Tuyển sinh đại học 2025: Dự kiến bỏ xét tuyển sớm

Bà Nguyễn Thu Thủy phân tích, với hệ thống hỗ trợ tuyển sinh hiện nay, dù xét sớm thí sinh vẫn phải nhập tất cả các nguyện vọng lên hệ thống theo kế hoạch của đợt xét tuyển chung, sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông. Cuối cùng thí sinh chỉ đỗ ở một nguyện vọng duy nhất, vào một trường duy nhất. Trong khi đó việc xét tuyển sớm tốn kém nhiều nguồn lực của các trường. Thí sinh cũng mất nhiều thời gian, chi phí để đăng ký hồ sơ vào các trường, dù điều đó có thể giải quyết được một phần áp lực tâm lý.

Mục tiêu ban đầu của việc tuyển sinh sớm (như tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển) là để tuyển được thí sinh vượt trội, tài năng. Nhưng việc xét tuyển sớm mà các trường đang thực hiện lại phần lớn có lợi cho các em học sinh yếu, khi học sinh có điểm học bạ trung bình, yếu cũng có thể nộp hồ sơ và trúng tuyển sớm nhiều trường. Thậm chí, lâu nay việc xét tuyển sớm còn gây bất lợi, thiếu công bằng cho những thí sinh không có khả năng tham gia kỳ thi riêng, không có điều kiện thi các chứng chỉ.

Theo bà Thủy, sau khi tiếp nhận ý kiến chuyên gia, thầy cô giáo, Ban soạn thảo quy chế tuyển sinh sẽ trình lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo bỏ xét tuyển sớm. Khái niệm xét tuyển sớm ở đây là sớm về mặt thời gian, xét tuyển trước thời điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Trong đợt xét tuyển chung sau kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, các trường có thể sử dụng tất cả phương thức xét tuyển, như xét học bạ, xét điểm thi tốt nghiệp, điểm thi các kỳ thi riêng… Hiện nay, hệ thống chung của Bộ đã hoàn thiện, đáp ứng đầy đủ việc xét tuyển đại học ở mọi phương thức.

Trước đó, trong dự thảo quy chế tuyển sinh mà Bộ đang lấy ý kiến có quy định các trường chỉ được xét tuyển sớm 20% chỉ tiêu.

Khái niệm xét tuyển sớm là chỉ các đợt tuyển sinh diễn ra trước kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông của Bộ. Việc xét tuyển sớm được nhiều trường tổ chức, bằng các phương thức xét học bạ, chứng chỉ quốc tế, điểm thi đánh giá năng lực, tư duy hoặc kết hợp nhiều tiêu chí. Những năm gần đây, việc xét tuyển sớm có sự canh tranh khá gay gắt ở các trường top đầu; tuy nhiên cũng có không ít trường lấy điểm đầu vào rất thấp ở các đợt này.

Vụ trưởng Giáo dục đại học Nguyễn Thu Thủy cho biết thêm, Bộ dự kiến bổ sung thêm ngưỡng đảm bảo chất lượng (điểm sàn) bằng điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông với nhóm ngành Sức khỏe, Sư phạm. Điều chỉnh này tạo thuận lợi, công bằng hơn cho các thí sinh tự do. Trước đó, trong dự thảo quy chế tuyển sinh mà Bộ đang lấy ý kiến, điểm sàn ở các nhóm ngành này chỉ dùng điểm học bạ.

Một điểm thay đổi kỹ thuật khác là các trường đại học phải có cách thức để quy đổi điểm tất cả các phương thức xét tuyển về một thang điểm chung hoặc điểm trúng tuyển tương đương. Khi đó, không còn giới hạn tỷ lệ chỉ tiêu ở các phương thức tuyển sinh mà sẽ lấy điểm từ cao xuống thấp, ở tất cả các phương thức. Bộ cũng quy định các trường khi xây dựng tổ hợp xét tuyển một ngành, chương trình phải có số lượng môn chung nhất định, đó là những môn học kỹ năng, năng lực cốt lõi của ngành đó.

Không phân bổ chỉ tiêu cho từng phương thức

Một sửa đổi đáng chú ý nữa của dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Quy chế tuyển sinh lần này là sẽ không còn phân bổ chỉ tiêu cho từng phương thức tuyển sinh. Thay vào đó, hệ thống sẽ xét tuyển theo kết quả từ cao đến thấp ở tất cả phương thức.

Để làm như vậy, Bộ GD&ĐT yêu cầu điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức, tổ hợp môn sử dụng để xét tuyển phải được quy đổi tương đương về một thang điểm chung, thống nhất đối với từng chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo.

PGS.TS Thu Thủy lý giải, những năm qua, hầu hết cơ sở đào tạo phân bổ chỉ tiêu riêng cho từng phương thức xét tuyển, thậm chí cho từng tổ hợp môn xét tuyển. Từ đó, áp dụng các tiêu chí xét tuyển để tính điểm xét của thí sinh và xác định điểm trúng tuyển từ cao xuống thấp cho tới hết chỉ tiêu của từng phương thức, tổ hợp môn xét tuyển của chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo.

Tuy nhiên, cũng từ đây xuất hiện những vấn đề như chênh lệch điểm trúng tuyển một cách bất hợp lý giữa các phương thức, tổ hợp môn xét tuyển, đồng thời đẩy điểm chuẩn của phương thức xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp THPT lên rất cao do chỉ tiêu dành cho phương thức này không còn nhiều. Điều này gây bất công bằng về cơ hội cho những thí sinh không có điều kiện tiếp cận nhiều phương thức xét tuyển.

Điểm mới thứ ba, theo PGS.TS Thu Thủy, đối với phương thức tuyển sinh dựa trên kết quả học tập (học bạ), kết quả thi theo từng môn, Bộ GD&ĐT yêu cầu tổ hợp môn dùng để xét tuyển bao gồm ít nhất 3 môn phù hợp với đặc điểm, yêu cầu của chương trình đào tạo. Trong đó, phải có môn Toán hoặc Ngữ văn với trọng số đánh giá chiếm ít nhất 1/3 tổng điểm.

Trường hợp sử dụng kết quả học tập cấp THPT để xét tuyển thì phải dùng kết quả học tập cả năm lớp 12 của thí sinh. Vì ở những năm trước, khi chỉ mới đầu năm lớp 12, thí sinh đã ồ ạt chạy hết trường này đến trường khác để xét tuyển học bạ và trúng tuyển sớm. Điều này làm các em xao nhãng việc học tập và ảnh hưởng đến thi tốt nghiệp THPT.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!