Các nhà khoa học đã thành công trong việc trồng rau ở Nam Cực bằng phương pháp khí canh, và rất có khả năng có thể áp dụng tương tự ở các hành tinh khác để cung cấp thực phẩm tươi cho các phi hành gia.
Các nhà nghiên cứu của Trạm Neumayer III của Đức mới đây đã thu hoạch vụ mùa đầu tiên của rau ở trên Nam Cực, hái từ một nhà kính công nghệ cao cấu thành trọng tâm của dự án “Eden ISS” của họ.
Đây là dự án thử nghiệm xem có thể trồng rau – không chỉ ở những nơi khắc nghiệt trên Trái Đất, như các cực và sa mạc – mà còn ở những điều kiện không thân thiện của những hành tinh khác (với hi vọng sẽ cung cấp rau tươi cho con người khi họ định cư trên Mặt Trăng, Sao Hỏa, và hơn nữa).
Trạm Neumayer III, nơi đang trồng rau - Ảnh từ Felix Riess, AWI
Vụ thu hoạch đầu tiên ở Nam Cực là nỗ lực của nhiều năm nghiên cứu tại một nhà kính rất đặc biệt.
Nhà kính Eden Nam Cực này trông không giống nhà kính truyền thống: nó được làm bên trong một thùng công-te-nơ vận chuyển tái sử dụng, không cửa sổ. Nó được tiếp cận thông qua một nút không khí, được cung cấp bởi chính sự tuần hoàn không khí khép kín của mình và ngập ánh sáng tím nhân tạo. Bên trong, cây cối được trồng bằng một phương pháp gọi là “khí canh” hay: không có đất hoặc ánh nắng, rễ cây được phun chất dinh dưỡng, lá cây được chiếu sáng bằng đèn LED, và không khí xung quanh được lọc mầm bệnh và giàu khí CO2.
Với các nhà nghiên cứu sống trên Nam Cực, viễn cảnh rau tươi sẽ là một thay đổi kích thích từ việc thường xuyên phụ thuộc vào máy bay cung cấp thức ăn tươi và dựa vào đồ ăn đông lạnh hay sấy khô của các trạm nghiên cứu. Với các nhà thám hiểm liên hành tinh, khả năng trồng thực phẩm trên những hành tinh khác có thể là sự khác biệt giữa sống và chết.
NASA ước tính rằng một chuyến đi tới Sao Hỏa và trở về sẽ yêu cầu hàng nghìn kg thực phẩm; chỉ bốn thành viên của đoàn thám hiểm trong một nhiệm vụ ba năm sẽ cần hơn 10,886 kg thực phẩm để ăn ba bữa/ngày. Nếu những nhà du hành này có thể bắt đầu làm một khoảnh vườn khí canh khi họ hạ cánh, và tổng hợp các nguyên liệu khác (như chất dinh dưỡng và nước) từ đất của ngôi nhà mới của họ thì họ có thể kéo dài nguồn cung lương thực hàng tuần, hàng tháng, thậm chí hàng năm trời mà không cần mang thêm thức ăn lên tàu.
Có rau tươi trên Sao Hỏa hay các hành tinh khác có thể có những ảnh hưởng quan trọng với sức khỏe. Thực phẩm tươi chứa chất chống oxy hóa mà NASA hy vọng có thể giúp bảo vệ các phi hành gia khỏi phóng xạ, cũng như có nhiều hơn các chất dinh dưỡng như vitamin C bị mất khi hoa quả và rau củ được sấy khô. Tạm ngừng ăn thức ăn khô và đông lạnh cũng có thể có các tác dụng tâm lý quan trọng; chúng sẽ mang lại một sự thay đổi từ việc chỉ ăn cùng loại thức ăn trong ba năm, đó cũng là mục đích để các phi hành gia canh tác rau.
Theo tờ Associated Press, đội ngũ Neumayer lên kế hoạch thu hoạch 4-5 cân hoa quả và rau mỗi tuần vào tháng năm năm nay. Nếu mọi việc theo đúng kế hoạch, thử nghiệm này sẽ cho thấy phi hành gia có thể trồng lượng rau lớn trong vũ trụ và trên Sao Hỏa hơn lượng canh tác gần đây trên Trạm Vũ trụ Quốc tế.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!