Tranh dát vàng không đơn thuần là một loại hình nghệ thuật đẹp mắt, mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa tinh tế. Vàng trong tranh thể hiện sự quý giá, giàu có và sự lộng lẫy. Điểm nhấn vàng rực rỡ trên bức tranh giúp thu hút sự chú ý và tạo nên sự hấp dẫn đặc biệt.
Xưa kia, dát vàng chỉ có dát trên các đồ vật chứ không có tranh dát vàng. Nếu muốn làm tranh dát vàng thì phải đắp đất, gò đồng xong mới dát vàng lên nhưng hiện giờ kỹ thuật này đã được rút ngắn quy trình hơn với sự xuất hiện của vật liệu mới, giúp tiếp biến, sáng tạo nghề truyền thống dựa vào sự kết hợp giữa công nghệ và vật liệu mới.
Nguyên liệu chính trong tranh dát vàng là vàng 24k, thường được đánh lá mỏng và dẹp tạo thành những tờ vàng mỏng như giấy. Sau đó, nghệ nhân sử dụng những công cụ nhỏ và mỏng để cẩn thận đính vàng lên bề mặt tranh. Kỹ thuật dát vàng đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Nghệ nhân phải có đôi tay khéo léo để xử lý những tờ vàng nhỏ mà không làm rách chúng. Họ phải tập trung cao độ và có khả năng điều chỉnh sức ép khi đính vàng vào bề mặt tranh. Kỹ thuật dát vàng có thể được áp dụng trên nhiều chất liệu khác nhau như gỗ, giấy, vải, hay thậm chí trên các sản phẩm gốm sứ.
Tranh dát vàng yêu cầu sự khéo léo và tinh tế từ nghệ nhân để tạo ra những tác phẩm đẹp mắt. Ngày nay tranh dát vàng không chỉ để trưng bày mà còn mang tính ứng dụng rất cao trong các không gian sống và có thể làm quà tặng. Ý tưởng hình thành nên bộ sưu tập cũng rất đa dạng như: bộ sựu tập 12 con giáp; chủ đề tôn giáo; danh lam thắng cảnh…
Nghệ thuật dát vàng có từ lâu đời và biểu trưng cho sự xa hoa và sang trọng trong rất nhiều nền văn minh. Các yếu tố văn hóa dân tộc được thể hiện trên từng chi tiết của sản phẩm từ họa tiết hoa văn cho đến các biểu tượng truyền thống tạo ra những sản phẩm không chỉ tinh xảo mà còn gắn liền với bản sắc văn hóa Việt. Các tác phẩm là sự kết hợp giữa giá trị truyền thống cổ xưa và tinh hoa hiện đại, không chỉ đẹp mắt mà còn mang tinh thần dân tộc và thể hiện niềm tự hào dân tộc.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!