Không phải ngẫu nhiên mà bác sĩ thường kiểm tra lưỡi của bệnh nhân khi khám lâm sàng. Sự thay đổi màu sắc lưỡi có thể tiết lộ nhiều điều về sức khỏe và mức độ nghiêm trọng của bệnh tật. Một người hoàn toàn khỏe mạnh sẽ thường có lưỡi màu hồng. Trong khi đó, những màu sắc như đỏ, đen, hoặc cảm giác đau, áp lực ở lưỡi thường liên quan đến một số vấn đề sức khỏe nhất định.
Sự xuất hiện của lớp phủ hoặc các mảng màu trắng trên lưỡi có thể là biểu hiện của tình trạng sức khỏe xấu hoặc vấn đề vệ sinh, chẳng hạn như:
Bệnh nấm miệng
Sự phát triển quá mức của nấm Candida albicans gây ra nấm miệng hoặc các bệnh nấm men khác. C.Albicans vốn luôn có trong miệng và hoàn toàn vô hại. Nếu hệ thống miễn dịch hoạt động bình thường, các vi khuẩn cộng sinh trong cơ thể sẽ giữ C.Albicans trong tầm kiểm soát. Trong trường hợp khả năng miễn dịch suy yếu hoặc sự phát triển của vi khuẩn bị gián đoạn, nấm có thể lây lan mất kiểm soát, khiến lưỡi có màu trắng hoặc loang lổ.
Bạch sản
Bạch sản thường xảy ra trong các mô niêm mạc của miệng, phát triển thành các mảng dày, trắng hoặc xám. Bạch sản ở mức độ nhẹ là tình trạng không quá nghiêm trọng và có thể tự biến mất. Tuy nhiên, nếu bạch sản xuất hiện dai dẳng không chấm dứt, đây có thể là dấu hiệu của ung thư miệng hoặc bệnh tật nghiêm trọng.
Liken phẳng ở miệng
Phản ứng miễn dịch gây ra bệnh liken phẳng ở miệng, ảnh hưởng đến màng niêm mạc của khoang miệng. Tình trạng này thường kéo theo sự xuất hiện các mô sưng, đốm trắng và vết loét hở.
Nếu lưỡi của bạn chuyển đỏ đáng kể, đó có thể là dấu hiệu thiếu hụt dưỡng chất hoặc một số vấn đề khoang miệng như:
Thiếu vitamin B-12
Sự thiếu hụt axit folic hoặc vitamin B-12 có thể làm cho lưỡi của bạn có màu đỏ. Do đó, bạn chắc chắn cần tăng lượng vitamin của mình bằng cách thực hiện chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.
Viêm lưỡi bản đồ
Đây là một tình trạng vốn vô hại và không lây nhiễm. Chứng viêm này “tạo nên” những đường nét trông như hình ảnh bản đồ trên lưỡi người bệnh. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là tình trạng này có thể là triệu chứng quan trọng của các bệnh dị ứng, thiếu hụt dinh dưỡng, tiểu đường hoặc căng thẳng.
Bệnh ban đỏ (sốt Scarlet)
Đây là một căn bệnh gây ra bởi vi khuẩn, làm cho lưỡi của bạn có màu đỏ và sần sùi. Nếu không được được điều trị kỹ càng và dứt điểm, ban đỏ có thể dẫn đến các rối loạn nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến tim, thận và các cơ quan khác.
Bệnh Kawasaki
Đây là một căn bệnh phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khiến lưỡi có màu đỏ. Đi kèm theo đó là các triệu chứng nguy hiểm khác như sốt cao, viêm mạch máu, v.v...
Trong một số trường hợp, lưỡi còn có thể chuyển sang màu đen. Nhú gai trên phần biểu mô của cơ lưỡi vốn là bộ phận liên tục phát triển. Tuy nhiên, nếu chúng dài ra quá mức, vi khuẩn sẽ dễ dàng xâm nhập vào khu vực này, dẫn đến việc lưỡi chuyển màu đen. Vệ sinh răng miệng thường xuyên và kỹ càng sẽ ngăn ngừa được tình trạng này. Bên cạnh đó, lưỡi đen cũng là dấu hiệu thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường hoặc ung thư đang hóa trị.
Kết cấu sần sùi, thô ráp ở lưỡi cũng là điều đáng lưu tâm. Ngoài việc vô tình cắn vào lưỡi hoặc làm phồng rộp lưỡi khi ăn thức ăn quá nóng, nếu lưỡi trở nên thô cứng hoặc phồng rộp thì bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Đây có khả năng là dấu hiệu của bệnh loét, ung thư hoặc bào tử nấm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!