Hệ thống miễn dịch của bạn tạo ra chứng viêm để bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng, chấn thương hoặc bệnh tật. Có nhiều thứ bạn sẽ không thể chữa lành nếu không bị viêm.
Đôi khi với các bệnh tự miễn, như một số loại viêm khớp và bệnh viêm ruột, hệ thống miễn dịch của bạn sẽ tấn công các tế bào khỏe mạnh.
Viêm được phân thành hai loại chính:
- Viêm cấp tính: Thường xảy ra trong một thời gian ngắn (nhưng thường nghiêm trọng). Nó thường hết sau hai tuần hoặc ít hơn. Các triệu chứng xuất hiện nhanh chóng và cũng phục hồi cơ thể bạn về trạng thái trước khi bị thương hoặc bệnh tật.
- Viêm mãn tính: Nhẹ hơn và thường là dạng viêm ít nghiêm trọng hơn. Nó thường kéo dài hơn sáu tuần. Nó có thể xảy ra ngay cả khi không có thương tích và không phải lúc nào cũng kết thúc khi bệnh tật hoặc vết thương được chữa lành. Viêm mãn tính có liên quan đến rối loạn tự miễn dịch và thậm chí là căng thẳng kéo dài.
5 dấu hiệu của viêm:
- Nhiệt
- Đau đớn
- Tấy đỏ
- Sưng tấy
- mất chức năng
Các triệu chứng cụ thể mà bạn có phụ thuộc vào vị trí của cơ thể bạn bị viêm và nguyên nhân gây ra nó. Tình trạng viêm nhiễm kéo dài có thể dẫn đến một số triệu chứng và ảnh hưởng đến cơ thể của bạn theo nhiều cách. Các triệu chứng phổ biến của viêm mãn tính có thể bao gồm:
- Đau cơ thể
- Mệt mỏi và mất ngủ liên tục
- Trầm cảm, lo lắng và các rối loạn tâm trạng khác
- Các vấn đề về đường tiêu hóa, như táo bón, tiêu chảy và trào ngược axit
- Tăng cân
- Nhiễm trùng thường xuyên
Các triệu chứng của các tình trạng viêm nhiễm thông thường
Các triệu chứng cũng có thể khác nhau tùy thuộc vào tình trạng bệnh có thành phần gây viêm. Ví dụ, trong một số tình trạng tự miễn dịch, hệ thống miễn dịch của bạn ảnh hưởng đến làn da của bạn, dẫn đến phát ban. Trong các loại khác, nó tấn công các tuyến cụ thể, ảnh hưởng đến mức độ hormone trong cơ thể.
Trong bệnh viêm khớp dạng thấp, hệ thống miễn dịch tấn công các khớp của bạn. Bạn có thể gặp:
- Đau khớp, sưng, cứng hoặc mất chức năng khớp
- Sự mệt mỏi
- Tê và ngứa ran
- Phạm vi chuyển động hạn chế
Trong bệnh viêm ruột, tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở đường tiêu hóa. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Bệnh tiêu chảy
- Đau dạ dày, chuột rút hoặc đầy hơi
- Giảm cân và thiếu máu
- Vết loét chảy máu
Trong bệnh đa xơ cứng, cơ thể bạn tấn công vỏ myelin. Đây là lớp vỏ bảo vệ của các tế bào thần kinh. Bạn có thể gặp:
- Tê và ngứa ran ở cánh tay, chân hoặc một bên mặt
- Vấn đề cân bằng
- Nhìn thành 2, nhìn mờ hoặc mất thị lực một phần
- Sự mệt mỏi
- Các vấn đề về nhận thức, như sương mù não
Nhiều yếu tố có thể dẫn đến viêm, chẳng hạn như:
- Tình trạng mãn tính và cấp tính
- Một số loại thuốc
- Tiếp xúc với các chất gây kích ứng hoặc vật liệu lạ mà cơ thể bạn không thể dễ dàng loại bỏ
Các đợt viêm cấp tính tái diễn cũng có thể dẫn đến phản ứng viêm mãn tính.
Cũng có một số loại thực phẩm có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm ở những người bị rối loạn tự miễn dịch.
Những thực phẩm này bao gồm:
- Đường
- Carbohydrate tinh chế
- Rượu
- Thịt chế biến
- Chất béo chuyển hóa
Viêm được chẩn đoán như thế nào?
Không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể chẩn đoán tình trạng viêm hoặc các tình trạng gây ra nó. Thay vào đó, dựa trên các triệu chứng của bạn, bác sĩ có thể cho bạn làm bất kỳ xét nghiệm nào dưới đây để chẩn đoán.
Xét nghiệm máu
Có một vài cái gọi là dấu hiệu giúp chẩn đoán tình trạng viêm trong cơ thể. Tuy nhiên, những dấu hiệu này không đặc hiệu, có nghĩa là mức độ bất thường có thể cho thấy có điều gì đó không ổn, nhưng không phải là điều gì đó không ổn.
Điện di protein huyết thanh (SPE)
SPE được coi là cách tốt nhất để xác nhận tình trạng viêm mãn tính. Nó đo một số protein trong phần lỏng của máu để xác định bất kỳ vấn đề nào. Quá nhiều hoặc quá ít trong số các protein này có thể chỉ ra tình trạng viêm và chỉ điểm cho các tình trạng khác.
Protein phản ứng C (CRP)
CRP được sản xuất tự nhiên trong gan để phản ứng với tình trạng viêm. Mức CRP cao trong máu của bạn có thể xảy ra do một số tình trạng viêm.
Mặc dù xét nghiệm này rất nhạy cảm với tình trạng viêm nhưng nó không giúp phân biệt giữa viêm cấp tính và mãn tính, vì CRP sẽ tăng cao trong cả hai. Mức độ cao kết hợp với các triệu chứng nhất định có thể giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán.
Tốc độ lắng hồng cầu (ESR)
Xét nghiệm ESR đôi khi được gọi là xét nghiệm tốc độ lắng. Xét nghiệm này gián tiếp đo lường tình trạng viêm bằng cách đo tốc độ tế bào hồng cầu chìm trong ống máu. Chúng chìm xuống càng nhanh, bạn càng có nhiều khả năng bị viêm.
Xét nghiệm ESR hiếm khi được thực hiện một mình, vì nó không giúp xác định nguyên nhân cụ thể của chứng viêm. Thay vào đó, nó có thể giúp bác sĩ của bạn xác định rằng tình trạng viêm đang xảy ra. Nó cũng có thể giúp họ theo dõi tình trạng của bạn.
Độ nhớt huyết tương
Thử nghiệm này đo độ dày của máu. Viêm hoặc nhiễm trùng có thể làm đặc huyết tương.
Các xét nghiệm máu khác
Nếu bác sĩ tin rằng tình trạng viêm là do vi rút hoặc vi khuẩn, họ có thể thực hiện các xét nghiệm cụ thể khác. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể thảo luận với bạn về những điều sẽ xảy ra.
Các xét nghiệm chẩn đoán khác
Nếu bạn có một số triệu chứng nhất định - chẳng hạn như tiêu chảy mãn tính hoặc tê một bên mặt - bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm hình ảnh để kiểm tra một số bộ phận của cơ thể hoặc não. MRI và X-quang thường được sử dụng.
Để chẩn đoán tình trạng viêm đường tiêu hóa, bác sĩ có thể thực hiện một thủ thuật để xem các bộ phận bên trong của đường tiêu hóa. Các bài kiểm tra này có thể bao gồm:
- Nội soi ruột kết
- Nội soi sigmoidoscopy
- Nội soi đại tràng
Các biện pháp khắc phục tại nhà để giảm viêm
Đôi khi, chống lại chứng viêm có thể đơn giản như thay đổi chế độ ăn uống của bạn. Bằng cách tránh đường, chất béo chuyển hóa và thực phẩm chế biến sẵn, bạn có thể đưa mình vào con đường cảm thấy tốt hơn.
Cũng có những loại thực phẩm thực sự có thể chống lại chứng viêm như: Quả mọng và anh đào, cá béo (như cá hồi hoặc cá thu), bông cải xanh, bơ, trà xanh, nấm, như portobello và nấm hương
gia vị như nghệ, gừng và đinh hương, cà chua.
Cách tuân theo chế độ ăn uống chống viêm:
Bạn có thể giúp giảm viêm bằng cách làm như sau:
- Uống thuốc bổ sung. Bác sĩ có thể giúp bạn quyết định loại nào là tốt nhất và an toàn nhất cho bạn.
- Sử dụng liệu pháp nóng hoặc lạnh cho các chấn thương vật lý để giảm sưng và khó chịu.
- Tập thể dục thường xuyên hơn.
Viêm là một phần bình thường và tự nhiên của phản ứng miễn dịch của cơ thể bạn. Tuy nhiên, tình trạng viêm nhiễm kéo dài hoặc mãn tính có thể dẫn đến những tác động xấu. Nó dường như có liên quan thường xuyên hơn với các rối loạn tự miễn dịch.
Nếu bạn đang gặp bất kỳ dấu hiệu nào của tình trạng viêm nhiễm kéo dài, hãy hẹn gặp bác sĩ. Họ có thể chạy một số xét nghiệm và xem xét các triệu chứng của bạn để xem liệu bạn có cần điều trị cho bất kỳ tình trạng cơ bản nào hay không.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!