Ngày nay, việc lựa chọn giữa nước đun sôi và nước đóng chai đang trở thành một câu hỏi gây tranh cãi trong cộng đồng. Một số người vẫn giữ thói quen uống nước đun sôi truyền thống, trong khi những người khác lại lo ngại về chất lượng của nước máy nên chuyển sang sử dụng nước đóng chai. Hai nghiên cứu khoa học mới đây đã mang lại những câu trả lời đáng chú ý cho vấn đề này, làm rõ tác động của việc sử dụng từng loại nước đối với sức khỏe con người.
Nghiên cứu mới phát hiện nước đóng chai chứa trung bình 1/4 triệu hạt nhựa, có thể xâm nhập vào các cơ quan, mạch máu, não và cả thai nhi. Ảnh: Earth
Nước đóng chai và nguy cơ từ nhựa nano
Một nghiên cứu được công bố đầu năm nay trên tạp chí khoa học kỷ yếu viện hàn lâm khoa học quốc gia Mỹ (PNAS) đã đưa ra một phát hiện đáng lo ngại: một chai nước 1 lít trung bình chứa tới khoảng một phần tư triệu hạt nhựa. Con số này cao hơn 100 lần so với những ước tính trước đây. Các nhà khoa học đã tiến hành phân tích năm chai nước từ ba thương hiệu phổ biến (không nêu rõ tên) và tìm thấy trung bình 240.000 hạt nhựa thuộc bảy loại khác nhau, chủ yếu ở dạng nano.
Nhựa nano là những hạt nhựa có kích thước nhỏ hơn 1 micron, nhỏ hơn rất nhiều so với vi nhựa (các hạt có kích thước từ 1 micron đến 5 mm). Những hạt nhựa này được cho là đặc biệt nguy hiểm vì khả năng thâm nhập vào các cơ quan của cơ thể như ruột, phổi, mạch máu, thậm chí có thể ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng như tim và não. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng các hạt nhựa nano này có thể xâm nhập qua nhau thai, gây ra tiềm ẩn rủi ro cho thai nhi.
Ông Naixin Qian, tác giả chính của nghiên cứu đến từ đại học Columbia, Mỹ, nhận định: "Nghiên cứu này cung cấp công cụ mạnh mẽ để đối mặt với thách thức trong việc phân tích nhựa nano, hứa hẹn thu hẹp khoảng cách hiểu biết về ô nhiễm nhựa ở cấp độ nano." Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nghiên cứu để làm rõ hơn những tác động thực sự của nhựa nano đối với sức khỏe con người.
Nước đun sôi phương pháp đơn giản giúp giảm vi nhựa
Trái ngược với những lo ngại về nước đóng chai, một nghiên cứu khác mới được công bố trên tạp chí khoa học và công nghệ môi trường Express đã chỉ ra rằng việc đun sôi và lọc đơn giản có thể loại bỏ tới 84% lượng nhựa nano và vi nhựa trong nước. Nghiên cứu do giáo sư Li Zhanjun (Đại học Y Quảng Châu) và Giáo sư Zeng Yongping (Trường Môi trường, Đại học Tế Nam) thực hiện đã chứng minh rằng đun sôi nước là một phương pháp đơn giản và an toàn để làm sạch nước, giúp giảm thiểu đáng kể lượng vi nhựa mà con người hấp thụ qua nước uống.
Cụ thể, trong quá trình đun sôi nước từ 25 đến 95 độ C, hiệu suất loại bỏ vi nhựa tăng dần từ 2% lên 28%, và đạt tới 84% khi nước đạt 100 độ C. Điều này có nghĩa là khi nước được đun sôi, nồng độ hạt vi nhựa trong nước giảm từ 30 hạt/microlit ban đầu xuống còn 4,8 hạt/microlit. Đây là một kết quả tích cực, cho thấy rằng chỉ cần đun sôi nước cũng đã có thể làm sạch đáng kể lượng nhựa nano có trong nước.
Câu hỏi về các hạt vi nhựa
Một câu hỏi đặt ra là: Sau khi đun sôi, những hạt vi nhựa này đã đi đâu? Nghiên cứu cho thấy rằng chúng đã được chuyển từ nước sang cặn kết tủa. Canxi cacbonat, một thành phần có trong cặn nước, có thể kết tủa cùng với các hạt vi nhựa, giúp loại bỏ chúng khỏi nước uống. Điều này khiến cho nước đun sôi trở nên an toàn hơn đối với người tiêu dùng, đặc biệt là trong việc loại bỏ những chất gây hại tiềm tàng như vi nhựa.
So sánh giữa nước đun sôi và nước đóng chai
Nghiên cứu cũng đã so sánh lượng vi nhựa mà người lớn và trẻ em hấp thụ qua nước đun sôi và nước máy tại 67 khu vực trên sáu lục địa, dựa trên chất lượng nước và thói quen uống nước khác nhau trên khắp thế giới. Kết quả cho thấy rằng lượng vi nhựa mà người tiêu dùng hấp thụ qua nước đun sôi ít hơn từ 2 đến 5 lần so với qua nước máy, điều này càng củng cố lợi ích của việc uống nước đun sôi để nguội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!