“Những ngõ phố” - Tác phẩm viết về Hà Nội những năm chống Mỹ của nhà văn Tô Hòai với biết bao nhọc nhằn, mất mát và cũng tràn ngập tình người...
Hà Nội những năm 50-60, có những biểu tượng ai cũng biết và có những hình ảnh, ai cũng quay quắt nhớ như những ngõ phố Hà Nội, bãi rác Vân Hồ, lò mổ Phà Đen, Chợ Giời, những ngõ phố Hà Nội ngày giải phóng...
Ở đấy có cô My Lan từng là gái nhảy, giờ quyết tâm làm lại cuộc đời bằng những chuyến gánh cát thuê ngoài sông. Ở đấy có chị Thư, chồng là lính ngụy đã bỏ đi, để lại cho chị nỗi tủi nhục, sợ hãi không dám giao thiệp cùng ai. Ở đấy có anh Bốn xế lê, hai vợ chồng ngày ngày nhặt rác, nhưng khi cán bộ về ngõ xóm lập tổ dân phố thì xăng xái tham gia, vận động bà con đi học chữ. Đó là những ngõ phố của những nhọc nhằn và cũng của những niềm vui đơn sơ, quý giá tình người.
Rồi Hà Nội kháng chiến, những ngõ phố ấy lại sôi lên, chuyện bảo vệ ngõ xóm, chuyện đi sơ tán, cử người ở lại thành phố. Những ngõ phố của những con người ngày đêm bám trụ cùng tiếng còi báo động. Ở những ngõ phố trong những năm kháng chiến đó, những mảnh đời khác nhau đã cùng đứng bên nhau nhờ một quyết tâm: Hà Nội.
Viết về Hà Nội là một trong 4 mảng đề tài lớn của nhà văn Tô Hoài. Đọc “Những ngõ phố”, dù là người chưa từng sống ở Hà Nội cũng cảm nhận được cái mùi than ấm trước mỗi cửa nhà, cái không khí giao thừa ở đền Ngọc Sơn và bâng khuâng cảm xúc về những con người có tình yêu Hà Nội không thể nói nên lời.
‘ Hà Nội đang gần tròn 1000 tuổi. Có biết bao điều làm nên thủ đô mến thương này, trong đó có những ngõ phố.