Trong khu vườn xanh mát, khác biệt hoàn toàn với những cánh đồng khô cằn xung quanh, một cặp vợ chồng trẻ đang miệt mài làm việc. Vợ nhặt rau, chồng làm vườn. Sắc màu rực rỡ của giàn hoa giấy, những luống rau xà lách, các khóm hoa tím tươi tắn dường như nằm lọt thỏm giữa không gian trơ trọi lác đác vài con bò đang gặm cỏ.
Đồng Phú Lộc vốn là khu vực chuyên trồng lúa, với đất cát pha nghèo dinh dưỡng. Người dân nơi đây từng sử dụng phân bón hóa học nhiều, khiến đất đai trở nên bạc màu. Giờ họ chỉ làm được một vụ mỗi năm, và cuộc sống trông chờ vào thời tiết. Thậm chí vụ mùa gần đây nhất, mười mấy hộ dân trồng lúa đều chịu lỗ.
Anh Nguyễn Hữu Lộc (SN. 1989, ở TX.Ninh Hòa, Khánh Hòa) nhớ lại: "Lần đầu tôi đến đây vào tháng 7 năm 2019, lúc đó là mùa gió Lào khô nóng, không có nước. Tôi không biết phải làm gì với mảnh đất của nhà mình đã bị bỏ hoang suốt 5 - 7 năm, nhưng tôi biết mình phải cải tạo nó để trồng cây."
Cánh đồng Phú Lộc khô cằn.
Sự sống này mầm từ mảnh ruộng nhà anh Lộc.
Cảm hứng cải tạo đất của anh Lộc đến từ câu chuyện về việc tái sinh rừng ở Brazil. Anh dành một năm nghiên cứu và áp dụng các phương pháp sinh thái vào khu đất của mình. Trong hai năm đầu, anh trồng những cây tiên phong như keo và chuối.
"Ban đầu, tôi phủ rơm rạ lên luống để giữ ẩm vào mùa hè, rồi trồng thêm các loại cây đa dạng. Sau năm thứ hai, tôi trồng thêm sơ ri. Cành và lá chuối, keo tôi phủ lên đất để trả lại dinh dưỡng cho đất. Đặc biệt, tôi nuôi trồng nấm bào ngư, và dùng mùn cưa nuôi nấm làm phân hữu cơ cho đất." anh Lộc kể.
Theo anh Lộc, đảm bảo độ ẩm và phục hồi nguồn dinh dưỡng cho đất là điều quan trọng nhất.
Mùn cưa nuôi nấm sau khi dùng xong được đập ra để làm phân bón cho đất.
Cây keo nếu trồng độc canh thì sẽ gây hại, nhưng trồng xen canh đa dạng, lâu dài và đúng cách sẽ giúp cố định đạm, cải tạo đất, cân bằng hệ sinh thái.
Sau bốn năm cải tạo vườn, anh Lộc vẫn chưa xác định được rõ ràng mục tiêu cuối cùng của mình. Bước ngoặt đến khi anh kết hôn, cả hai vợ chồng đều yêu thích không gian trong lành ở đây và quyết định xây nhà để định cư, thay vì phải đi về giữa hai nơi như trước. Chính tình yêu với thiên nhiên và sự chăm chỉ trong công việc quy hoạch đã biến khu vườn thành một không gian sống sinh động, với mương nước nuôi cá vàng, những luống rau xanh tươi tốt, và trang trại nấm bào ngư để làm kinh tế.
Anh Lộc bộc bạch: "Trước đây, đất thiếu hụt dinh dưỡng trầm trọng, nhưng giờ đã cân bằng và hồi phục, dù chưa thể so sánh với những khu đất khác, nhưng ít nhất cây cối đã bắt đầu tái sinh tự nhiên. Những chú chim ăn hạt và nhả lại hạt tạo ra những mầm cây mới. Những hạt mít mà vài năm trước tôi vứt ra không thể nảy mầm, giờ đây đã phát triển thành cây con. Chính nhờ quá trình cải tạo này, cây cối mới có thể sinh trưởng."
Khu vườn xinh xắn là nơi vợ chồng anh Lộc tận hưởng mỗi ngày và đón bạn bè đến uống trà.
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, cây cối qua quá trình quang hợp có thể tổng hợp và cô lập carbon, giúp đảo ngược biến đổi khí hậu. Bộ phim tài liệu Kiss the Ground (2020) cũng đã cho thấy nỗ lực toàn cầu trong việc khai thác sức mạnh quang hợp của thực vật, nhằm đưa carbon từ khí quyển trở lại đất. Đó cũng chính là mục tiêu của nông nghiệp tái sinh mà anh Lộc đang hướng đến, với các nguyên tắc sinh thái như trồng cây che phủ đa dạng, không cày xới, không hóa chất.
Hành trình của gia đình anh Lộc dẫu đang đơn độc, vì những hộ dân không mặn mà gì với việc đầu tư cải tạo đất, thậm chí họ đã bán đất, nhưng vợ chồng anh vẫn mỉm cười mỗi khi nhìn ngắm khu vườn mà mình đã kiên trì vun đắp.
Anh Lộc chia sẻ thêm: "Đến giờ tôi làm nghề nấm để nuôi vườn chứ vườn chưa nuôi được gia đình mình, nhưng giá trị nhất vẫn là cho mình một không gian sống trong lành, niềm vui tinh thần vươn lên vật chất. Thời gian tới, tôi vẫn muốn lấy nông nghiệp làm lõi để phát triển đón khách đến trải nghiệm, cắm trại, thưởng thức rau quả tươi ngay tại vườn vào dịp cuối tuần."
Đoàn học sinh đến An Garden để trải nghiệm làm nông nghiệp.
Khách tự tay hái rau chuẩn bị cho bữa tối.
Ngắm hoàng hôn, thưởng thức nấm tươi vừa thu hoạch ngay tại nông trại.
Nông trại thuần chay của vợ chồng anh Lộc không chỉ là kết quả của những người trẻ dám thay đổi, vượt lên để hướng đến điều tốt đẹp, mà còn trở thành mô hình mới mẻ ở vùng quê Ninh Hòa, nơi du khách được hòa mình vào thiên nhiên và truyền cảm hứng về sự "tái sinh".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!