Cả ba vụ sai phạm thi THPT Quốc gia năm 2018 đều có sự tham gia của các mắt xích khác nhau trong quy trình tổ chức thi: Từ những người có vai trò chủ chốt, chỉ đạo công tác tổ chức thi như Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, lãnh đạo Phòng Khảo thí của Sở đến cán bộ phụ trách chấm thi tự luận, cán bộ quét bài thi. Một số cán bộ trong lực lượng an ninh có trách nhiệm giám sát kỳ thi cũng có dấu hiệu cấu kết để các cán bộ chấm thi thực hiện hành vi sai trái.
Các bị cáo trong vụ án gian lận điểm thi ở Hòa Bình. Ảnh: TTXVN.
Cũng trong cả ba vụ án, chính những người có chức vụ cao trong bộ máy chính quyền địa phương lại có con em được nâng điểm, như lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các Sở, ban, ngành. Trong một số trường hợp, có cả con em doanh nghiệp lớn trong tỉnh. Bên cạnh việc lơi dụng quyền lực và các mối quan hệ thân quen để tác động tới kết quả thi còn có dấu hiệu hối lộ bằng vật chất để can thiệp chỉnh sửa điểm.
Sáng ngày 21/5, TAND tỉnh Sơn La mở lại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án gian lận điểm thi trong kỳ thi THPT Quốc gia 2018 xảy ra tại địa phương này. Ảnh: Dân trí.
Một số bị cáo là giáo viên chấm thi nâng điểm cho thí sinh nói rằng họ không vụ lợi mà nâng điểm theo sự chỉ đạo của cấp trên, nghĩ rằng đó là việc tốt cho học sinh. Có vụ lợi hay không còn phụ thuộc vào kết quả điều tra và các chứng cứ tại tòa, tuy nhiên, tâm lý nể nang, ngại phản kháng với những mệnh lệnh sai trái của cấp trên là có thật. Điều này khiến chúng ta càng thấy rõ: Những tiêu cực, gian lận trong thi cử rất dễ xảy ra nếu các giải pháp để kiểm soát chéo không thực sự hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!