Mới đây, các nhà nghiên cứu tại Vương quốc Anh đã tìm ra một tập hợp di tích thời kỳ đồ đá được cho là có quy mô bậc nhất quốc gia này. Cụm di tích bao gồm 20 hố và ống thông hơi, tạo thành một vòng tròn rộng bao bọc xung quanh khu định cư cổ đại Durrington Walls, gần với vòng tròn đá thiêng thuộc Stonehenge, vốn được công nhận rộng rãi như là địa danh lịch sử hàng đầu Vương quốc Anh. Phát hiện này được kỳ vọng là sẽ tiết lộ những thông tin quan trọng về con người và xã hội của thế giới thời kỳ đồ đá cổ đại.
Cụm di tích được tìm thấy gần khu định cư cổ đại Durrington Walls, gần với (Ảnh: Universal Images / Getty Images)
Khám phá trên là kết quả nghiên cứu của dự án Stonehenge Hidden Landscapes Project, gồm một nhóm các nhà khảo cổ từ nhiều trường đại học Anh. Nhóm học giả đã phát hiện chuỗi các hố và ống thông hơi sâu dưới lòng đất thông qua việc kết hợp sử dụng các kỹ thuật khai quật đa giác quan và truyền thống. Mỗi hố có đường kính khoảng 1,2 dặm (tương đương 2km), và cùng mang niên đại 4500 năm như Stonehenge. Người ta tin rằng chuỗi các hố và ống thông hơi này có thể đã được sử dụng làm ranh giới để bảo vệ Durrington Walls, hoặc như một dải phân cách giữa khu vực Durrington và Stonehenge.
Một trong những nhà khảo cổ học dẫn đầu dự án, ông Vincent Gaffney, bày tỏ: “Đây là một phát hiện chưa từng có, mang ý nghĩa lớn đối với Vương quốc Anh. Các nhà nghiên cứu chủ chốt về Stonehenge và cảnh quan của địa danh này cực kỳ bất ngờ trước quy mô của cấu trúc, cũng như là việc di tích này nằm gần quanh Stonehenge đến vậy mà mãi cho đến tận bây giờ mới được tìm ra”. Ông đặc biệt nhấn mạnh rằng, cần rất nhiều công sức bỏ ra để đào được những ống thông hơi như vậy chỉ với các công cụ thô sơ như đá, gỗ và xương vào thời kỳ đó.
Các hầm, ống thông hơi được phát hiện nằm sâu dưới mặt đất, gần Durrington Walls (Ảnh: English Heritage / Heritage Images)
Nhóm nghiên cứu tin rằng, phát hiện này đã mở ra thêm một chương mới trong câu chuyện về Stonehenge, đồng thời chỉ ra sự tồn tại của "một xã hội thậm chí còn phức tạp hơn những gì chúng ta có thể tưởng tượng". Tuy vậy, tầm quan trọng của việc tổ chức bài trí các hầm và ống thông hơi, cũng như cách thức hệ thống này hoạt động trong xã hội thời kỳ đồ đá mới vẫn còn đang được tìm hiểu.
Tiến sĩ Nick Snashall, nhà khảo cổ học thuộc Quỹ Quốc gia dành riêng cho Stonehenge và Di sản Thế giới Avebury, cho biết: "Durrington Walls là chìa khóa để mở ra câu chuyện lớn hơn xung quanh Stonehenge, bởi đây là nơi là nơi mà những người xây dựng Stonehenge đã sống. Khám phá đáng kinh ngạc này mang đến cho chúng ta những hiểu biết mới về cuộc sống và niềm tin của tổ tiên mình trong thời kỳ đồ đá".
Stonehenge vào một ngày đông nhiều gió và nắng (Ảnh: Roberto La Rosa / Shutterstock)
Stonehenge, nằm cách London chỉ vài giờ lái xe, đã mê hoặc nhiều thế hệ du khách và nhà khảo cổ học tò mò hoang mang về nguồn gốc và mục đích của địa danh này. Vào ngày hạ chí, tháng 6 hàng năm, hàng trăm người tụ tập về đây để ngắm mặt trời mọc.
Ông Mike Forge, biên tập viên của tạp chí Khảo cổ học Anh và là một trong số những người đi đầu trong các cuộc khai quật tại Stonehenge, chia sẻ rằng, giả thuyết được chấp nhận rộng rãi đó là, Stonehenge là khu vực sinh hoạt linh thiêng, nơi người xưa chôn cất người thân và cố gắng giao tiếp với linh hồn người đã khuất.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!