Nhiều người đã biết rằng nước ngọt là lựa chọn không thân thiện với sức khỏe vì chứa một lượng đường lớn, là yếu tố góp phần gây nên tình trạng thừa cân và nhiều vấn đề đáng lo khác. Do đó, họ thường chọn nước ngọt ăn kiêng như một giải pháp thay thế. Tuy vậy, bản thân nước ngọt phiên bản ăn kiêng cũng không phải là một thức uống tốt, có tác dụng gây nghiện không kém gì phiên bản nước ngọt nguyên gốc.
Không ít người gặp khó khăn trong việc “cai” đồ uống có gas phiên bản ăn kiêng trong nhiều năm. Thông thường, những người này có thể duy trì nỗ lực trong vòng vài ngày, nhưng rồi lại dễ dàng quay lại với nước có gas sau khoảng 1 tuần. Ở những trường hợp tiêu cực, họ chỉ có thể từ bỏ loại nước uống này khi gặp phải những cơn đau bụng dai dẳng, cần sự can thiệp y tế.
Nước ngọt ăn kiêng vốn không được xem là một chất gây nghiện. Tuy nhiên, một nghiên cứu thực hiện vào năm 2007 đã mang đến một kết quả bất ngờ. Thí nghiệm này sử dụng chuột, yêu cầu chúng lựa chọn giữa saccharin (chất làm ngọt thực phẩm) và cocaine. Kết quả cho thấy, có đến 94% số chuột chọn saccharin thay vì cocaine, ngay cả khi trước đó một số cá thể chuột đã có dấu hiệu phụ thuộc vào cocaine. Điều này cho thấy khả năng rằng, đồ uống được tạo ngọt nhân tạo như nước ngọt có gas ăn kiêng có thể gây nên cơn nghiện nguy hiểm, thậm chí là mạnh mẽ hơn cả cocaine.
Nước ngọt ăn kiêng vốn được tạo vị bằng aspartame, không phải saccharin, nhưng hai chất làm ngọt nhân tạo này có thể mang tác dụng tương tự. Chất aspartame có mặt trong đồ uống có gas ăn kiêng là nguyên nhân chủ yếu khiến người uống khó ngừng lại. Chất làm ngọt nhân tạo kích hoạt cảm giác thỏa mãn từ não bộ. Tuy vậy, cảm xúc nhận được chỉ ở mức một nửa so với đường thông thường. Do đó, người ta có xu hướng muốn uống thêm nhiều hơn nữ để làm dịu cơn thèm.
Chất làm ngọt nhân tạo kết hợp với caffeine, vốn là một chất gây nghiện khác, khiến cho nước ngọt ăn kiêng trở thành một thức uống khó cưỡng lại với những người đã bắt đầu sử dụng. Một lon nước ngọt Coca-Cola 350ml có lượng caffeine là 45 miligam, nhiều hơn khoảng 33% so với 34 miligam trong một lon Coca-Cola Classic dung tích tương đương. Do đó, Coca-Cola ăn kiêng thực chất còn gây nghiện hơn rất nhiều so với các loại nước ngọt thông thường, không dành cho người ăn kiêng.
Một số chuyên gia tin rằng đã đến lúc nước ngọt ăn kiêng cũng nên được nhìn nhận như một loại chất gây nghiện. Tiến sĩ và phó giáo sư tâm lý học tại Đại học Michigan (Mỹ) Ashley Gearhardt chia sẻ rằng, nếu nước ngọt ăn kiêng là một sản phẩm dược phẩm mới được đưa vào quy trình thử nghiệm về tác dụng gây nghiện, khả năng cao là chúng sẽ cần phải trải qua nhiều đợt kiểm tra gắt gao.
Nếu có những dấu hiệu sau đây, bạn nên cảnh giác và thay đổi thói quen ăn uống bởi chúng cho thấy bạn đang bị phụ thuộc, “nghiện” nước ngọt ăn kiêng:
- Đau bụng.
- Khó kiềm chế bản thân mỗi khi thèm nước ngọt ăn kiêng.
- Vẫn bất chấp uống dù biết mình không nên.
- Cơ thể xuất hiện các biểu hiện giống với hội chứng cai thuốc (withdrawal syndrome).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!