Hiện nay, nghề truyền thống này đang đối mặt với nhiều thách thức, như sự cạnh tranh từ sản phẩm nhựa, inox và thiếu hụt nhân lực kế thừa. Để bảo tồn và phát triển, chính quyền địa phương đang kết hợp với du lịch để tạo cơ hội cho du khách trải nghiệm và góp phần khôi phục giá trị văn hóa này.
Những chiếc áo sờn vai, những đôi tay chai sần, những tiếng gõ đều đều…, đó là những hình ảnh và âm thanh quen thuộc của làng nghề đan lát ở các xã Phú Lễ, Phước Ngãi, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Được hình thành từ hơn trăm năm trước, nghề đan thúng, đan rổ từng thu hút hàng trăm hộ gia đình, trong đó có gia đình bà Thụy - người đã gắn bó với rổ rá, thúng, nia gần 60 năm.
Bà Hồ Thị Thụy (Xã Phước Ngãi, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre) kể lại: "Hồi xưa đan đông vui lắm, đan ngày đan đêm, ôm nan lại mình vót, mần riết quen tay, nên không ớn, sáng ra là ngồi tới trưa…".
Nghề đan lát trước đây được xem là làng nghề truyền thống nổi tiếng, đem lại giá trị kinh tế khá, giải quyết được một lượng lớn lao động nhàn rỗi tại địa phương. Tuy nhiên hiện nay làng nghề đang đứng trước nguy cơ bị mai một, do người dân không có đủ nguyên liệu để sản xuất và lợi nhuận không nhiều.
Không những sản phẩm tre đan thủ công bị cạnh tranh với các sản phẩm từ nhựa, inox mà làng nghề đan đát nơi đây còn gặp khó khăn khi không có lực lượng kế thừa. Những người thợ lành nghề nay cũng đã bước sang tuổi thất thập.
Ông Nguyễn Văn Cụt (Xã Phước Ngãi, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre) trải lòng: "Mình lớn tuổi rồi, lao động nặng không nổi, thành ra phải ở nhà để làm những nông cụ như thế này. Chừng nào già nữa, làm hết nổi nữa thì tính sau".
Cũng như nhiều làng nghề truyền thống khác, nghề đan đát ở huyện Ba Tri không những mang những nét văn hóa mộc mạc của làng quê miền Tây, mà đó còn từng là kế sinh nhai cho nhiều hộ gia đình. Thế nhưng, cuộc sống ngày càng hiện đại, thì làm sao để bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống như thế này không còn là câu chuyện của riêng những người thợ, mà đó còn là sự chung tay, hỗ trợ từ chính quyền địa phương, để những sản phẩm tỉ mỉ, bền, đẹp không bị lãng quên.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!