Chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa, các em học sinh lớp 9 sẽ bước vào kỳ thi chuyển cấp. Trong số các môn thi, môn Toán - đặc biệt là phần Đại số được cho là rất quan trọng và dễ giành điểm. Cùng lắng nghe những chia sẻ từ thầy Nguyễn Duy Tiến - giáo viên Toán học hiện đang giảng dạy tại trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam về những kinh nghiệm, phương pháp ôn tập và làm bài thi Toán trong kỳ thi vào lớp 10 sắp tới.
Thầy Duy Tiến cũng là giáo viên trẻ tuổi nhất của chương trình Chinh phục kỳ thi vào lớp 10 phát sóng trên kênh VTV7. Với phương pháp giảng dạy thông minh, dễ hiểu và giàu kinh nghiệm, thầy Tiến rất được các em học sinh yêu quý.
Nhìn nhận các đề thi môn toán của các năm trước, thầy nhận xét thế nào về cấu trúc đề thi và cách cho điểm số của câu hỏi trong đề? Điểm thường được phân bổ như thế nào?
Tôi xin lấy ví dụ cụ thể về các đề thi lớp 10 của TP Hà Nội, điểm các bài trong đề thường phân bổ theo thứ tự sau:
Bài 1 (2 điểm): Rút gọn biểu thức và các bài toán liên quan.
Bài 2 (2 điểm): Giải bài toán bằng cách lập phương trình hoặc hệ phương trình.
Bài 3 (2 điểm): Trong đó, giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn chiếm 1 điểm và 1 điểm còn lại liên quan đến bài toán tương giao giữa parabol và đường thẳng.
Bài 4 (3,5 điểm): Một bài toán hình học gồm 4 câu: 2 câu đầu tiên tương đối cơ bản nên các em hoàn toàn có thể lấy được trọn vẹn 2 điểm; câu thứ 3 là câu bắt đầu có tính phân loại học sinh, đòi hỏi học sinh phải vận dụng thành thạo các kiến thức đã học để giải quyết. Và câu cuối cùng của bài luôn là một bài khó, mang tính phân loại cao.
Bài 5 (0,5 điểm) Bài toán tìm GTLN – GTNN hoặc chứng minh bất đẳng thức.
Theo tôi thấy, cấu trúc đề thi và cách cho điểm số của các câu hỏi trong đề thi Toán vào 10 là tương đối ổn định qua từng năm.
- Theo thầy, để làm tốt các câu Đại số trong bài thi vào lớp 10, các em sinh có nên chú trọng ôn vào những phần kiến thức nhất định hay ôn đều tất cả? Nếu ôn tập chú trọng vào một số phần kiến thức nhất định thì nên ôn tập những phần nào?
Nếu các em muốn có một kết quả tốt trong kì thi vào 10 thì cần phải làm tốt phần Đại số trong bài. Vì phần Đại số trong đề thi chiếm số điểm 6,5/10, trong đó có khoảng 5,5 - 6 điểm mà các em hoàn toàn có thể nắm chắc trong tay nếu làm bài một cách cẩn thận. Chính vì thế, các em nên ôn tập một cách thành thạo các dạng bài để tránh bỏ lỡ những số điểm đáng tiếc.
Tuy vậy, nếu bạn học sinh nào cảm thấy việc ôn tập hết khá khó khăn thì thầy có một lời khuyên về một vài nội dung trọng tâm mà các em cần tập trung ôn tập để chiếm số điểm trọn vẹn, đó là: Bài toán rút gọn biểu thức và các bài toán liên quan, Giải bài toán bằng cách lập PT – Hệ PT, Giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn.
- Thầy có thể chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc ôn tập môn Toán Đại số một cách khoa học cho các em học sinh không?
Trước hết, các em cần xem qua một số đề thi của những năm gần đây để nắm được đề thi gồm những dạng bài tập nào; và các dạng bài tập đó thầy cũng đã chia giúp các em thông qua các bài giảng trên kênh VTV7. Sau đó, các em cần viết các nội dung cần ôn tập ra một tờ giấy và dán vào góc học tập.
Hàng ngày, nhiệm vụ của chúng ta là ôn tập theo từng nội dung cho đến khi nào tự bản thân mình cảm thấy tự tin rồi thì tiếp tục chuyển sang nội dung tiếp theo; cứ thế lặp đi lặp lại. Việc làm này sẽ giúp các em có một phản xạ tốt - tư duy nhanh, đôi khi nhìn lướt qua đề bài là chúng ta có thể nhớ đến ngay các bước làm một cách thật logic rồi. Và cuối cùng, khi các em đã có một sự chuẩn bị kĩ càng qua việc luyện tập từng nội dung kiến thức riêng biệt thì việc luyện tập các đề thi của các năm trước, các đề thi thử là điều tối quan trọng. Vì qua việc này, chúng ta có thể biết được cách trình bày bài như thế nào, phân bố thời gian làm bài cho từng câu như thế nào thì hợp lý…
- Vậy còn bí quyết để tiết kiệm thời gian làm bài thi, mẹo để làm bài thi tốt hơn thì sao?
Khi làm bài thi, để tiết kiệm thời gian thì chúng ta hạn chế trình bày ra nháp rồi mới chép lại bài làm vào giấy kiếm tra. Vì điều đó làm chúng ta mất gấp đôi thời gian và không còn thời gian cho những câu khác. Vì vậy, chúng ta cần làm ngay bài làm vào giấy kiếm tra luôn để không mất thời gian và chỉ dành việc viết nháp cho những bước biến đổi nhỏ. Để làm được việc này, các em cần phải luyện tập việc biến đổi đại số rất nhiều để có thể mỗi dòng mà ta viết ra đều thật sự chắc chắn. Khi trình bày bài thi, các em cần chú ý viết sao cho thoáng đãng, dễ nhìn. Ví dụ như bài rút gọn biểu thức chứa căn thức và mẫu thức thì các em cần viết cách ra một dòng kẻ giấy giữa dòng trên và dòng dưới để nhìn các phân thức một cách dễ dàng hơn, thoáng hơn.
- Thầy có thể cho biết các lỗi trong bài thi mà các em học sinh thường gặp khi làm bài không?
Các lỗi mà các em thường gặp đó là chép đề bài nhầm, hoặc chép bài của mình từ dòng trên xuống dòng dưới cũng sai sót. Đây là những lỗi sai thật sự đáng tiếc, vì dù các em có làm đúng cũng không thể có được điểm. Chính vì thế chúng ta cần rất tập trung khi làm bài, chép đề. Khi chép đề cần phải xem ít nhất hai lần để kiểm tra mình chép có đúng đề bài không rồi mới bắt tay vào làm. Và chúng ta cũng làm việc tương tự trong quá trình làm bài, để tránh việc chép bài từ dòng trên xuống dòng dưới sai, hay từ trang trước sang trang sau cũng sai sót.
- Khi tham gia chương trình Chinh phục kỳ thi, thầy cảm thấy như thế nào?
Khi tham gia chương trình Chinh phục kỳ thi, lúc đầu tôi cũng cảm thấy khá hồi hộp và lo lắng vì chưa bao giờ đứng trước máy quay cả. Nhưng ý nghĩa của chương trình “Chinh phục kỳ thi” của Kênh Truyền hình Giáo dục Quốc Gia VTV7 thực sự đã tiếp thêm cho tôi động lực làm việc; giúp các em học sinh trên khắp mọi miền Tổ quốc có cơ hội học tập tốt, những dạng bài tập hay. Hy vọng rằng thông qua những bài giảng sẽ giúp các em có được những sự chuẩn bị tốt nhất để vững tâm vượt qua kì thi vào 10 sắp tới.
Kỳ thi vào lớp 10 là một ngưỡng cửa quan trọng của cuộc đời mỗi chúng ta, nó đánh dấu một bước ngoặt của sự trưởng thành của các em. Hãy dành toàn bộ trí lực – sức lực để vượt nó, và các em sẽ thấy còn nhiều điều chờ các em ở phía trước. Chúc các em thành công!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!