Chúng ta đã từng chứng kiến không ít vụ án oan sai trong hoạt động tố tụng. Thậm chí, có những vụ án oan chỉ sáng tỏ sau hàng chục năm trời, được tòa án tối cao tuyên hủy án và minh oan cho người vô tội. Tuy nhiên, tỷ lệ những trường hợp được minh oan là không nhiều nếu xét trong số những bản án bị tuyên sai - một trong những nhiệm vụ rất nặng nề, khó khăn của các cơ quan tố tụng trong giai đoạn Nhà nước đang đẩy mạnh cải cách tư pháp, tích cực điều tra, giảm án oan sai.
Pháp luật của Việt Nam cũng đã có những thay đổi căn bản, theo hướng đề cao, bảo vệ quyền con người. Ở đó, quyền suy đoán vô tội là điều đầu tiên mà những người làm công tác tố tụng phải nghĩ tới và có nghĩa vụ phải thực hiện trong quá trình đi tìm sự thật khách quan của vụ án. Đây là một thách thức rất lớn dành cho hoạt động tư pháp, trong đó, tòa án có vai trò trung tâm.
Hiến pháp năm 2013 đã thể hiện sự đổi mới vượt bậc trong các quy định về tổ chức, hoạt động tư pháp. Lần đầu tiên trong lịch sử lập hiến Việt Nam, tòa án được ghi nhận là cơ quan thực hiện quyền tư pháp, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người và bảo vệ quyền công dân. Các quy định này được đặt lên trước các quy định về bảo vệ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích nhà nước. Đây là những quy định có tính tương đồng với hiến pháp của nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới.
Với sứ mệnh được hiến pháp quy định, Tòa án nhân dân (TAND) sẽ nhân danh Nhà nước đưa ra các phán quyết, quyết định trực tiếp tới sinh mệnh của con người cụ thể. Do đó, Tòa án nhân dân đóng vai trò vô cùng quan trọng và trực tiếp trong việc bảo đảm các quyền con người không bị xâm phạm.
Đâu là những vấn đề đặt ra và cần phải giải quyết để hướng tới mục tiêu đưa Tòa án nhân dân trở thành biểu tượng của công lý, của lẽ phải, của niềm tin - như mong đợi của nhân dân? Câu trả lời đã được giải đáp trong chương trình Đối thoại chính sách tuần này.
Chương trình có sự tham dự tranh luận của các vị khách mời gồm: PGS.TS. Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; GS.TS. Võ Khánh Vinh, nguyên Phó Chủ tịch Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; TS. Luật sư Phan Trung Hoài, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam. Mời độc giả quan tâm theo dõi qua VIDEO sau:
Đối thoại chính sách - 18/3/2017