Cao nguyên Xiengkhuang (Xiêng Khoảng) nằm ở cuối phía Bắc của dãy Trường Sơn, ở điểm tiếp giáp giữa đất nước Việt Nam và nước bạn Lào. Nơi đây mang một vẻ nguyên sơ của vùng rừng núi và đặc biệt nổi tiếng với cái đồng hàng nghìn chiếc chum đầy bí ẩn.
‘ Theo các nhà khảo cổ, những chiếc chum này có niên đại từ 1.500 đến 2.000 năm, được những người thuộc nhóm người Môn-Khmer làm ra. Một công trình nghiên cứu cũng khẳng định các chum này không phải chum đựng rượu mà là chum chứa các di vật: quần áo, đồ dùng, rìu, nỏ, cung và tro cốt… được chôn theo người chết, theo phong tục của bộ tộc.
‘ Cánh đồng chum Xiengkhuang có khoảng hơn 2.000 chum lớn nhỏ. Chiếc chum lớn nhất có đường kính 2,5 mét và cao 2,57 mét, nặng tới hàng tấn.
‘ Vì kích thước lớn như vậy nên rất nhiều người dân bản địa tin rằng đây là di tích của người khổng lồ từng sinh sống tại đây. Truyền thuyết này càng làm tăng thêm màn sương huyền bí bao phủ quanh nguồn gốc và lý do người xưa tạo nên công trình đồ sộ giữa thiên nhiên này.
‘ Theo một truyền thuyết khác, một vị vua cổ đại là Khun Cheung đã tiến hành cuộc chiến chống lại kẻ thù thành công. Ông cho tạo lập cánh đồng chum để ủ men và chứa gạo lao lao ăn mừng chiến thắng.
‘ Ngày nay, cánh đồng chum vẫn là một trong những địa điểm khảo cổ hút khách và nguy hiểm nhất thế giới bởi trong chiến tranh, quân đội Mỹ đã rải xuống mảnh đất này hàng nghìn tấn bom, mìn và đến nay, rất nhiều trong số đó vẫn chưa bị tháo gỡ. Lời khuyên cho những du khách muốn tới thăm cánh đồng chum là cần nghe theo lời hướng dẫn viên và đặc biệt chú ý tới các biển báo tại từng khu vực.