Đặc biệt, những người đạt điểm cao hơn về một đặc điểm được gọi là rối loạn thần kinh có nhiều khả năng bị giảm chức năng nhận thức khi họ già đi. Tuy nhiên, những người đạt điểm cao hơn về các đặc điểm như tận tâm và hướng ngoại dường như có giá tốt hơn.
Tính cách của bạn có thể ảnh hưởng đến chức năng nhận thức trong cuộc sống sau này như thế nào?
Tác giả chính Tomiko Yoneda, Tiến sĩ, người đã hoàn thành nghiên cứu khi đang là ứng viên Tiến sĩ tại Đại học Victoria, Canada, kết hợp với các đồng nghiệp tại Đại học Northwestern và Đại học Edinburgh, đã xem xét ba đặc điểm tính cách cụ thể - tận tâm, loạn thần kinh và hướng ngoại - và những đặc điểm đó ảnh hưởng như thế nào đến chức năng nhận thức của con người khi họ già đi.
Theo Susan T. Charles, Tiến sĩ, Giáo sư Khoa học Tâm lý và Khoa học Điều dưỡng tại Đại học California, Irvine, người không tham gia vào nghiên cứu, những người tận tâm là những người có tổ chức, chăm chỉ và hoàn thành công việc một cách tỉ mỉ và cẩn thận.
Charles nói: "Về cơ bản, nếu bạn muốn một người bạn nhận một gói hàng cho bạn, hoặc không quên đón bạn ở sân bay, bạn hãy chọn người bạn tận tâm nhất".
Charles nói rằng những người đạt điểm cao về tính hướng ngoại thường hạnh phúc hơn.
"Họ cũng hướng ngoại hơn, năng lượng hơn và hòa đồng hơn" - cô nói - "Họ cũng là những nhà lãnh đạo giỏi, bởi vì họ có năng lượng tích cực".
Charles cho biết chứng loạn thần kinh có liên quan đến sự thiếu tự tin, trầm cảm và lo lắng, cũng như cảm xúc không ổn định.
Những người có đặc điểm này có thể phản ứng mạnh với các tác nhân gây căng thẳng. Ví dụ, nếu bạn có một người bạn là "người tiêu cực" hoặc "người hay lo lắng", họ có thể mắc chứng loạn thần kinh cao, theo Charles.
Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa những đặc điểm này và sự suy giảm nhận thức, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu từ 1.954 người tham gia vào Dự án Trí nhớ và Lão hóa nhanh. Nghiên cứu này xem xét những người lớn tuổi sống ở khu vực đô thị Chicago lớn hơn và đông bắc Illinois.
Những người tham gia nghiên cứu được tuyển chọn từ các cơ sở nhà ở cao cấp, cộng đồng hưu trí và các nhóm nhà thờ, bắt đầu từ năm 1997 và tiếp tục cho đến nay. Không ai trong số họ được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ. Mỗi người được đánh giá tính cách khi bắt đầu nghiên cứu và đồng ý nhận đánh giá nhận thức mỗi năm sau đó.
Bất kỳ ai đã nhận được ít nhất hai đánh giá nhận thức hàng năm hoặc một đánh giá trước khi chết đều được đưa vào phân tích.
Khi dữ liệu được kiểm tra, người ta thấy rằng những người đạt điểm cao về sự tận tâm hoặc thấp về chứng loạn thần kinh ít có khả năng bị suy giảm nhận thức nhẹ khi nghiên cứu tiến hành.
Sự hướng ngoại không liên quan đáng kể đến sự phát triển của chứng suy giảm nhận thức nhẹ, tuy nhiên, người ta thấy rằng những người đạt điểm cao về đặc điểm này có xu hướng duy trì chức năng nhận thức lâu nhất.
Ngoài ra, dữ liệu cho thấy rằng những người có chứng rối loạn thần kinh thấp hơn và mắc chứng loạn thần kinh cao hơn có nhiều khả năng phục hồi chức năng nhận thức bình thường hơn sau khi nhận được chẩn đoán trước đó là suy giảm nhận thức nhẹ. Điều này cho thấy, theo các tác giả, đặc điểm tính cách này có thể được bảo vệ ngay cả sau khi một người bắt đầu phát triển chứng sa sút trí tuệ.
Nhóm nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ nào giữa những đặc điểm tính cách này với tổng tuổi thọ.
Yoneda cho biết mối liên hệ giữa kiểu tính cách và nguy cơ suy giảm nhận thức có thể tồn tại vì những đặc điểm tính cách này có thể ảnh hưởng đến hành vi sức khỏe của một người trong suốt cuộc đời của họ.
"Ví dụ" - Yoneda nói - "Những người có mức độ tận tâm cao hơn có xu hướng ít tham gia vào các hành vi nguy cơ (ví dụ: bạo lực, sử dụng ma túy) và nhiều khả năng tham gia vào các hành vi nâng cao sức khỏe (ví dụ: hoạt động thể chất)".
Đặc điểm tính cách của bạn không nhất thiết phải là số phận của bạn
Tuy nhiên, các chuyên gia sức khỏe chỉ ra rằng sở hữu một bộ đặc điểm tính cách cụ thể không nhất thiết có nghĩa là bạn mắc kẹt với chúng. Bạn có thể thay đổi những đặc điểm này, có thể giúp bạn duy trì chức năng nhận thức của mình.
Yoneda cho biết: "Với những kết quả hiện tại, cùng với nghiên cứu sâu rộng trong lĩnh vực tính cách, mục tiêu tăng cường sự tận tâm (ví dụ: thông qua thay đổi hành vi liên tục) là một chiến lược tiềm năng để thúc đẩy quá trình lão hóa nhận thức lành mạnh".
Charles cũng cảm thấy rằng điều này có thể khả thi: "Nếu bạn nghĩ về nó - các phương pháp điều trị nhận thức-hành vi từ các nhà tâm lý học lâm sàng có tác dụng thay đổi nhận thức (suy nghĩ) và hành vi của chúng ta. Họ thường làm như vậy đối với những người trầm cảm hoặc lo lắng (hầu hết các chứng rối loạn cảm xúc phổ biến), nhưng khi bạn nhận ra rằng một nhân cách được định nghĩa là những mẫu suy nghĩ và hành vi ổn định, thì bạn có thể áp dụng những gì chúng ta làm trong tâm lý học lâm sàng vào nhân cách".
Để trở nên tận tâm hơn, cô ấy gợi ý nên suy nghĩ về đặc điểm tính cách này được đặc trưng như thế nào: ngoan ngoãn, có tổ chức và đáng tin cậy.
"Bạn có biết thẻ an sinh xã hội của bạn ở đâu không?" - Charles hỏi - "Bàn, ví, túi, bất cứ thứ gì của bạn có được sắp xếp không? Bạn có đến đúng giờ đi làm hay khi bạn nói với bạn mình rằng bạn sẽ gặp họ?".
Nếu bạn không làm như vậy, thì cô ấy khuyên bạn nên suy nghĩ về những lĩnh vực trong cuộc sống mà bạn đang sống vô tổ chức và bắt đầu thực hiện những lĩnh vực đó.
Để trở nên hướng ngoại hơn, cô ấy gợi ý rằng hãy làm việc để tăng những khía cạnh trong cuộc sống của bạn liên quan đến hạnh phúc, năng lượng và sự hòa đồng.
"Gặp gỡ mọi người, tương tác với họ và vui chơi với họ. Nếu bạn đã có một tuần dài làm việc, hãy gặp bạn bè vào cuối tuần. Nó đáng giá" - cô nói.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!