Không chỉ là một món ăn quen thuộc, trong tâm thức của nhiều người Hà Nội, tào phớ còn gợi về một miền kí ức với tiếng rao thân quen trong những con ngõ nhỏ vào buổi trưa thanh vắng hay đêm đông rét mướt.
Cái tên "tào phớ" được phiên âm từ tên gọi "to fu" (tào phở) - một món ăn của người Hoa đã du nhập vào Việt Nam từ rất lâu. Nhờ hương vị dân dã, tốt cho sức khỏe nên dần dà, tào phớ trở thành món ăn quen thuộc của người Việt.
Mỗi miền có một cách thưởng thức tào phớ khác nhau, thế nhưng ở Hà Nội, tào phớ được đánh giá là giữ được hương vị nguyên bản nhất với những lát phớ trắng ngà, thơm mịn, mát lành…khi dùng với nước đường ngọt vừa phải và đượm hương hoa nhài.
Đơn giản, rẻ tiền nhưng để có một bát tào phớ say lòng thực khách lại đòi hỏi sự cầu kỳ, và cả khéo léo của người bán. Tào phớ truyền thống ở Hà Nội thường đựng trong thùng và luôn được giữ nóng, khách ăn đến đâu hớt ra đến đó. Đặc biệt, để lấy tào phớ, người bán không dùng thìa để xúc ra mà phải gạt từng lớp mỏng bằng vỏ trai hoặc tấm tôn mảnh, to bản.
Tào phớ là một món "gây thương nhớ" trong cả những lúc trời lạnh hay nóng, thức quà này cũng có vị ngon riêng.
Đối với không ít người, một buổi sáng tinh khôi dường như trở nên tuyệt vời hơn khi được thưởng thức một bát tào phớ "chuẩn". Đó là những lát tào phớ mỏng manh, trắng ngần được chan với nước đường thơm ngát hương hoa bưởi hoặc hoa nhài tùy theo mùa. Hương thơm ấy quyện hòa cùng không khí trong lành của buổi sớm như tiếp thêm năng lượng cho một ngày mới.
Ở Hà Nội, làng An Phú (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy) được xem là làng nghề "khai sinh" ra món tào phớ.
Mỗi gia đình có một bí quyết làm nghề riêng, nhưng tựu chung nguyên liệu chủ yếu là đậu nành ngon, được ngâm qua đêm và đãi sạch vỏ, bỏ hết các hạt hỏng, mốc. Sau đó, người ta nấu thành sữa đậu nành, lọc bỏ bã rồi tiếp tục đun cùng thạch rau câu, lá nếp. Khi hỗn hợp đạt yêu cầu, để nguội, phần óc đậu sẽ đặc quánh và có mùi thơm ngậy của lá nếp hòa với vị béo bùi của đậu nành.
Ngày nay, tào phớ Hà Nội vẫn xuất hiện ở các hàng chè, nhưng đã thay đổi ít nhiều để phục vụ nhu cầu của lớp trẻ khi cho thêm trân châu, hạt sen, cốt dừa hay caramen béo ngậy...
Thực ra, tào phớ không phải món riêng có của Hà Nội, nhưng Hà Nội lại tạo cho món ăn dân dã này những nét riêng có bởi chính sự tinh tế trong cốt cách của người Hà Thành, bởi chính đặc trưng văn hóa nơi đây.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!