả năng theo dõi mùi hương của loài côn trùng này trong khoảng cách 66 feet (20 mét) và nghiên cứu chúng trong những giờ “hoạt động”, từ 10 giờ tối đến 2 giờ sáng.
Họ tạo ra một cơ sở nghiên cứu có kích thước bằng một sân trượt băng. Sáu chiếc lều có màn che nằm rải rác xung quanh cơ sở là nơi những người tham gia nghiên cứu ngủ. Không khí từ lều mang theo hơi thở và mùi cơ thể đặc trưng của những người tham gia, được bơm qua các ống dài đến cơ sở chính trên các miếng thấm hút, được làm ấm và mồi bằng khí CO2 để bắt chước một người đang ngủ. Hàng trăm con muỗi trong cơ sở chính sẽ được chọn mùi hương của từng đối tượng đang ngủ.
Kết quả cho thấy, muỗi bị thu hút nhiều nhất bởi axit cacboxylic trong không khí như là axit butyric, một hợp chất có trong pho mát “hôi thối” như Limburger. Các axit cacboxylic này được tạo ra bởi vi khuẩn trên da người và thường không gây chú ý đối với chúng ta. Trong khi axit cacboxylic thu hút muỗi, loài động vật này lại dường như bị ngăn cản bởi một chất hóa học khác gọi là eucalyptol, có trong thực vật.
Simulundu, đồng tác giả của nghiên cứu cho biết: “Phát hiện này mở ra các phương pháp phát triển mồi nhử hoặc thuốc xua đuổi có thể được sử dụng trong bẫy để phá vỡ hành vi tìm kiếm vật chủ của muỗi, từ đó kiểm soát bệnh sốt rét ở những vùng lưu hành bệnh”.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!